27.1.09

...και η Ελλάδα στον IRENA


Ο Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Ιωάννης Μπούγας υπέγραψε, χτες στη Βόννη, εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, την ιδρυτική συμφωνία του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA - International Renewable Energy Agency).
Πρόκειται για νέο Διεθνή Οργανισμό που στοχεύει στη μετάβαση προς την ευρεία και "διατηρήσιμη" χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) σε παγκόσμια κλίμακα, και την κατά το δυνατόν άρση των πολυσχιδώv εμποδίων και προβλημάτων που την παρεμποδίζουν όπως χρονοβόρες αδειοδοτικές διαδικασίες, τεχνολογικοί φραγμοί, επισφαλής χρηματοδότηση κ.α..

Ο IRENA καλείται να συνδράμει την πράσινη επιχειρηματικότητα, να παράσχει υποστήριξη τόσο σε βιομηχανικές όσο και αναπτυσσόμενες χώρες προκειμένου να βελτιώσουν το ρυθμιστικό τους πλαίσιο για τις ΑΠΕ και να αναπτύξουν δυνατότητες αξιοποίησής τους μέσα από βέλτιστες πρακτικές, αποτελεσματικούς χρηματοοικονομικούς μηχανισμούς και υψηλή τεχνογνωσία.

Για να δούμε...

IRENA FOUNDATION

22.1.09

Το μεγαλύτερο ορυχείο στον κόσμο…

[by Peter G.Tzeferis]
To Bingham Canyon, ορυχείο χαλκού της Rio Tinto, στη Γιούτα των Ηνωμένων πολιτειών (16 μιλια ΝΔυτικά του Salt Lake City) είναι σήμερα το μεγαλύτερο επιφανειακό ορυχείο στον κόσμο. Είναι τόσο μεγάλο που ξεπερνά την ανθρώπινη φαντασία και φαίνεται από το διάστημα, έχει διάμετρο 4 χλμ, βάθος πάνω από 1200 μέτρα, εμβαδό 7,7 km2 και απασχολεί πάνω από 1700 μονίμους υπαλλήλους. Το αντικείμενο με κόκκινο κύκλο στην επόμενη φωτογραφία που μοιάζει με ...μυρμήγκι είναι ένα από τα 320-τονα φορτηγά τα οποία χρησιμοποιούνται στην καθημερινή λειτουργία του και καθένα από τα οποία ειναι βαρύτερο από ένα boeing 747...Επιπλέον ορυχείο χαλκού της Kenneccott λειτουργεί από το 1903 συνεχώς , αποτελώντας ταυτόχρονα και το παλαιότερο επιφανειακό ορυχείο χαλκού στον κόσμο.. Το 2013 σχεδιάζεται λήξη των εργασιών και η «μουσειοποίησή του» ως ιστορικό και περιηγητικό προορισμό, ενώ ήδη από το 1966 έχει περιληφθεί στα εθνικά ορόσημα των ΗΠΑ (National Historic Landmark ) με το όνομα Bingham Canyon Open Pit Copper Mine .

Μέχρι το 2004 είχαν παραχθεί συνολικά πάνω από 17 εκατ. τόνοι χαλκού καθώς και περισσότεροι από 700 τόνοι χρυσού και 6000 τόνοι αργύρου. Ο χρυσός και το ασήμι αποτελούν «παραπροϊόντα» που ανακτώνται κατά την διαδικασία ραφιναρίσματος του χαλκού. Εντούτοις, ο χρυσός που έχει διαχρονικά παραχθεί από το Bingham Canyon ξεπερνά όλο το χρυσό του California gold rush και του Klondike river μαζί, ενώ ο χαλκός που έχει παραχθεί επίσης συνολικά ξεπερνά κάθε άλλο ορυχείο παγκοσμίως πλην του επίσης τεράστιου ορυχείου Chuquicamata της Χιλής (παραγωγή 29 εκατ. Τόνων χαλκού μετά από 90 χρόνια συνεχούς λειτουργίας).
H αξία όλων των χρήσιμων ορυκτών που ελήφθησαν από το Bingham Canyon υπερέβησαν κατά πολύ το σύνολο του πλούτου που εξορύχθηκε στην Καλιφόρνια, στο Κολοράντο (gold and silver rushes), στον ποταμό Klondike αλλά και στη Νεβάδα (Comstock Lode), υποδηλώνοντας πόσο σημαντικό είναι διαχρονικά το συγκεκριμένο ορυχείο για την μεταλλευτική ιστορία αλλά ταυτόχρονα δικαιολογώντας και τον χαρακτηρισμό του Scott Crump ως η "πλουσιότερη τρύπα της γής" (“The Richest Hole on Earth”) .
Ισως δεν είναι υπερβολή να πούμε οτι η αγριάδα και η δυσπλασία που χαρακτηρίζουν τα τοπία που έχουν διαταραχθεί από λατομεία κλπ. στην περίπτωση του Bingham έχει δώσει σιγά σιγά με το πέρασμα του χρόνου τη θέση της σε κάτι διαφορετικό, πιο αναμενόμενο και παράλληλα πιο ιλιγγιώδες και γραφικό. Η αγριάδα και η δυσμορφία δίνει τη θέση της στη γραφικότητα... όπως έγραφε πριν πολλά χρόνιο ο Uvedale Price (Three Essays on the Picturesque,1810). Με συγκλονίζουν το τοπίο, ο κόπος των ανθρώπων που πέρασαν από εκεί και δημιούργησαν αυτό το τεράστιο γλυπτό για να ζήσουν. Μόνο που σκέφτομαι τα εκατομμύρια τις εργατοώρες, με πιάνει δέος. Μπορεί ο χρόνος να γλυκάνει μια δυσπλασία αλήθεια;

Για την εξαγωγή του χαλκού από τα οξειδωμένα ορυκτά με μέση περιεκτικότητα 0.56% σε Cu, εφαρμόζεται υδρομεταλλουργική μέθοδος (εκχύλιση σε σωρούς με θεικό οξύ και στην συνέχεια ηλεκτρόλυση) η οποία επιτρέπει την ανάκτηση του χαλκού με καθαρότητα πάνω από 99,9%.

Μάλλον δεν χρειάζεται να προσθέσω ότι στην χώρα μας δεν υπάρχει καμία υδρομεταλλουργική εφαρμογή, ούτε στους νικελιούχους λατερίτες (για το νικέλιο) ούτε στα μεικτά θειούχα των δύο κοιτασμάτων Μαύρων Πετρών και Ολυμπιάδας (για το χρυσό), ούτε φυσικά για το χαλκό εφόσον το χρυσούχο - χαλκούχο κοίτασμα πορφύρη των Σκουριών Χαλκιδικής δεν έχει υποστεί εκμετάλλευση μέχρι σήμερα. Η Λάρκο ως γνωστόν εφαρμόζει (στη λάρυμνα φθιώτιδας) πυρομεταλλουργική μέθοδο για την παραγωγή σιδηρονικελίου ενώ το αλουμίνιο της ελλάδος κατεργάζεται (στα άσπρα σπίτια φωκίδας) τους βωξίτες με την μέθοδο Bayer παράγοντας αλουμίνα με τη χρήση καυστικού νατρίου για να ακουλουθήσει ηλεκτρόλυση.
Αν υπάρχει ενδιαφέρον για την υδρομεταλλουργία θα επανέλθω.
[Δρ. Τζεφέρης Πέτρος]

See also: Bingham Pit, Utah: The biggest hole on earth

See also: One Hundred Years Towards Hell

Δρ. Πέτρου Τζεφέρη: Το μεγαλύτερο ορυχείο στον κόσμο… και η υπέρβαση της «μεταλλείας»

Υπάρχει ψηλά ένα αστέρι...


Υπάρχει ψηλά ένα αστέρι
το πιο λαμπερό τ' ουρανού
Μαζί του μιλάω και παίζω
αν θέλω τα βράδια

Αν νιώθω μονάχος το ξέρει
κι ανοίγει τις πόρτες του νου
Γλυκά με χαϊδεύει με φως
και μου δείχνει σημάδια

Καληνύχτα αστέρι
να μου γνέφεις πού πας
Νά 'σαι πάντα ψηλά φωτεινό
κι από κει να με βλέπεις

Η μνήμη σαρώνει τη σκέψη
κι ο χρόνος μου τραβάει το χαλί
Αυτό που επάνω του χρόνια
σκυφτός περπατάω

Μα εσύ αστεράκι μου ξέρεις
το πώς έχω φτάσει ως εκεί

Καληνύχτα αστέρι...

Τώρα εχουμε κι εμεις το δικο μας αστερι στον ουρανο!
Τον δικο μας αγγελο να μας φυλαει!

21.1.09

Tα μοιρολόγια του μίστερ Βάγγου....

Το Μανιάτικο Μοιρολόι είναι το πιο θαυμαστό μέσο άμεσης έκφρασης του τραγικού συναισθήματος στη Νεοελληνική Γραμματεία.

Το μοιρολόγι ήταν πάντοτε ιστορία γένους θηλυκού, ήταν η μανιάτικη κουλτούρα του θρήνου ιδωμένη από την πλευρά της Μανιάτισσας.

Ο μίστερ βάγγος, με τα δυο αυτά υπέροχα μοιρολόγια για τα μεγαλύτερα αδέρφια του που χάθηκαν σχεδόν μαζί, έρχεται να δώσει τη δική του του προσωπική γραφή.

Δεν περπατά τοίχο-τοίχο στα κρυφά, δεν σκύβει μπροστά στον ψίθυρο του θανάτου, δεν κοιλιέται στα απόμερα σοκάκια, σαν τις μοιρολογίστρες.

Ούτε τεντώνει το πανωκόρμι του, ούτε χτυπά τα στήθη του, ούτε σκούζει, ούτε γδέρνει το πρόσωπό του, για να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.

Είναι στο ύψος του, εκεί που πρέπει. Είναι ο μεγάλος τώρα!

[by tzeferis petros][του Πέτρου Τζεφέρη]

20.1.09

Έτσι μου στάθηκε ο Ταΰγετος...




(πατήστε το βελάκι αυτό πάνω δεξιά και μετά το HQ αν θέλετε να δειτε το video σε καλύτερη ποιότητα)

Έτσι μου στάθηκε ο Ταΰγετος
Έτσι μου στάθηκε ο Ταΰγετος: όπως η κόρφος της μητέρας μου.
Με πότισε γαλάζιο, αψύ αίμα, ήλιο και πράσινο
ως να μου δέσει την ψυχή όπως την πέτρα του
ως να χαράξει στην καρδιά μου τις βαθιές χαράδρες του
να σχηματίσει μες στη ζωή μου δώδεκα κορφές
να βγαίνω απάνω με μοναδικό μου όνειρο τον ήλιο.
Με δίψα μου μοναδική τον ήλιο.
Δίψα βαθιά σαν ωκεανό,
ψηλότερη κι απ’ το φεγγάρι.
Δίψα που να την λυπηθεί ο Θεός!

Γύρω τριγύρω στην καρδιά μου τα γεράνια στέφανα των γκρεμνών του
ρωγμές για ζώα, νεροσυρμές ελάτια κι αγριοπερίστερα.
Κ’ ένας αητός απάνω μου να σπαθίζει τα σύννεφα.
Κ’ ένας αητός απάνω μου να σκάφτει τις βροντές
Ζητώντας να ‘βρει μέσα τους ένα σπινθήρα!
Έτσι μου στάθηκε ο Ταΰγετος όσο να γεννηθούνε
Τα δυο παιδιά του Θεού μέσα μου: η Ποίηση και η Αγάπη!

''And thus Taygetos stood by me,
like my mother's embrace''
"This is how Taygetos stood by me,
he nourished me with blue blood,
and made my heart hard
like his stone !"
Nikiforos Vrettakos(from Taygetos and Silence, 1949)

And your country , when you hold it dear in your heart, is everywhere.
Your constellation, from that height, does not see Mt.Taygetos.
It sees Earth.
Nikiforos Vrettakos



Εξι μήνες μετά..


Καληνύχτα αστέρι..


Tα μοιρολόγια του μίστερ Βάγγου..


Η ζωή περνά και χάνεται...



Δρυμός (Δρυαλί) Λακωνίας: ο μανιάτικος εξώστης του Θεού;


Μανιάτισσα... Maniatisa...

18.1.09

Κράτησα τη ζωή μου...ψιθυριστά ..μέσα στην απέραντη σιωπή!



(πατήστε το βελάκι αυτό πάνω δεξιά και μετά το HQ αν θέλετε να δειτε το video σε καλύτερη ποιότητα)



Κράτησα τη ζωή μου
ταξιδεύοντας ανάμεσα σε κίτρινα δέντρα,
κατά το πλάγιασμα της βροχής
σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες
με τα φύλλα της οξιάς
καμιά φωτιά
στην κορυφή τους.
Bραδιάζει.


I've kept a hold on my life,
kept a hold on my life,
travelling
among yellow trees in driving rain
on silent slopes loaded with beech leaves
no fire on their peaks;

it's getting dark.

Tags: Poem Epiphany 1937, Seferis George, Tzeferis George, Tzeferis Peter

[στον πατέρα που ξεκουράζεται από σήμερα]
Γι'αυτούς που δεν ..κατάλαβαν

15.1.09

Η ζωή περνά και χάνεται...

[Μούγραψε χτες η Ευτυχία που είναι γιατρός αλλά και φίλη:
"όταν πάτε να ξαναδείτε τον πατέρα σας...‏
αν θέλετε πιάστε του το χέρι και πείτε του πόσο τον αγαπάτε και πόσο χαίρεστε και τον ευχαριστείτε που είναι πατέρας σας.
Ειναι σε καταστολή ,αφού ειναι διασωληνωμένος, μα πιστέψτε με σας ακούει. Οπως και να εξελιχθεί η κατάσταση τελικά, είτε επανέλθει είτε φύγει για να ξεκουραστεί, νομίζω αυτο θα είναι ο,τι καλύτερο δώρο μπορείτε να του κάνετε..."

Eτσι κι έκαμα.
Και μόλις έσκυψα και ψέλισσα δύο λόγια, ήταν αρκετά.
Ανοιξε τα μάτια του που ήταν κλειστά βδομάδες τώρα και μου είπε δυνατά. "Πάρτα όλα τα σωληνάκια απο δω. Αρκετά πολέμησα. Αφήνω στο πόδι μου εσένα τώρα..."
Την άλλη μέρα είχε φύγει. Χωρίς σωληνάκια, ορούς και οξυγόνα. Ομορφος όπως ήταν πάντα!]


Έτσι γίνεται - όσο και να μην το θέλεις - όταν φτάνει εκείνη η στιγμή που χάνεις τον άνθρωπο που αγαπάς, η καρδιά σου γεμίζει λύπη!

Ακούω πολλές φορές να λένε «πόσων χρόνων ήταν;». Αναρωτιέμαι, έχει σημασία; Ναι, ίσως και να έχει δεν λέω. Από την άλλη πλευρά όμως, η μάνα σου, ο πατέρας σου, δεν είναι κι αυτοί άνθρωποι; Δεν είναι αυτοί που έδωσαν ένα χέρι βοηθείας σε σένα, που σου έδωσαν ύπαρξη, δύναμη και κουράγιο, για να γίνεις αυτό που τώρα είσαι;

Πίστευα μέχρι πριν λίγο καιρό, ότι ο θάνατος ενός νέου πονά πολύ περισσότερο και ακόμη το πιστεύω, αλλά το βλέπω διαφορετικά και όχι τόσο εγωιστικά όπως πριν. Τι εννοώ, εννοώ ότι όταν κάποιος από εμάς δεν είχε την ατυχή στιγμή να χάσει έναν δικό του άνθρωπο (φίλο, συγγενή κτλ) τότε ο πρώτος θάνατος που θα έρθει στην οικογένεια του, στα πολύ δικά του πρόσωπα, θα τον συγκλονίσει.

Ο θάνατος πονά όπως και να ‘χει, όσο χρόνια και αν περάσουν μέχρι να έρθει, είναι το ίδιο οδυνηρός ! Από την άλλη πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον θάνατο… Συμβαίνουν τόσα γύρω μας, τόσα παιδιά νέα, τόσες αρρώστιες βασανίζουν τους αγαπημένους μας γονείς, από παντού παραφυλά ο πόνος του !

Μην χάνετε λοιπόν ευκαιρία να βρεθείτε με τους δικούς σας, μικρούς ή μεγάλους, φίλους και συγγενείς.
Μην χάνετε την ευκαιρία να ζήσετε στιγμές που μετά…..θα είναι οι μόνες που θα σας κρατούν συντροφιά όταν αυτός ή αυτή θα σας λείπουν!
Η ζωή είναι μικρή, μα έχει όμορφες στιγμές που τις αφήνουμε να χαθούν μέσα στην καθημερινότητα και το άγχος της δουλειάς.
Ας γεμίσουμε την ζωή των γονιών μας και των γύρω μας με όμορφες στιγμές με χαρά και γέλιο.
Η ζωή περνά και χάνεται. Στην διάρκειά της έχει πολλά βάσανα, μα στο τέλος έχει το μεγάλο πόνο… Οπότε μην την αφήνετε να περάσει άδεια. Γεμίστε την ζωή σας με αγάπη και ευτυχία Η ζωή περνά και χάνεται… Xαρείτε…, αγαπήστε…, χαμογελάτε !!!

[Πέτρος Τζεφέρης]

11.1.09

Περιβάλλον και Οικονομική Μεγέθυνση

[Του Δρ. Πάνου Ευαγγελόπουλου][by Dr Panos Evangelopoulos]
Η σύγχρονη παγκόσμια οικονομία έχει παρουσιάσει σημαντική πρόοδο τις τελευταίες δεκαετίες. Η οικονομική μεγέθυνση που έχει συντελεστεί είναι μία άνευ προηγουμένου ιστορικά παγκόσμια κατάκτηση αφού έχει λάβει πλανητικές διαστάσεις, φέρνοντας στο προσκήνιο του διεθνούς καταμερισμού των έργων αλλά και του πιο διευρυμένου φάσματος παραγωγής όλων των ειδών των αγαθών, χώρες που σε άλλες προηγούμενες ιστορικές περιόδους ήσαν χαμένες από τα παγκόσμια οικονομικά δρώμενα. Αυτή όμως η εισβολή όλων των χωρών του πλανήτη στη παγκόσμια παραγωγική διαδικασία με όρους πολλαπλάσιας μεγέθυνσης από αυτήν της δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης και μάλιστα από χώρες που το πληθυσμιακό τους μέγεθος είναι υπέρμετρο, οδήγησε σε μία σειρά ερωτημάτων αλλά και προβλημάτων για την ασύστολη εκμετάλλευση των πόρων και των δυσμενών συνεπειών που μπορεί να έχει για το περιβάλλον αλλά και τη μελλοντική ζωή στον πλανήτη μας.

Βέβαια οι ανησυχίες για την υγεία του περιβάλλοντος και τις επιπτώσεις που έχει σ’ αυτό η διαδικασία της οικονομικής μεγέθυνσης δεν είναι κάτι καινούργιο αλλά ανάγεται στο μακρύ παρελθόν ακόμη και σε εποχές που δεν θα ήταν νοητή καμιά λογική ανησυχία. Ήσαν οι εποχές που κυριαρχούσε ο σκοταδισμός, ο θρησκευτικός μεσσιανισμός, η απειλή της βιβλικής και τελειωτικής καταστροφής. Ήσαν οι εποχές που το φως της γνώσης ήταν μία μικρή ηλιαχτίδα που μπορούσαν να το δουν πολλοί λίγοι ενώ οι πολλοί τιθασεύονταν από το φόβο του σκότους και της απειλής που τους προαναγγελλόταν. Δεν χρειάζεται όμως να πάμε τόσο μακριά για να καταλάβουμε πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος να αιχμαλωτίσουμε το θαύμα της ανθρώπινης τεχνολογικής και οικονομικής προόδου που συντελείται σήμερα από τον φόβο που ντύνεται στις μέρες μας πιο έξυπνα με την οικολογική υστερία που θα ήθελα να την ξεχωρίσω από την σύγχρονη επιστήμη μελέτης του περιβάλλοντος και των επιπτώσεων που έχει σ’ αυτό η υπερμεγέθης παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα. Παρ’ όλα αυτά θα ήθελα να σταθώ στη πρώτη βιομηχανική επανάσταση που ενώ είχε λάβει χώρα το ευρύτατο και δυναμικό κίνημα του ευρωπαϊκού διαφωτισμού που για πρώτη φορά ιστορικά, ενσωμάτωσε στη διαδικασία της επιστημονικής γνώσης και των ωφελειών της, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, ακόμη και τότε, δεν έλειψαν μισαλλόδοξες απόψεις και κηρύγματα εναντίον της προόδου. Ακόμη και ένα φωτεινό παράδειγμα εκείνης της εποχής, ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ, άσκησε ανελέητη κριτική στις επιπτώσεις της ανεξέλεγκτης βιομηχανικής προόδου, στον καπνό που κατακλύζει τον ουρανό από τα αναρίθμητα φουγάρα των εργοστασίων που φυτρώνουν σαν μανιτάρια. Όλα τα έργα του Ρουσσώ διακατέχονται από ποιητικό οίστρο αλλά η ουσία του παραδείγματος του είναι ότι ο άνθρωπος, ακόμη και ο πιο καλλιεργημένος, τρομάζει με τα επιτεύγματα του.

Σήμερα βρισκόμαστε ακριβώς σ’ αυτό το κομβικό σημείο. Είμαστε υποχρεωμένοι να μην τρομάξουμε με τα επιτεύγματα μας αλλά μέσω αυτών, να λύσουμε τα οικολογικά προβλήματα που παρουσιάζονται ως παράπλευρα αποτελέσματα της διαδικασίας παγκόσμιας οικονομικής μεγέθυνσης. Είναι βέβαιο ότι αν αξιοποιήσουμε τη γνώση και την τεχνολογία που κατέχουμε και τα συνδυάσουμε με την απρόσκοπτη και ελεύθερη επιχειρηματική δράση τότε θα βρούμε νέους τρόπους παραγωγής ενέργειας και κίνησης του οικονομικού συστήματος που θα κάμπτουν την ενδογενή εντροπία και θα θεμελιώνουν στέρεες βάσεις για την αειφόρο ανάπτυξη. Παρ’ όλα αυτά το εγχείρημα είναι ιδιαίτερα δύσκολο διότι ο φόβος αλλά και ο τρόμος που καλλιεργείται, είναι τελείως ανασχετικοί παράγοντες για να δούμε ξεκάθαρα τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουμε. Αυτό δεν είναι καθόλου υπερβολικό διότι αν εξετάσει κανείς προσεκτικά την ιστορία της εξέλιξης του ανθρώπου, θα δει ότι ο κανόνας είναι η στασιμότητα και όχι η ανάπτυξη, η δεισιδαιμονία και όχι η στέρεα ορθολογική και εμπειρική γνώση. Αν εξαιρέσουμε την παγκόσμια γεωργική επανάσταση των προϊστορικών χρόνων που κατέστησε τον άνθρωπο κυρίαρχο της γης από έρμαιο της τότε θα πρέπει να μεταφερθούμε κατ’ ευθείαν στη πρώτη βιομηχανική επανάσταση για να δούμε μια μείζονα και σημαντική οικονομική και τεχνολογική μεταβολή στην ιστορία του ανθρώπου που άλλαξε ριζικά τη ζωή του. Όπως εμφατικά τονίζει ο Ντάγκλας Νορθ (Νόμπελ 1993), αν μεταφέραμε, με μία υποθετική μηχανή χρόνου, έναν αρχαίο Έλληνα στην εποχή προ της πρώτης βιομηχανικής επανάστασης, θα μπορούσε να καταλάβει τον κόσμο με μία σχετική άνεση αφού θα παρατηρούσε ξεκάθαρες ομοιότητες. Αν όμως κάναμε το ίδιο αλλά τον μεταφέραμε αμέσως μετά τη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση, δεν θα μπορούσε να καταλάβει που βρίσκεται. Δηλαδή ότι μεταβολές δεν γίνανε σε δύο χιλιάδες χρόνια έγιναν σε εκατό!

Αυτό σημαίνει ότι η επιτάχυνση της μεταβολής είναι τόσο μεγάλη και ακραία και ακόμη πιο ακραία στις μέρες μας, μετά την ψηφιακή επανάσταση και το άνοιγμα των παγκόσμιων αγορών που μπορεί να μας τρομάξει τόσο πολύ ώστε να επικρατήσουν εντελώς αντίστροφες με την πρόοδο ιδέες που να μας οδηγήσουν σε ένα πολύ μακρύ τέλμα. Αν αυτή η αιχμηρότατη κορύφωση της οικονομικής μεταβολής και προόδου μας τρομάζει για τα όρια της και το μέλλον της ζωής μας στον πλανήτη τότε αυτός ο ίλιγγος της κορυφής δεν πρέπει να τον αφήσουμε να εξελιχθεί σε τροχοπέδη που θα διαταράξει τη δυναμική ισορροπία μας για να μας ρίξει εν τέλει με πάταγο σε ένα ανυπολόγιστο οικονομικό αλλά και κοινωνικό ναδίρ. Με γνώση λοιπόν και σύνεση πρέπει να διαφυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού τους θεσμούς αυτούς που μας απογείωσαν τα τελευταία χρόνια και να κλείσουμε τα αυτιά μας στις σειρήνες της αντίδρασης και της οπισθοδρόμησης που θέλουν να μας προσγειώσουν απότομα στα χαμηλά επίπεδα μιας νέας ιδιόμορφης στασιμότητας. Αυτοί οι θεσμοί είναι τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, η ανεμπόδιστη επιχειρηματική δράση με σκοπό το κέρδος, η ελεύθερη και απρόσκοπτη λειτουργία των αγορών με διεύρυνση και εμβάθυνση της παγκοσμιοποίησης τους και η παγκόσμια συνεργασία μέσα από ένα πολύμορφο και πλουραλιστικό περίγραμμα δημοκρατικών κρατών και διεθνών οργανισμών.

Σήμερα ένα από τα κορυφαία οικολογικά προβλήματα του πλανήτη είναι η εκπομπή ρύπων από την παραγωγή και την κατανάλωση ενέργειας. Η εισαγωγή της πράσινης τεχνολογίας είναι η πιο ιδεατή απάντηση σ’ αυτό το μείζον πρόβλημα που τίθεται κατά τη διαδικασία οικονομικής μεγέθυνσης. Όμως ο τρόπος που θα χτίσουμε την πράσινη τεχνολογία χρήζει ιδιαίτερης προσοχής για να μην οδηγήσουμε το οικονομικό σύστημα εκμετάλλευσης των πόρων σε μία ανορθολογική και αναποτελεσματική διάταξη που μόνο κινδύνους εγκυμονεί για τη συνέχιση της προόδου. Εξ άλλου σκοπός μας δεν είναι η ανάσχεση της προόδου αλλά η ελαχιστοποίηση των παράπλευρων ζημιών της εκμετάλλευσης των πόρων και η διατήρηση αν όχι η βελτίωση του περιβάλλοντος εντός του οποίου εξελίσσεται η οικονομική μεγέθυνση.

Μία σημαντική συμβολή της φιλελεύθερης παράδοσης της αγοράς είναι η θεωρία και η πολιτική της εφαρμογής των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων, εμπνευστής και θεμελιωτής της οποίας είναι ο Ronald Coase (Νόμπελ 1991). Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, οι κοινόχρηστοι χώροι είναι πιο ευάλωτοι στη μόλυνση και τη διάβρωση από τις οικονομικές δράσεις που αναλαμβάνει ο άνθρωπος. Ο λόγος είναι προφανής διότι κανείς δεν έχει κίνητρο να τους περιφρουρήσει (άτομα) και κανένα είδος συλλογικής δράσης (κράτος) δεν μπορεί να το πετύχει διότι είναι απαγορευτικά πολυδάπανο ή απογοητευτικά αναποτελεσματικό. Η κατανομή περιουσιακών δικαιωμάτων στον αέρα, φάνταζε η πιο τρελή ιδέα όταν ακούστηκε για πρώτη φορά πριν τριάντα χρόνια. Όσοι την άκουσαν τότε έλεγαν περιγελαστικά ότι οι νεοφιλελεύθεροι τρελάθηκαν τόσο πολύ που θέλουν να ιδιωτικοποιήσουν τον αέρα. Σήμερα όμως υπάρχει αγορά ρύπων που μετράται σε εκατομμύρια δικαιωμάτων τα οποία ανταλλάσσονται, πωλούνται και αγοράζονται. Η διεύρυνση αυτών των αγορών και των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων ρύπων σε παγκόσμιο επίπεδο κατ’ αρχήν θα ελαχιστοποιήσει τη βλάβη και κατά δεύτερον θα ανοίξει το δρόμο στις ρυπογόνους βιομηχανίες και οργανωμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες να καινοτομήσουν εις βάρος των ακριβών ρύπων και υπέρ της φθηνής πράσινης τεχνολογίας.

Η πράσινη τεχνολογία στο μέλλον θα κατακλύσει τις αγορές με φθηνά και καλά ποιοτικά προϊόντα που θα αντιστρατεύονται με επιτυχία και μάλιστα με την άνεση της υπεροχής τα βλαβερά. Σε έναν κόσμο ελεύθερων συναλλαγών που θα κυριαρχείται από την ατομική ευθύνη και την ιδιωτική πρωτοβουλία, τα ρυπογόνα αγαθά και οι παραγωγικές τους εκμεταλλεύσεις θα αποβάλλονται και θα αποσύρονται με τόσο γρήγορο ρυθμό που δεν θα χρειάζεται καμία επιδότηση ή ιδιαίτερη προίκα από το κράτος. Μπορεί αυτό σήμερα να φαντάζει απίθανο και όλοι να στρέφονται στη βεβαιότητα των κρατικών επιδοτήσεων για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλά η αγορά είναι δυνατόν να ανατρέψει καταλυτικά αυτό το σκηνικό. Όπως από την πρώτη μέχρι και την δεύτερη βιομηχανική επανάσταση, συντελέστηκε αυτό το θαύμα προόδου, χωρίς την παραμικρή κρατική ανάμιξη έτσι και τώρα η πραγματική φιλελεύθερη οικολογική επανάσταση θα συντελεστεί από τον κόσμο των αγορών. Οι αγορές θα διορθώσουν τις λανθασμένες κρατικές επιδοτήσεις και θα κατευθύνουν την καινοτομία εκεί που υπάρχει κέρδος! Δηλαδή εκεί που η προσφορά της πράσινης τεχνολογίας είναι ταυτόχρονα και οικονομική ως προς το κόστος αλλά και αποδοτική ως προς το ενεργειακό αποτέλεσμα. Μόνον τότε η προσφορά θα δελεάσει την ζήτηση να εκδηλωθεί και να την συναντήσει για να στηθεί ένα ταγκό σε έναν ξέφρενο ρυθμό της οικολογίας με την οικονομική μεγέθυνση.

[το παρόν δημοσιεύτηκε και στην εφημερίδα ΚΕΡΔΟΣ http://www.kerdos.gr στις 28-12-2008, panos@evangelopoulos.gr]

7.1.09

Η ενεργειακή ομηρία του φυσικού αερίου... και ο Λιγνίτης

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Peter]
Σε "ενεργειακή ομηρία" φαίνεται ότι οδηγείται και η χώρα μας μετά την γνωστή διαμάχη και τελικά την διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ελλάδα από τα ξημερώματα της Τρίτης, λόγω της διένεξης της Gazprom με την Ουκρανία (Naftogaz) για την τιμολόγηση του προϊόντος. Και τα γνωστά προβλήματα του εφοδιασμού όλης σχεδόν της ΕΕ με φυσικό αέριο, που εμεις που τα παρακολουθούμε καθημερινά, ξέρουμε οτι υφίστανται κάθε χρόνο και θα συνεχίζουν να υφίστανται επισημαίνοντας την σημασία αφενός της "διαφοροποίησης των οδεύσεων" και αφετέρου της "διαφοροποίησης των πηγών" του ενεργειακού εφοδιασμού. Διαφοροποίηση που για μας σημαίνει κυρίως αξιοποίηση κι άλλων εναλλακτικών πηγών ενέργειας, και κυρίως των εγχώριων ενεργειακών ορυκτών (λιγνιτών) που αποτελούν την μόνη αξιόπιστη λύση που είναι άμεσα διαθέσιμη. Αλλωστε, οι χώρες της ΕΕ με το μικρότερο πρόβλημα στην παρούσα κρίση του φυσικού αερίου ειναι η Γερμανία και η Πολωνία , δηλ. χώρες που έχουν δικές τους εναλλακτικές πηγές ενέργειας και κυρίως ενεργειακά ορυκτά.

Ειναι γνωστό πώς αντιμετωπίζονται αυτές οι καταστάσεις "ομηρίας" οταν δεν ευδοκιμήσει άμεσα η διπλωματική οδός. Πέραν φυσικά της χρήσης των αποθεμάτων των εγκαταστάσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, που είναι μόνον 20 ημερών. Και τις έξτρα προμήθειες σε LNG και τα τάνκερ υγροποιημένου αερίου από την Αλγερία (κατόπιν της διακρατικής συμφωνίας) που και σημαντικό κόστος έχουν και περιορισμένη δυνατότητα επίσης.. Για όσους αναρωτιούνται για το αζέρικο αέριο που έρχεται μέσω του ελληνοτουρκικού αγωγού, υπενθυμίζεται ότι έχουν κι αυτές μειωθεί σημαντικά (σε λιγότερο από 500 χιλιαδες κ.μ. ημερησίως από 2,5 εκ. κ.μ. που ήταν προχθές), και επίσης το τουρκικό υπ. Ενέργειας απέρριψε αίτημα της Ελλάδας για επιπλέον ποσότητες.

Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους, υπενθυμίζεται οτι η ζήτηση του φυσικού αερίου στην ελληνική αγορά ανέρχεται τις καθημερινές σε 10 εκατ. κ.μ. , εκ των οποίων τα έξι εκατ. κ.μ. καλύπτονται με ρωσικό αέριο, το οποίο διεκόπη.

Πώς αντιμετωπίζεται το θέμα; Αντιμετωπίζεται με περικοπές. Περικοπές στη χρήση φυσικού αερίου, αρχής γενομένης από τη βιομηχανία. Και στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ αλλά και των ιδιωτών, που λειτουργούν με φυσικό αέριο, όπου αντικαθιστούμε το φυσικό αέριο με μαζούτ. Ηδη η μονάδα της ΔΕΗ στην Κομοτηνή άρχισε να δουλεύει με μαζούτ αντί για φυσικό αέριο, με όλα τα περιβαλλοντικά ..συμπαρομαρτούντα.
Και φυσικά βάζουμε στο σύστημα περισσότερη ενέργεια από τους λιγνιτικούς σταθμούς...
Τον κακό, κάκιστο, λιγνιτάκο που είναι "μαύρος" και δεν αρέσει σε κανέναν μας..
Αλλά που ειναι δικός μας, καταδικός μας και δεν κλείνει με καμία ουκρανική η άλλη στρόφιγγα... Αλλά που τα αποθέματά του και η εξόρυξή του πρέπει να τύχουν της αντίστοιχης προσοχής μας, διαφορετικά τα αναδεικνυόμενα προβλήματα (όπως τωρα με την εξόρυξη στη Μελίτη όπου η παραγωγή έχει μειωθεί δραματικά) αλλά και το διαρκώς αυξανόμενο κόστος εξόρυξης, θα οδηγήσουν σε κίνδυνο τον ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας.
Δυστυχώς το "κάρβουνο" δεν μπορεί ακόμη να απενταχθεί πλήρως απο το ενεργειακό μας μίγμα, όσο κι αν αυτό αποτελεί ουσιαστικό, θεμιτό αλλά και απαραίτητο στόχο για την ενεργειακή και περιβαλλοντική μας χειραφέτηση.

Μπορεί το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) να μην είναι μόνο ένα αέριο μέσα στα ..αεριούχα ποτά όπως (ίσως όχι ευφυώς) ειπώθηκε αλλά και ο Νείλος δεν είναι μόνο ένα ποτάμι στην Αίγυπτο ("Denial (De-Nile) Ain’t Just a River in Egypt"), όπως ευφυώς αυτή τη φορά ειπώθηκε στο γνωστό λογοπαίγνιο από τον Mark Twain. H άρνηση (De-Nile =Denial) της πραγματικότητας και η αντικατάστασή της με θεωρητικά ευχολόγια που αφορούν το πασπαρτού ευδόκιμο ενεργειακό μας μέλλον, δυστυχώς δεν λύνουν προβλήματα που ζητούν άμεσα λύση.

Οχι αλλο κάρβουνο λοιπόν. Οχι άλλο κάρβουνο, μέσα στα μάτια μας...
Ο νοών νοείτο..

2.1.09

Πάλι για την εξορυκτική δραστηριότητα..

[by Peter Tzeferis]
Λέγοντας «ναι στο περιβάλλον και ναι στην ανάπτυξη» έχουμε κάνει μια μεγάλη υπέρβαση. Αλλά και έναν μεγάλο συμβιβασμό ταυτόχρονα. Διότι αυτό σημαίνει ναι στην τουριστική ανάπτυξη, ναι στην μεταλλευτική ανάπτυξη.. Ο συμβιβασμός αυτός έχει κόστος. Και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να το αναλάβουμε. Αλλά στην πράξη αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μην χρησιμοποιούμε τακτικές «άσπρου μαύρου» και να θεωρούμε καμία δραστηριότητα «εκ προοιμνίου» καταδικασμένη.

Η μεταλλευτική δραστηριότητα, όπως και κάθε άλλη αναπτυξιακή δραστηριότητα, αποτελεί μια αναπτυξιακή δυνατότητα, όχι δεδομένη, αλλά που θα πρέπει να εξεταστεί με σοβαρότητα στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης. Χωρίς συμψηφισμούς αλλά και χωρίς προκαταλήψεις.
Η εξορυκτική δραστηριότητα είναι εξαιρετικά ευάλωτη στην περιβαλλοντική «καραμέλα», στην «επίφαση» του περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, στην δημοσιογραφική υπερβολή και στον τηλεοπτικό φαρισαϊσμό. Στην μόδα με το οικολογικό περίβλημα.. Στη μόδα που χρησιμοποιείται σήμερα για να πουλήσει πράσινα προϊόντα, για να αναδείξει και να γκρεμίσει ανθρώπους, καταστάσεις, think green, act green, be green…
Είναι γνωστό ότι σε ορισμένες περιοχές του τόπου μας, η εξορυκτική δραστηριότητα αποτελεί ήδη μια αναπτυξιακή πραγματικότητα, με ιστορία, με κοινωνικό προφίλ και αντίκτυπο που αποτελεί παρακαταθήκη για το μέλλον..

Τόσο η δραστηριότητα αυτή και οι άνθρωποί της, όσο και οι πολίτες που επηρεάζονται από την δραστηριότητα, δεν έχουν ανάγκη από τακτικισμούς, σκοπιμότητες και μεθοδεύσεις που αφορούν το περιβάλλον και τη ζωή τους. Ούτε κάποιους να καλύψουν το κενό της πολιτείας και να πάρουν αυτοβούλως τη δική τους την τύχη στα χέρια τους.


Χρειάζονται ορθολογικές και επιστημονικά τεκμηριωμένες απόψεις από τους φορείς που είναι εξουσιοδοτημένοι γι’ αυτό, ρεαλιστικές τεχνικές και διαδικασίες, καλές υπηρεσίες από την πολιτεία και προοπτικές για βιώσιμη ανάπτυξη, ανάπτυξη που θα επιβιώσει στις επόμενες γενιές.
[Πέτρος Τζεφέρης]