24.12.08

Κάτι «άβολο» για τον Al Gore, αλλά και για μας!

[του Σάκη Γαλιγάλη] [by Sakis Galigalis]

Ενημερ. ΤΕΕ, τεύχος 2519

Ξεφυλλίζοντας τους New York Times (9.11.08), κατά τη διάρκεια μιας αεροπορικής πτήσης, διάβασα ένα άρθρο του πρώην αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Al Gore, με απόψεις του για την κλιματική αλλαγή και τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας. Πρόκειται για τον παραγωγό του κινηματογραφικού έργου «Μια άβολη αλήθεια». Είναι ο ίδιος, που τιμήθηκε πέρσι με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, μαζί με τον Ινδό Rajendra Pachauri, πρόεδρο της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ, για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC).
Το άρθρο συνιστούσε στην Αμερική, τώρα με την εκλογή του Barack Obama, την χρηματο-πιστωτική κρίση και το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, να «γυρίσει την πλάτη» της στην ενέργεια από ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κάρβουνο) και πρακτικά, «να τα δώσει όλα» στις ανανεώσιμες. Παρουσίαζε, τη στροφή στις ανανεώσιμες σαν πανάκεια, δηλαδή σαν αναγκαίο φάρμακο «...δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν». Όσοι ενδιαφέρεστε και είστε εξοικειωμένοι με το διαδίκτυο αναζητήσετε το άρθρο στο www.nytimes.com.
Δεν άντεξα και έστειλα στο συντάκτη της εφημερίδας το μήνυμα, που ακολουθεί.
Κύριε,
Διάβασα με ενδιαφέρον τον Al Gore (Το Κλίμα για Αλλαγή), στο φύλλο σας της 9.11.08.
Στο φαινομενικά περιεκτικό άρθρο του, ο Al Gore, κάνει έκκληση για την ανάγκη να γίνουν τεράστιες επενδύσεις στην παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτά, που υποστηρίξει, όμως, πρακτικά σημαίνουν ότι θα πρέπει γεμίσουν όλες τις πεδιάδες της Αμερικής με ηλιακούς συλλέκτες (θερμικούς η φωτο-βολταϊκούς), τα βουνά με ανεμο-γεννήτριες και φυσικά με κακάσχημα δίκτυα μεταφοράς του ηλεκτρισμού.
Δεν θα ήταν πιο λογικό εκ μέρους του, σαν πολιτικός ηγέτης, να συστήσει στους συμπατριώτες του πριν προχωρήσουν σε αυτές τις επενδύσεις-τέρατα, π.χ. να δουν αν μπορούν να σβήσουν κάποια από τα φώτα, κάποιες από τις τηλεοράσεις, κάποιους από τους υπολογιστές και τα περιφερειακά τους, που τόσο παράλογα εξακολουθούν να τα κρατούν αναμμένα, χωρίς πάντα λόγο; Από τις υποδείξεις, που κάνει για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ουσιαστικά μόνον η σύστασή του για βελτίωση της μόνωσης του εξωτερικού κελύφους των κτισμάτων, κατά κάποιον τρόπο, σχετίζεται με την άποψη της διαχείρισης της ζήτησης ενέργειας. Τουλάχιστον είναι ειλικρινής, με το να παραδέχεται ότι ο ίδιος έχει επενδύσει πολλά δικά του χρήματά στις ανανεώσιμες. Αυτό όμως μπορεί να εγείρει υποψίες ότι στην εκστρατεία του κινείται από ιδιοτέλεια...
Συμβαίνει να πιστεύω ότι το τρομακτικό πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής σχετίζεται πρωταρχικά με τη ζήτηση και λιγότερο με την προσφορά ενέργειας. Εμείς στον «αναπτυγμένο» κόσμο, παρασυρμένοι από τη λάμψη της υλιστικής διαβίωσης, καταντήσαμε να ζούμε με τρόπο, που δεν είναι καθόλου συμβατός με ένα αειφόρο (διατηρήσιμο) περιβάλλον. Αυτό είναι, κατά τη γνώμη μου, η βασική αιτία του προβλήματος, όσο απλοϊκό η πιθανόν «αριστερό» κι αν το βρίσκουν μερικοί.

Γι’ αυτό πιστεύω ότι η πιο καλή ενέργεια δεν είναι αυτή από ανανεώσιμες πηγές, όπως ο Al Gore δυναμικά προωθεί, αλλά η ενέργεια, που πρωτογενώς δεν ζητιέται, η ενέργεια, που δεν καταναλίσκεται. Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σχετίζονται με την προσφορά και όχι τη ζήτηση ενέργειας. Βρίσκω την ενασχόληση του «αναπτυγμένου» κόσμου με τις ανανεώσιμες, την τελευταία δεκαετία, αν όχι υποκριτική, τουλάχιστον παραπλανητική. Κατά τη γνώμη μου, αποσπά την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας από τον κύριο στόχο, που πρέπει να είναι το να ελαττώσουμε την πρωτογενή ζήτηση ενέργειας. Με αυτήν την έννοια και προκειμένου να τονίσω περισσότερο την άποψή μου, σκόπιμα δηλώνω την αφεντιά μου «εχθρό» των ανανεώσιμων!

Δεν θα κουραστώ μονότονα να επαναλαμβάνω, ότι αν στη «Δύση» ειλικρινά θέλουμε έμπρακτα να αντιμετωπίσουμε το τέρας της κλιματικής αλλαγής, πρέπει να παραδεχτούμε ότι δεν φτάνει η συνειδητοποίηση ή η πειθώ. Τι ποσοστό ανθρώπων να καταφέρουμε να προσεγγίσουμε έτσι, πότε και για πόσο; Χρειάζεται να συμφωνήσουμε να προσφύγουμε σε εξαναγκασμό. Να υιοθετήσουμε δηλαδή ένα συνδυασμό απαγορεύσεων (π.χ. ιδιωτικών αυτοκινήτων πάνω από, ας πούμε, 1.000 κυβικά εκατοστά) και άγριας φορολόγησης της ενέργειας (ανταποδοτικής για τους οικονομικά ασθενέστερους και σε περιβαλλοντικές δράσεις). Μόνον έτσι θα μπορέσουμε να «γονατίσουμε» τη ζήτηση ενέργειας και συνεπώς να μειώσουμε την παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου κατά όσο χρειασθεί, για να πιάσουμε επίπεδα διατηρήσιμου (αειφόρου, sustainable) περιβάλλοντος. Είναι τόσο απλό.

Στα τελευταία χρόνια της ανεκδιήγητης διακυβέρνησης του George W. Bush, ο Al Gore, προς μεγάλη ευχαρίστησή, μας θύμισε με τις παρεμβάσεις του στα θέματα ενέργειας (ακόμα και με τις «άβολες υπερβολές» του) ότι η «άλλη» Αμερική είναι ακόμα ζωντανή. Όντας έμπειρος πολιτικός, με αναμφισβήτητα βαθειά γνώση του παιχνιδιού της σύγχρονης επικοινωνίας, μπόρεσε και πέρασε πρακτικά σε όλους τους ανθρώπους του πλανήτη μας κάποια πολύ χρήσιμα ενεργειακά μηνύματα. Ο κόσμος, σωστά, τον τίμησε απονέμοντάς του (μισό) βραβείο Nobel. Όμως, με όλη την εκτίμησή που του έχω, νομίζω ότι τελευταία το παράκανε...
Επιτρέψτε μου να κλείσω παραφράζοντας τον Όμηρο, από την Ιλιάδα του «...Φοβού τους επενδυτές στις ανανεώσιμες και δώρα φέροντας...» [Σάκης Γαλιγάλης]

Απάντηση στο ως άνω αρθρο από το Ενημερ. του ΤΕΕ

[Εγω να σχολιάσω οτι όταν γινόταν η καμπάνια της γνωστής ανεξάρτητης αρχής για την ενέργεια με την πρώτη αφίσα/φωτογραφία, είχα στηλιτεύσει άμεσα την περίφημη (κι εντελώς λανθασμένη) άποψη "Στη χώρα μας υπάρχει ενέργεια που είναι δωρεάν". Δυστυχώς, αγαπητοί μου, όσο κι αν θα το επιθυμούσαμε, καμία ενέργεια δεν είναι δωρεάν, ούτε του κάρβουνου, ούτε των ΑΠΕ, ούτε των megawatts, ούτε ακόμη και των negawatts...Ένας χρόνος ...elladitsamas
Σύντομα το διόρθωσαν με κάτι που πάλι φυσικά δεν ισχύει: "Στη χώρα μας υπάρχει ενέργεια που δεν τελειώνει ποτέ" (δεύτερη φωτο).
Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι πολιτισμός!
Και κατι τελευταίο. Για όσους ενδιαφέρονται, ο Al Gore θα πραγματοποιήσει μια ακόμη ομιλία με τίτλο "Leadership in a Changing World" στα πλαίσια της ECOWEEK 2009. Η ημερομηνία θα ανακοινωθεί σύντομα - Είσοδος μόνο με προσκλήσεις]
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
[Πέτρος Τζεφέρης]

22.12.08

Πράσινες στέγες και δώματα...

20.12.08

Η γύψος και η γκριζούπολη!

Τα χελιδονάκια μετέτρεψαν την Γκριζούπουλη σε …παραδεισούπολη, μια πόλη με σπιτάκια από γύψο, γυψοσανίδες, πετροβάμβακα και τσιμεντοσανίδες, ώστε να είναι πιο ασφαλή πιο ανθεκτικά στο σεισμό και την υγρασία, πιο ζεστά το χειμώνα, πιο δροσερά το καλοκαίρι, πιο φιλικά στο περιβάλλον.

Εχουμε ορυκτή γύψο στην ελλάδα; Φυσικά. Στην Αιτωλοακαρνανία (Κατούνα, κονοπίνα, περιοχή αμφιλοχίας, Βόνιτσας κλπ), στην Θεσπρωτία, στην Κρήτη (Αλτσι Λασιθίου, περιοχή Ιναχωρίου Χανίων κλπ), υπάρχουν κοιτάσματα αλλά και ορυχεία γύψου που χρησιμοποιείται ειτε για παραγωγή γυψοσανίδων είτε ως πρόσθετο στην τσιμεντοβιομηχανία.

Και στην Ζάκυνθο εξορύσσεται ο μοναδικής καθαρότητας λευκός γύψος καλλιτεχνίας και εκμαγείων. Είναι η ίδια γύψος που στη διάφανη μορφή της (σεληνίτης) χρησιμοποιήθηκε στην αρχαία ελλάδα για την κατασκευή εκμαγείων σε αντίγραφα ελληνικών αγαλμάτων. Και είναι η ίδια περιοχή (στη Ζάκυνθο) που η εξόρυξη καταφέρνει να επιβιώσει για πολλά χρόνια μαζί με τις χελώνες καρέτα-καρέτα στον κόλπο του Λαγανά και τα Σεκάνια. Η γύψος και η εξόρυξη πάνω στο βουνό, αυτές από κάτω στους ορμίσκους και στα νησάκια…

Και συμπληρωματικά υπάρχουν εγκαταστάσεις βιομηχανικής επεξεργασίας της γύψου για την παραγωγή γυψοσανίδων στην Αμφιλοχία και στο Αιτωλικό.

Και ακόμη υπάρχουν μοναδικά κοιτάσματα αμφιβολίτη (πετροβάμβακα) στη Μακεδονία (Σέρρες), ο οποίος είναι μεταμορφωμένο πέτρωμα που μετά από επεξεργασία τοποθετείται ανάμεσα στις γυψοσανίδες (και όχι μόνο) ως θερμο- και ηχο-μονωτικό υλικό. Πρόκειται για μια ακόμη εξαγωγική δραστηριότητα της εξορυκτικής βιομηχανίας που προσφέρει στην ελληνική περιφέρεια δουλειά και αξιοπρέπεια… [Πέτρος Τζεφέρης]

10.12.08

Γεωθερμία, η πιο αδικημένη μορφή ΑΠΕ στην Ελλάδα!

[Δρ. Πέτρου Τζεφέρη] [By Dr Peter Tzeferis]

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΤΕΕ 2521

Προερχόμενη από το εσωτερικό της Γης και από την διάσπαση των φυσικών ισοτόπων, η γεωθερμική ενέργεια είναι πρακτικά απεριόριστη, χιλιάδες φορές περισσότερη από την περιεχόμενη ενέργεια σε όλα τα υπάρχοντα αποθέματα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Αποτελεί γηγενή, ανανεώσιμη, σχετικά φθηνή και επιπλέον «πράσινη» μορφή ενέργειας σε σχέση με τα συμβατικά ορυκτά καύσιμα, με χαμηλές και υπό προϋποθέσεις μηδαμινές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ενώ παράλληλα είναι ικανή να εφοδιάζει τους σταθμούς ενέργειας σε συνεχή βάση δίχως να απαιτείται αποθήκευση ή εφεδρικοί σταθμοί. Η ενσωμάτωση του “shadow pricing”, δηλ. του περιβαλλοντικού και κοινωνικού κόστους στο κόστος των ορυκτών καυσίμων, αναμένεται να δώσει σημαντική ώθηση στην γεωθερμία, ακόμα και σε περιοχές με μέση γεωθερμική βαθμίδα.


Η εκμετάλλευση της γεωθερμίας θεωρείται τεχνικοοικονομικά εφικτή εκεί όπου σε σχετικά μικρό βάθος υπάρχουν υδροπερατοί σχηματισμοί υψηλής θερμοκρασίας που περιέχουν νερό ή ατμό. Πρόκειται για τα γνωστά γεωθερμικά πεδία είτε υψηλής ενθαλπίας (πάνω από 150˚C) τα οποία είναι κατάλληλα για ηλεκτροπαραγωγή είτε χαμηλής ενθαλπίας, όπου οι θερμοκρασίες είναι μικρότερες και η γεωθερμική ενέργεια είναι κατάλληλη μόνο για θερμικές χρήσεις. Σήμερα η παγκόσμια παραγόμενη ηλεκτρική ισχύς από γεωθερμία είναι μεγαλύτερη από 10.000 MW. Οι HΠA βρίσκονται στην πρώτη θέση (περίπου 3000 MV) και ακολουθούν οι Φιλιππίνες (2000 MV) που παράγουν 25% της ηλεκτρικής τους ενέργειας από γεωθερμία. Στην Ευρώπη, οι κορυφαίες παραγωγοί χώρες είναι η Ιταλία με 810 MW και η Ισλανδία με 420 MW.

Τα σημερινά τεχνικοοικονομικά δεδομένα έχουν επιτρέψει τη χρήση της γεωενέργειας και σε περιοχές όπου δεν υφίστανται τα τυπικά γεωθερμικά πεδία, είτε με τις Γεωθερμικές Αντλίες Θερμότητας (ΓΑΘ) είτε με δημιουργία τεχνητής διαπερατότητας σε ορισμένα πετρώματα. Ειδικότερα, οι ΓΑΘ (σε συνδυασμό με τους γεωεναλλάκτες) που αξιοποιούν την «αβαθή γεωθερμία» μπορούν να αντλούν θερμότητα από το «υπέδαφος» και να την αξιοποιούν για τη θέρμανση των εσωτερικών χώρων ή, το καλοκαίρι, να αφαιρούν θερμότητα αποδίδοντάς την στο «υπέδαφος». Τα συστήματα αυτά, ανοικτά ή κλειστά, εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι η θερμοκρασία του εδάφους, σε μερικά μέτρα βάθος, παραμένει σταθερή στους 18-20˚C, ανεξάρτητη από τις καιρικές συνθήκες. Λόγω της χαμηλής κατανάλωσης, της μεγάλης διάρκειας ζωής, της μηδενικής περιβαλλοντικής επίπτωσης ειδικά στην περίπτωση του κλειστού κυκλώματος και της σχεδόν ανύπαρκτης συντήρησης του εξοπλισμού, τα γεωθερμικά συστήματα κλιματισμού μπορούν να εξοικονομήσουν ενέργεια αλλά και να περιορίσουν δραστικά το λειτουργικό τους κόστος σε σύγκριση με ένα συμβατικό σύστημα θέρμανσης-ψύξης.


Η χρήση γεωθερμικών ρευστών είναι δυνατόν, υπό προϋποθέσεις, να προκαλέσει επιβάρυνση στο περιβάλλον, τουλάχιστον σε τοπικό επίπεδο, οφειλόμενη στη χημική σύσταση τόσο της υγρής όσο και της αέριας φάσης του ρευστού. Έτσι, τα μη συμπυκνούμενα αέρια που είναι δυνατόν να περιέχονται στον ατμό (πχ. διοξείδιο του άνθρακα και υδρόθειο) και τυχόν επιβαρυντικά διαλυμένα στοιχεία στην υγρή φάση (πχ. μέταλλα, αρσενικό, κλπ) αποτελούν τις κύριες επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Όσο αφορά τα ελληνικά γεωθερμικά πεδία υψηλής ενθαλπίας, η συγκέντρωση του ατμού σε CO2 είναι κατά μέσο όρο λιγότερη από 2%, με αποτέλεσμα η ηλεκτροπαραγωγή με τυπικό κύκλο γεωθερμικού ατμού στη χώρα μας, αναμένεται να ελευθερώνει στο περιβάλλον σημαντικά λιγότερο CO2 από εκείνο που αντιστοιχεί στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο. Το υδρόθειο, το οποίο σε ορισμένα πεδία υψηλής ενθαλπίας είναι δυνατόν να προκαλέσει ενοχλητική μυρωδιά στις γειτονικές περιοχές, αντιμετωπίζεται είτε με χημική απομάκρυνσή του, είτε με αραίωση και κατάλληλη διασπορά στην ατμόσφαιρα από τους πύργους ψύξης. Άλλες επιπτώσεις μπορεί να είναι η ηχητική, αισθητική και θερμική ρύπανση που όμως όλες μπορούν να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά, όπως και γενικότερα οι όποιες επιπτώσεις από τυχόν διαρροή των γεωθερμικών ρευστών, είτε με κατάλληλο σχεδιασμό του όλου συστήματος είτε με επιμέρους δράσεις (πχ επανεισαγωγή της υγρής φάσης σε βαθείς διαπερατούς ορίζοντες απ’όπου προήλθε).


Το αξιόλογο γεωθερμικό δυναμικό της Ελλάδας, σύμφωνα με τις έρευνες του ΙΓΜΕ, συγκεντρώνεται σε κεντρική και ανατολική Μακεδονία, Θράκη, Β. Αιγαίο, ηφαιστειακό τόξο Ν. Αιγαίου και υπολογίζεται σε 220.000 τόνους ισοδύναμου πετρελαίου. Τα κύρια πεδία εντοπίζονται στη Νιγρίτα, Σιδηρόκαστρο, Λιθότοπο, Αγγιστρο, Ερατεινό, Ν.Εράσιο, Αρίστηνο, Τυχερό , Σαμοθράκη, Αριδαία, Αλεξάνδρειας Ημαθίας, Άρτα, Σπερχειό. Σημαντικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας που σχετίζονται με το τόξο του Ν. Αιγαίου, έχουν βρεθεί σε Μήλο και Νίσυρο αλλά και στη Σαντορίνη και τη Λέσβο όπου συνεχίζει τις έρευνες η ΔΕΗ.

Εντούτοις, στη Χώρα μας μέχρι σήμερα η γεωθερμία, παρότι σε προσιτά κι εκμεταλλεύσιμα βάθη, δεν είχε την τύχη που της άξιζε. Οι λιγοστές εφαρμογές περιορίζονται στη χρήση ζεστού νερού, ενώ για την ηλεκτροπαραγωγή δεν γίνεται ούτε λόγος. Ίσως δεν είναι αρκετά «μοδάτη» όσο θα έπρεπε, εφόσον δεν φέρνει «πράσινα» προϊόντα στο καταναλωτικό μας πιάτο.

Όμως για να κάνουμε μια καλύτερη ανάλυση, νομίζω ότι θα πρέπει να εξετάσουμε το θέμα σε σχέση με τις τοπικές κοινωνίες αλλά και την αξιοπιστία και θέσπιση κινήτρων από το κράτος. Η γεωθερμική ενέργεια των πεδίων είτε υψηλής είτε χαμηλής ενθαλπίας έχει τα χαρακτηριστικά του «κοιτάσματος» δηλ. της «από πριν» χωροθέτησης και του γεωγραφικού εντοπισμού. Επιπλέον, είχε την ατυχία, οι πρώτες δοκιμές για την εφαρμογή της στην Μήλο και τη Νίσυρο, όπου η ΔΕΗ πραγματοποίησε γεωτρήσεις τη δεκαετία του ’80, να προκαλέσουν τις αντιδράσεις των κατοίκων λόγω της έντονης δυσοσμίας από το υδρόθειο το οποίο δεν «φυγαδεύτηκε» έγκαιρα. Το αποτέλεσμα ήταν να εγκαταλειφθεί η προσπάθεια για πολλά χρόνια, ώστε τελικά σήμερα η γεωθερμία να βρίσκεται ακόμη στο επίπεδο της περιορισμένης χρήσης για «δευτερεύουσες» δραστηριότητες. Δυστυχώς όμως μια τέτοια επιλογή αφενός αφήνει ανεκμετάλλευτο το πλούσιο γεωθερμικό δυναμικό της χώρας, αφετέρου, αποτελεί μια χαμένη ευκαιρία ενίσχυσης του εθνικού ενεργειακού ισοζυγίου αλλά και εκπλήρωσης των στόχων για τη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό «μίγμα» της ΕΕ μέχρι το 2020.


Αντίθετα, η περίπτωση χρήσης των «ηλιογεωθερμικών συστημάτων» που δεν έχουν τα χαρακτηριστικά του αυστηρού εντοπισμού, αλλά θεωρητικά μπορούν να τοποθετηθούν οπουδήποτε, εξαπλώνεται διαρκώς παρά το σημαντικό αρχικό κόστος επένδυσης αλλά και την ανυπαρξία θεσμοθετημένων κινήτρων. Ηδη πάνω από 100 κατοικίες εξοπλιστεί και αρκετές περισσότερες άδειες έχουν δοθεί από τις αρμόδιες νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις. Αρκεί κι εδώ να υπάρξει ο κατάλληλος έλεγχος από την πολιτεία, να θεσπιστούν κίνητρα και να μην μπουν αδικαιολόγητοι φραγμοί εκεί που δεν χρειάζονται.


βλ. και Π. Τζεφέρη: Η πρώτη κατοικία στη Ελλάδα με γεωθερμικό σύστημα ψύξης-θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού», Περισκόπιο της Επιστήμης, 1994)


βλ. και Π. Τζεφέρη: Θέρμανση/Ψύξη χωρίς πετρέλαιο, χωρίς ρεύμα,χωρίς καν φυσικό αέριο... »

Το θέμα των κινήτρων είναι επίσης σημαντικό στην περίπτωση των μονάδων γεωθερμικών ρευστών και αφορούν εθνική χρηματοδότηση, ένταξη στα ευρωπαϊκά πλαίσια στήριξης, τιμολογιακή πολιτική αναφορικά με τη γεωθερμικά παραγόμενη MWh, χορήγηση κινήτρων σε ιδιώτες και τέλος μέτρα κανονιστικού περιεχομένου (βελτίωση και απλοποίηση του Ν. 3175/03).


Θα διακινδυνεύσω μια πρόβλεψη. Παρότι η γεωθερμία έχει συμπεριληφθεί στο Εθνικό Σχέδιο Ενέργειας κι ακόμα το κόστος της επένδυσης δεν είναι απαγορευτικά υψηλό (περίπου 2.500 ευρώ/κW), θεωρώ ότι δύσκολα με τα σημερινά δεδομένα, θα πραγματοποιηθεί στον τόπο μας μια μεγάλη μονάδα ηλεκτρισμού/θερμότητας από γεωθερμικά ρευστά μεγάλου βάθους. Όπως, πολύ δύσκολα πλέον, πραγματοποιούνται νέες ενεργειακές επενδύσεις σε μονάδες λιγνίτη, λιθάνθρακα, ακόμη και συνδυασμένης αεριοποίησης (IGCC) όταν υπάρχει η παραμικρή «υποψία» ότι η τροφοδοσία του αεριογόνου θα εμπεριέχει και «άνθρακα». Όμως εκεί υπάρχει μια πρόδηλη απροθυμία που σχετίζεται με το θέμα των κλιματικών αλλαγών και της «σκιώδους τιμής» του άνθρακα που θα κληθούμε αργά ή γρήγορα να πληρώσουμε. Για την γεωθερμία όμως, ποιοί είναι οι λόγοι; Δυστυχώς, η γεωθερμία εμφανίζει έντονα το θέμα του γεωγραφικού εντοπισμού και μάλιστα με μεγαλύτερη αυστηρότητα από τα ορυκτά καύσιμα. Έτσι, παρά το γεγονός ότι μιλάμε για ΑΠΕ και μάλιστα σχετικά φτηνή και με ελεγχόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, σχετίζεται άμεσα με την ανάγκη για επαρκή και πειστική ενημέρωση του κοινού, τα θέματα αποδοχής των τοπικών κοινωνιών και της συνύπαρξης με άλλες δραστηριότητες πχ. τουρισμός.

Εντούτοις, ειδικότερα στις μικρότερες μονάδες χαμηλής ενθαλπίας, νομίζω ότι η γεωθερμία επιβάλλεται να εφαρμοστεί στη μεγαλύτερη δυνατή κλίμακα στη χώρα μας, ώστε να γίνει εκμετάλλευση του μεγάλου πλούτου αποθεμάτων ζεστού νερού στον τόπο μας, και μάλιστα σε μικρό σχετικό βάθος, τα οποία είναι εύκολα προσβάσιμα και οικονομικά εκμεταλλεύσιμα. Η γεωθερμία χαμηλής ενθαλπίας μπορεί και πρέπει να καλύψει πλήρως θερμοκήπια, μονάδες αφαλάτωσης, τηλεθέρμανσης, υδατοκαλλιέργειες, εκτροφεία, ξενοδοχειακές μονάδες, ειδικότερα πισίνες ή μονάδες spa, κατοικίες.
Η γεωθερμία είναι μια ακόμη ευκαιρία που δεν πρέπει να πάει χαμένη. Μια ευκαιρία που μας κλείνει το μάτι από τους πανάρχαιους χρόνους μέχρι σήμερα, πολλούς αιώνες πριν το Larderello της Ιταλίας και το Reykijavik της Ισλανδίας. Και η δική μας απορία εύλογη: αν τα μεταλλεία και λατομεία, που κι αυτά εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον γεωγραφικό εντοπισμό, έχουν περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενδεχομένως αξεπέραστο για ορισμένους, ποιό είναι το πρόβλημα που ακόμη δεν έχει επιτρέψει ούτε σε μία περίπτωση την αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας για ηλεκτροπαραγωγή;

Μήπως το παράδειγμα της γεωθερμίας είναι ενδεικτικό της περισσεύουσας υποκρισίας μας σχετικά με την ανάπτυξη και την «πράσινη οικονομία» στον τόπο μας;
[by tzeferis peter]

ΙΣΧΥΟΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗς ΧΩΡΑΣ

Οι διαγωνισμοί του ΥΠΕΚΑ για τη γεωθερμία

Σημείωση Συγγραφέα: H οποιαδήποτε χρήση και γενικότερα η όποια αναδημοσίευση υλικού υπόκειται στην εφαρμογή των όρων χρήσης της ιστοσελίδας http://elladitsamas.blogspot.com

8.12.08

αγαπημένο μου ιστολόγιο,

οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους: δημοκρατία, ευθύνη, αξιοπιστία, πολιτική, αστυνομία, αντιεξουσία.
Μόνο μια λέξη ξεχωρίζω με ουσία και με πολύ νόημα να διαχέεται παντού: υποκρισία...
Κάποτε πάντα σχολιάζαμε με πάθος ολα αυτά τα γεγονότα,
όταν πάψαμε να είμαστε στην πρώτη γραμμή και να συμμετέχουμε..
Τώρα..
Τώρα, ευτυχώς που υπάρχει η ποίηση..
Να μας ελαφρύνει την καρδιά και
να μας κάνει να θυμόμαστε
ότι ο κόσμος μας δεν είναι μόνο ένα πράγμα: η υποκρισία του..

Leda and the Swan

Κύκνος θα γίνω
αγέρας
άνεμος
πνοή
αχτίδα
πύρινου φωτός ανάσα σου
και οξυγόνο
να διεισδύσω
μεσ' του μυαλού σου
της ψυχής
και του κορμιού σου

τα ΑΔΥΤΑ
τι μόνο ένα τους
ΔΕΝ ΦΤΑΝΕΙ
Τα θέλω ΟΛΑ
και κορμί σου
και μυαλό
και ψυχή
στης κτήσης μου
το εωθινό
Βασίλειο

Lucy 2007
Loreley...Lucy of wild flowers...poison ivy...

6.12.08

...τυχεροί όσοι δεν σε κατάλαβαν ποτέ

διότι ... εκείνοι που σε κατάλαβαν ... είναι υποχρεωμένοι να μοιρασθούν μαζί σου το μεγαλείο και την απελπισία σου ...την απελπισία να μπορεις να σκέφτεσαι πίσω και πέρα από αυτό που βλέπεις...να σκέφτεσαι ..να σκέφτεσαι..

σκέφτομαι ότι σκέφτομαι, άρα υπάρχω! (cogito ergo sum) αλλά αμέσως μετά σκέφτομαι την απελπισία μου , τους φόβους μου, τις αυταπάτες μου, την τραγική μοναξιά μου... αρα δεν υπάρχω, δεν υπάρχω, αρα .. σκέφτομαι ...κι ας μην υπάρχω! (δεν μας ταπε καλά ο Καρτέσιος)...

Είναι κατι στιγμές..που ανοίγω την τηλεόραση και είναι μαύρη. Σαν να μην άνοιξε. Στην οθόνη γλιστράει μια μικρή κόκκινη τελίτσα. Είσαι εσύ. Θα πάρω βελόνα και κλωστή να σε ράψω πάνω μου να μη μου φύγεις ξανά, να μη σε χάσει το βλέμμα μου και βαρεθεί να βλέπει. Κάθε πολίτης πρέπει να έχει ένα τηλεκοντρόλ στην τσέπη και όποια εικόνα δεν του αρέσει να την αλλάζει. Κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να βλέπει τις εικόνες που επιλέγει.

Η ζωή όμως δεν είναι τηλεόραση να παραμένει μαύρη με μια μικρή, φωτεινή, κόκκινη τελίτσα. Είναι τα όνειρά μας και πρέπει να τα ζήσουμε. Να ανοίξουμε τις ομπρέλες μας και να βγούμε στους δρόμους, στις πόλεις, στον κόσμο. Να σπάσουμε τις βιτρίνες της πόλης που μας κανει να θελουμε να είμαστε αλλού! Να πάμε εκδρομή στα μέρη που ήμασταν παιδιά, να μείνουμε από λεφτά, να μείνουμε εκεί, σε πόλεις που έχουν μνήμη και θυμούνται τα χνάρια μας. Να καβαλήσουμε το χαρταετό, τη συννεφούλα, οχι για να χαθούμε αλλά για να γνωρίσουμε τον κόσμο...

Εκεί ψηλά, θα στεγνώσουν και τα μάτια σου επιτέλους. Θα ξαναγίνουν υπέροχα. Μια μικρή, φωτεινή, κόκκινη τελίτσα στο σκοτάδι.

Το νόημα των παραπάνω: οχι κανένα.., τα παραπάνω ειναι τελικά εσύ , εγώ , εσείς. Η ζωή μας. Κι αν πτωχική τη βρεις, καθόλου δεν σε γέλασε. Ηταν στημένη έτσι από την αρχή...μικρή, ασήμαντη κι αφόρητη πλην μαγική κι ονειρεμένη. Και λάγνα.

Καλημέρα, και χαρούμενο πέταγμα.

1.12.08

Η Μήλος είναι κυρίως η γεωλογική της ιστορία…

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis peter]

Πρόσφατα είδαμε μια ενημερωτική εκπομπή στην τιβί μας, που μάλλον είναι, τηρουμένων των αναλογιών, η σοβαρότερη εκπομπή στη σοβαρότερη συχνότητα. Είδαμε λοιπόν για τη Μήλο, πόσο συναρπαστικός τουριστικός προορισμός είναι, πόσο υπέροχα είναι τα πιτάρια της και οι καρπουζόπιτές της, πόσο φανταστικό είναι το ηλιοβασίλεμα από την Πλάκα, τη Χώρα της Μήλου. Ακόμη θαυμάσαμε την υπέροχη διαδρομή στο μονοπάτι «Άρκευθος», το Εμπουριό ακόμη και την οχιά της Μήλου και απολαύσαμε κάθε δυνατότητα για εναλλακτικό τουρισμό στο νησί.
Θα πρόσθετα τις κατακόμβες, τις φοβερές παραλίες σε βορρά και νότο, στο Παλαιοχώρι, στον Τράχηλα και στη Φυρίπλακα, και φυσικά την περίφημη Αφροδίτη της που κοσμεί το Λούβρο του Παρισιού. Θα πρόσθετα και χιλιάδες άλλα για να δείξω ότι συμφωνώ, εκατό φορές συμφωνώ, με την προβολή των φυσικών ομορφιών ενός τόσο όμορφου νησιού.

Όμως αγαπητοί μου, αυτό που κάνει τη Μήλο μοναδική από την εποχή που σχηματίστηκε ως ηφαιστειακό νησί εδώ και περισσότερο από 3 εκατομμύρια χρόνια, είναι η γεωλογική της ιστορία και ο ορυκτός της πλούτος. Το νησί της μήλου, όπως γράφει ο Ian Plimer, είναι ένας γεωλογικός θησαυρός. Εδώ και 9 χιλιάδες χρόνια, ο απέραντος ορυκτός πλούτος ενός νησιού που έχει εμβαδόν μόλις 161 τ.χιλ. στήριξε την ανάπτυξη και άνθηση της κοινωνίας, του εμπορίου και των τεχνών.

Τα ορυκτά στήριξαν την ανάπτυξη διαφόρων πολιτισμών, πολιτικών συστημάτων και πληθυσμών στη Μήλο από τα βάθη του χρόνου και το νησί κατέκτησε μια θέση στην παγκόσμια ιστορία. Το βλέπουμε στα κείμενα του Αριστοτέλη και στα μεταγενέστερα του Αγρικόλα. Οι αρχαίες τέχνες της μεταλλευτικής, της αλιείας και της γεωργίας μπόρεσαν να συνυπάρξουν αρμονικά για χιλιάδες χρόνια. Μετά την μεγάλη αύξηση του τουρισμού τα τελευταία χρόνια, ελπίζουμε ότι οι επισκέπτες θα συνειδητοποιήσουν πως και οι ίδιοι γίνονται ένα μικρό μέρος της ιστορίας αυτού του νησιού των θησαυρών και θα εναρμονίσουν τις απολαύσεις τους με τις παραδοσιακές δραστηριότητες που τόσα έχουν προσφέρει στους Μηλίους.

Σε όποιο μέρος της Γης κι αν ζείτε, κάθε φορά που μαγειρεύετε, τρώτε, πίνετε, πλένετε ή πλένεστε, γράφετε, ζωγραφίζετε ή ταξιδεύετε, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μεταχειρίζεστε κάτι που προέρχεται από τη Μήλο. Εδώ και χιλιάδες χρόνια η Μήλος προμηθεύει βασικά αγαθά σε πολλούς πολιτισμούς και θα εξακολουθήσει να είναι σημαντικός παγκόσμιος προμηθευτής σε μπεντονίτη, καολίνη, περλίτη και ποζολάνης, αυτών των σπάνιων υλικών της Γης που όλοι μας χρησιμοποιούμε καθημερινά. Αν η Μήλος πάψει να τα παρέχει αυτά τα υλικά, η γεωλογία μας διδάσκει ότι δεν θα μπορούμε να τα βρούμε πουθενά αλλού στο Ηλιακό μας Σύστημα. Καλή η καρπουζόπιτα λοιπόν, αλλά λίγη..

Και η Μήλος είναι από τις λιγοστές περιπτώσεις που μπορεί να δείξει κανείς ευχάριστες και συναρπαστικές εικόνες στην τηλεόραση από τους γεωλογικούς σχηματισμούς της και την ενεργή εκμετάλλευση του ορυκτού της πλούτου (Σαρακίνικο, Τσιγκράδο, Θειορυχεία, Αγγεριά, Ξυλοκερατιά, Βάνι κλπ)

Φυσικά υπάρχουν κι άλλα μέρη, ανάλογα με τη Μήλο, στην Ελλάδα που μένουμε. Με αξιόλογο ορυκτό πλούτο για έρευνα, για μελέτη, για απόλαυση, για πολύ-πολύ τηλεοπτικό χρόνο. Δεν ξεχνάμε λοιπόν.

“Μένουμε Ελλάδα” ναι, αλλά πόσο ξέρουμε την Ελλάδα;