29.7.09

Ενεργειακά ορυκτά: λίγο πριν το τέλος;

[Δρ.Τζεφέρη Πέτρου] [by dr. tzeferis petros]
«Πόσο λογικό είναι μια χώρα σαν την Ελλάδα, που είναι προικισμένη με ηλιοφάνεια και ανέμους, να επιμένει σε μορφές ενέργειας που επιβαρύνουν το περιβάλλον; Κι όμως. Η Χώρα μας «απαντά» στην παγκόσμια πρόκληση των κλιματικών αλλαγών και του φαινομένου του θερμοκηπίου με νέα εργοστάσια καύσης άνθρακα και εμμονή στην εξόρυξη του ρυπογόνου λιγνίτη..»

Περισσότερα από ενάμισι στα δύο κείμενα που γράφονται για το θέμα, ξεκινούν ή καταλήγουν τον καταγγελτικό τους λόγο κάπως έτσι. Ορισμένοι προχωρούν και περισσότερο μιλώντας για «υποθήκευση του ενεργειακού μας μέλλοντος τα επόμενα χρόνια», με αφορμή τα σχέδια για λειτουργία νέων λιθανθρακικών μονάδων με προϊόν εισαγωγής από άλλες χώρες, θεωρώντας ότι «μια ανθρακική μονάδα δεν θα μπορεί να λειτουργεί με τα σημερινά χαμηλά κόστη ως το τέλος του ωφέλιμου χρόνου ζωής της. Η ένταση των κλιματικών αλλαγών θα επιβάλει εν τω μεταξύ αυστηρότερες κυρώσεις στους ρυπαίνοντες και -τελικά- αυτό που σήμερα φαίνεται ως ελκυστική επένδυση για κάποιους, θα εξελιχθεί σε έναν οικονομικό εφιάλτη»

Να προσθέσω κι εγώ ορισμένα; Στην Ελλάδα, η παραγωγή μίας κιλοβατώρας (Κwh) ρεύματος επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με 780g CO2 περίπου (για το φυσικό αέριο είναι περίπου το μισό), επιβάρυνση που υποχρεωτικά θα μετακυλιστεί στο βαλάντιο του τελικού καταναλωτή είτε ως κόστος δικαιωμάτων άνθρακα είτε ως κοινωνικό και σκιώδες κόστος (Shadow Price Of Carbon). Αρκεί μια βόλτα στη «χώρα του λιγνίτη» για να διαπιστώσει κανείς τις υπερβάσεις των ρύπων σε έδαφος και ατμόσφαιρα αλλά και το γεγονός ότι παρά τις προσπάθειες εκ μέρους της ΔΕΗ ΑΕ η «καταδίκη» της χώρας μας για παραβίαση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη (ΕΚΧ, άρθρα 2, 3 και 11), μετά την συλλογική καταγγελία του «Ιδρύματος Μαραγκοπούλου», δεν αποτελεί κενό γράμμα.
Η αλήθεια είναι ότι διαθέτουμε ένα σπάταλο και ρυπογόνο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο. Κι ακόμη ότι η αντικατάσταση του ντόπιου, φτωχού (ενεργειακά) και ρυπογόνου λιγνίτη με τον λιγότερο φτωχό αλλά επίσης ρυπογόνο και εισαγόμενο λιθάνθρακα, δεν αποτελεί φτηνή κι αποτελεσματική λύση με μακροπρόθεσμο ορίζοντα αλλά ούτε ανταποκρίνεται στο λαϊκό αίσθημα, που -κατά την άποψή μου- ακόμη κι όταν είναι λανθασμένο πρέπει να γίνεται σεβαστό. Και θα μπορούσα να προσθέσω και χιλιάδες άλλα: για τα αιωρούμενα σωματίδια και τους χώρους απόθεσης της "ιπτάμενης τέφρας" ειδικά υπό συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και άπνοιας, για τη λάσπη το χειμώνα, για την λειτουργία των εργολαβικών εταιρειών εντός των λιγνιτικών κέντρων (ασφάλεια, ατυχήματα κλπ) όπου ο ΕΚΧ έχει πάει a priori...περίπατο, για την αξιοποίηση της παραγόμενης "γύψου" από τις μονάδες αποθείωσης κλπ.

Σύμφωνοι, υπάρχει μήπως ώριμη εναλλακτική λύση, στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης και ποιά είναι αυτή; Διότι εδώ το ζήτημα δεν είναι να ιχνηλατήσουμε το πρόβλημα, χωρίς καν να εικάσουμε τη λύση, αλλά να δούμε όσο γίνεται σφαιρικά το θέμα και κυρίως να εντοπίσουμε το δέον γενέσθαι αλλά και το δυνατόν γενέσθαι.

Φυσικά, όλοι όσοι ασχολούνται με το θέμα γνωρίζουν λίγο πολύ τί σημαίνει λιγνίτης για τα ενεργειακά πράγματα της Χώρας μας. Ότι δηλ. η Ελλάδα κατέχει τη 2η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την 5η παγκοσμίως, στην παραγωγή του λιγνίτη, καλύπτοντας έτσι, με την καύση του, πάνω από τα δύο τρίτα (67%) της εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς μάλιστα να χρησιμοποιηθούν τα μεγάλα κοιτάσματα Ελασσόνας και Δράμας που παραμένουν in situ. Και ότι ο λιγνίτης, παρά την αρνητική συμβολή του στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, αποτελεί για τη χώρα μας την οικονομικότερη πηγή ενέργειας, συμβάλλοντας στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και την μείωση του βαθμού εξάρτησής μας από το πετρέλαιο. Η μάλλον για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, αν δεν γύριζε ο καδοτροχός μέρα νύχτα, 24 ώρες το 24ωρο, για πολλά χρόνια, η χώρα μας θα ήταν σε μεγάλο βαθμό βυθισμένη στο σκοτάδι της ενεργειακής και οικονομικής εξάρτησης...

Πόσοι όμως, γνωρίζουν επιπλέον ότι ακόμη κι αν χρησιμοποιηθεί ο λιγνίτης καθώς οι υπόλοιποι διαθέσιμοι ενεργειακοί εθνικοί πόροι, η Χώρα θα συνεχίσει να ταλανίζεται με το πρόβλημα της επάρκειας ενέργειας, τουλάχιστον έως το 2015 ; Και ακόμη πόσοι είναι διατεθειμένοι να περιορίσουν τις ενεργειακές τους ανάγκες για να πάψουν να αρρωσταίνουν οι μαθητές της Πτολεμαϊδας από βλάβες στο αναπνευστικό; H πόσοι είναι διατεθειμένοι, στα πλαίσια της αρχής «ο ρυπαίνων (ή μάλλον ο ..ρυπαινόμενος) πληρώνει», να δεχτούν να πληρώσουν (πολύ) παραπάνω την τιμή της KWh ώστε να ενσωματωθεί το περιβαλλοντικό κόστος (πχ. ρήτρα ρύπων για την αγορά δικαιωμάτων) στο κόστος της ενέργειας; Πόσοι είναι έτοιμοι να αποδεχτούν την «αβεβαιότητα» και τη "στρατηγική εξάρτηση" των αγωγών και του εισαγόμενου φυσικού αερίου και ακόμη να πληρώσουν πανάκριβα τη διείσδυση των ΑΠΕ, όταν οι ίδιοι για να τις εγκαταστήσουν είτε ως «επιχειρούντες» είτε ως «οικιακοί χρήστες» ξεκινούν (και δικαίως) παρά μόνο μετά από γενναία επιδότηση (Ν.3468/2006); Και τέλος, πόσοι είναι έτοιμοι να συναινέσουν στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας ως τεχνολογίας βάσης χαμηλού άνθρακα, ξεχνώντας όλα τα άλλα «συμπαρομαρτούντα» που προκύπτουν από τη χρήση της; Κατ’ ουσίαν ελάχιστοι. Ούτε ο γράφων!

Ολοι φυσικά, ανάγουμε το θέμα ως πολιτικό, στην πολιτεία που όφειλε και οφείλει να λύσει το ενεργειακό με τρόπο ασφαλή, οικονομικό, χωρίς να επηρεάζει την υγεία και το περιβάλλον και επιπλέον με την γνωστή επωδό: να εξοικονομήσει ενέργεια, να επιταχύνει το ρυθμό ανάπτυξης των ΑΠΕ μηδενίζοντας τους ρύπους θερμοκηπίου, να εξασφαλίσει φυσικό αέριο με μακροχρόνιες συμβάσεις. Και είναι σωστό αυτό. Ας δούμε όμως παρακάτω σε πολύ αδρές γραμμές και πόσο εφικτό είναι και μάλιστα στο άμεσο μέλλον.
Η αλήθεια είναι ότι η παγκόσμια ενεργειακή οικονομία, διατηρώντας αμείωτη την ανάγκη για την ασφάλεια στον ενεργειακό εφοδιασμό, δεν μπορεί να στραφεί σχετικά γρήγορα σε χαμηλή κατανάλωση ορυκτών ανθράκων. Σήμερα, η αιολική, η ηλιακή ενέργεια και τα βιοκαύσιμα, αντιπροσωπεύουν μόλις το 2% της παγκοσμίως παραγόμενης ενέργειας. Παρότι οι προσδοκίες για τις ΑΠΕ είναι μεγάλες, φαίνεται ότι δεν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις παγκόσμιες ανάγκες για ηλεκτρικό ρεύμα χωρίς να υπάρξει μια περίοδος αυξημένης χρήσης του άνθρακα και ενδεχομένως επέκτασης της πυρηνικής ενέργειας. Και αυτό οφείλεται τόσο σε τεχνικούς όσο και σε οικονομικούς λόγους: μικρή αύξηση ποσοστού μετατροπής των συστημάτων ΑΠΕ σε ηλεκτρισμό, προβλήματα αποθήκευσης τόσο για την ηλιακή όσο την αιολική ενέργεια που δεν τους επιτρέπουν να λειτουργήσουν ως μονάδες βασης κλπ.

Το σύνολο σχεδόν των σχεδίων των 25 επόμενων ετών διεθνώς (επενδύσεις 500 δισ. δολ. περίπου), περιλαμβάνουν θερμοηλεκτρικούς σταθμούς που θα λειτουργούν με άνθρακα: ως το 2030 η πρόβλεψη είναι ότι θα έχουν κατασκευαστεί νέες εγκαταστάσεις δυναμικού πάνω από 670 GW, με τα δύο τρίτα εξ αυτών σε Κίνα και η Ινδία. Κι ας μην ξεχνάμε ότι το 2030 οι παγκόσμιες ενεργειακές μας ανάγκες θα είναι κατά 60% μεγαλύτερες!
Τα τελευταία χρόνια, στα πλαίσια καταπολέμησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη, έχουν γίνει προσπάθειες ανάπτυξης σταθμών είτε τεχνολογίας “καθαρού άνθρακα”, είτε συνδυασμένου κύκλου (IGCC), είτε συμπαραγωγής (ΣΗΘ). Επίσης, οι τεχνολογίες CCS (τεχνολογίες Carbon Capture and Storage) μπορούν να προσφέρουν εναλλακτικές δυνατότητες για τα ενεργειακά ορυκτά και ίσως αποτελούν την μόνη διασφάλιση μιας βιώσιμης και μακροχρόνιας χρήσης του άνθρακα. Παρά την «ανωριμότητά» τους αλλά και τα προβλήματα κόστους και ασφάλειας,η ΕΕ συνιστά οποιεσδήποτε μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα των ορυκτών καυσίμων να είναι προσαρμοσμένες στην τεχνολογία CCS (capture ready) στα μέτρο του τεχνικώς εφικτού.

Σύμφωνα με ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις συμβατικές πηγές ενέργειας και την ενεργειακή τεχνολογία (2007/2091/(ΙΝΙ)), τα ορυκτά καύσιμα θα «παραμείνουν άκρως σημαντικά για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ και θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν μακροπρόθεσμα έως ότου οι βασικές ανάγκες να μπορούν να καλυφθούν από AΠΕ». Παράλληλα, το ψήφισμα αποκαλύπτει την αδυναμία της ΕΕ για την καθιέρωση της ενιαίας πολιτικής της Πράσινης Βίβλου εφόσον στέκεται μετέωρη μεταξύ της ανάγκης για περιορισμό των αερίων θερμοκηπίου αλλά και την αδυναμία κατάργησης των ορυκτών ανθράκων, ενθαρρύνοντας ταυτόχρονα και την πυρηνική ενέργεια ως «απολύτως απαραίτητη για την κάλυψη αναγκών σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα».

Ειδικότερα για τη χώρα μας και τη μεταβατική περίοδο που διανύουμε μέχρι το 2020, σύμφωνα με παλαιότερη (του 2008) αλλά και την πρόσφατη (2009) έκθεση του Συμβουλίου Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής (ΣΕΕΣ), είναι απαραίτητη η συντήρηση των λιγνιτικών μονάδων, σε μειούμενο ποσοστό: η συμμετοχή του στο ενεργειακό ισοζύγιο από το 52,5% σήμερα, θα περιοριστεί στο 29% το έτος 2020 και το 11% το 2030. Μάλιστα το ΣΕΕΣ, θεωρούσε μέχρι πρότεινος (στην έκθεση του 2008) αναγκαία και την εισαγωγή του λιθάνθρακα στο ενεργειακό μίγμα, σε περιορισμένη χρήση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα επάρκειας και διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας αλλά και να δοθεί η δυνατότητα απόσυρσης των παλιών λιγνιτικών μονάδων. Η χρήση του λιθάνθρακα στη νέα έκθεση του 2009 μετατοπίζεται για την περίοδο 2020-2030, συνδυαζόμενη με την ανάδειξη των τεχνολογιών καθαρής καύσης και CCS και της προσδοκώμενης αλλαγής του βαθμού της κοινωνικής αποδοχής.
Διαφορετικά μη αξιοποιώντας τα ενεργειακά ορυκτά, η χώρα μας κινδυνεύει, σύμφωνα πάντα με το ΣΕΕΣ, να βρεθεί αντιμέτωπη με καταστάσεις οριακής κάλυψης των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια, αν μάλιστα συνυπολογιστούν και οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση επενδύσεων ΑΠΕ ή αγωγών φυσικού αερίου. Και ακόμη ο δείκτης της ενεργειακής της εξάρτησης, ενδέχεται να εκτοξευθεί κοντά στο 100%, όταν σήμερα με τη χρήση του λιγνίτη ήδη ξεπερνά το 70%. Και ως γνωστόν, ο βαθμός εξάρτησης της ηλεκτροπαραγωγής δεν μπορεί να είναι απεριόριστος. Κι ακόμη η απεξάρτηση, δεν συντελείται με την προώθηση της εξάρτησης…


Συμπερασματικά, τα ενεργειακά ορυκτά δεν μπορούν να «απενταχθούν» άμεσα και θα συμμετέχουν στο ενεργειακό μας μίγμα, αναγκαστικά, για αρκετά χρόνια ακόμη, όσο εμείς διατηρούμε το ίδιο σπάταλο καταναλωτικό πρότυπο και παράλληλα έχουμε επιλέξει την συνειδητή «αποχή» από τα «πυρηνικά» ενεργειακά δρώμενα. Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να περιορίσουμε προγραμματισμένα και απόλυτα ελεγχόμενα το ποσοστό συμμετοχής τους, ενισχύοντας τις επενδύσεις και τη διείσδυση των ΑΠΕ. Ηδη η πολιτική επιλογή του υπουργού ανάπτυξης για το θέμα του λινθάνθρακα, ανεξάρτητα τα συν και πλην που αναμφισβήτητα υπάρχουν, είναι μια θαρραλέα κίνηση που δίνει επιτέλους μια κατεύθυνση και παράλληλα ικανοποιεί την πλειοψηφία της κοινής γνώμης. Οι τοπικές κοινωνίες δεν είναι έτοιμες να δεχθούν αμφιλεγόμενες επιστημονικά λύσεις ούτε λύσεις που τους επιβάλουνται ως «μαύρο κουτί» και δεν έχουν αποδεδειγμένα συναρτήσει την παρουσία τους με το τοπικό όφελος. Επιπλέον δεν είναι ακόμη σε θέση να συσχετίσουν το εικαζόμενο συμφέρον τους με το εθνικό και παγκόσμιο συμφέρον, ώστε να δουν θετικά μια επένδυση, μόνο και μόνο χάρις σε μια τέτοια συσχέτιση. Οι πολίτες σκέφτονται ατομικά όχι παγκόσμια και αυτό είναι λογικό αποτέλεσμα ιεράρχησης των εκάστοτε αναγκών. Συνεπώς η επιλογή των τόπων εγκατάστασης των μονάδων άνθρακα θα πρέπει να συντελείται με την ρητή συναίνεση των τοπικών κοινωνιών και την εφαρμογή κριτηρίων που συνάδουν προς την περιφερειακή ανάπτυξη και συνυπολογίζουν το περιβαλλοντικό/κοινωνικό κόστος καθώς και το κόστος των CCS.

Εντούτοις, κάθε τέτοια κίνηση που περιορίζει (έστω και δικαιολογημένα) τις απαραίτητες μονάδες βάσης στο σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, θα πρέπει να συνεπικουρείται κι από άμεσες πρακτικές που θα υπερβαίνουν το επικοινωνιακό επίπεδο περί "πράσινης" ανάπτυξης, κι αυτή η παρατήρηση απευθύνεται σε ολα τα κόμματα και τις παρατάξεις που πλέον καταπιάνονται με τα ζητήματα αυτά με συστηματικό τρόπο καθιστώντας την "πράσινη ανάπτυξη" ως κεντρικό συστατικό στοιχείο του πολιτικού τους λόγου. Δυστυχώς, οι επικοινωνικές ανακαινίσεις της πρόσοψης ώστε να φαίνεται πράσινη δεν αποτελούν διατηρήσιμη και διαχρονική λύση. Ούτε το "πρασίνισμα" που οδηγεί σε νέα καταναλωτική μανία (οικο-υποκρισία, eco craziness). Το ζητούμενο είναι μια εναλλακτική βιώσιμη λύση που θα οδηγήσει στη μετάβαση για την βιώσιμη κοινωνία. Η βιώσιμη ανάπτυξη δεν ααπιτεί απλώς μια στρατηγική "πράσινης ανάπτυξης" αλλά μια ολοκληρωμένη στρατηγική που μπορεί να γίνει πράξη με συντονισμένη συλλογική προσπάθεια αλλά και με ατομικές πρωτοβουλίες απο τον καθένα μας και όχι με επικοινωνιακούς βαρύγδουπους τίτλους.
Σε ό,τι αφορά τις AΠE, η νέα έκθεση του ΣΕΕΣ, εκτιμά το μέγιστο ποσοστό διείσδυσης στην ηλεκτροπαραγωγή το 2020, περίπου στο 30%, στόχος ιδιαίτερα φιλόδοξος για τους σημερινούς ρυθμούς. H έκθεση χαρακτηρίζει αντιεπενδυτική την ύπαρξη πολύ μεγάλου αριθμού αιτήσεων για άδειες παραγωγής (υπερβαίνουν τα 50 χιλιάδες MW) και προτείνει την επιλογή των πλέον αποδοτικών έργων μέχρι της ισχύος που επιτρέπει η ευστάθεια του συστήματος. H ισχύς αυτή ορίζεται από το ΣEEΣ στα 6.500 MW καθώς από εκεί και πάνω απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε δίκτυα. Αυτά για όσους θεωρούν ότι μπορούμε να παράγουμε απεριόριστα "πράσινη" ενέργεια με ελάχιστο (ενδεχομένως και καθόλου) κόστος (αν θυμηθούμε παλιότερο διαφημιστικό μότο που έλεγε ευθαρσώς "στη χώρα μας υπάρχει ενέργεια που ειναι δωρεάν..."), κι όταν δεν το κάνουμε ειμαστε τεχνικά ακατάρτιστοι ή πολιτικά έκθετοι... Δυστυχώς όμως, αγαπητοί μου, όσο κι αν θα το επιθυμούσαμε, καμία ενέργεια δεν είναι δωρεάν, ούτε του κάρβουνου, ούτε των ΑΠΕ, ούτε των megawatts, ούτε ακόμη και των negawatts... Η μεγαλύτερη δεξαμενή δωρεάν ενέργειας είναι η εξοικονόμηση δηλ. η ενέργεια που δεν παράγεται ούτε φυσικά καταναλώνεται..
Ας πάψει, λοιπόν, η υποκρισία και το φοβικό σύνδρομο του «κάρβουνου» που …μουντζουρώνει τη ζωή μας. Δεν φταίει ο λιγνίτης που εμείς «καταβροχθίζουμε» κάθε χρόνο σχεδόν 3-5% περισσότερη ενέργεια για την άνεσή μας αλλά και λόγω παντελούς έλλειψης ενεργειακής συνείδησης. Ούτε φυσικά και οι ΑΠΕ που δεν καταφέρνουν να αποτελέσουν την «passepartout» λύση «εδώ και τώρα». Μαύρη ή πράσινη, η κατανάλωση έχει τον ίδιο παρονομαστή. Στο κάτω-κάτω, η βιομηχανία παραγωγής ηλεκτρισμού είναι ο ένας σημαντικός ρυπαντής. Ξεχάσαμε τον άλλο μεγάλο υπεύθυνο για το φαινόμενο του θερμοκηπίου που είναι οι παγκόσμιες μεταφορές οι οποίες "ενοχοποιούνται" για το κατά 50% των εκπομπών CO2; Ξέρετε, ότι αν η εναέρια κυκλοφορία συνεχίσει να αναπτύσσεται σε αυτό το βαθμό, θα χρειαστεί όλοι οι υπόλοιποι «παραγωγοί» του CO2 (βιομηχανία, ηλεκτροπαραγωγή κλπ) να μειώσουν τις εκπομπές τους στο μηδέν για να επιτευχθούν οι συμφωνημένοι στόχοι εκπομπών;

Ας βάλουμε λοιπόν πρώτα ένα μέτρο σύγκρισης, μια ιεράρχηση των ρυπαντών. Και ένα σχέδιο για την βαθμιαία αποδέσμευσή τους, ανάλογα με τις δυνατότητες και τις ανάγκες μας. Και ας πάψουμε να υποκρινόμαστε, ασχολούμενοι με την αγελάδα που «ρεύεται» και παράγει μεθάνιο σε μια χώρα χωρίς κτηνοτροφία, την "θέρμανση" λόγω της αντανάκλασης του ήλιου στα Φ/Β πάνελ του πάρκου της Μεγαλόπολης των 50MW που μέχρι σήμερα το έχουμε δει να πραγματοποιείται μόνο με το ...photoshop (εκκρεμεί στο ΣτΕ), τα λαμπάκια του 15ήμερου των χριστουγεννιάτικων γιορτών, την ορυζοκαλλιέργεια που επίσης παράγει μεθάνιο λόγω αναερόβιας ζύμωσης κλπ., δημιουργώντας επίκαιρες αφορμές για ανέξοδη οικολογική αμετροέπεια…

Οχι άλλο κάρβουνο, ναι. Όχι άλλο κάρβουνο μέσα στα μάτια μας…

Η Έκθεση ΣΕΕΣ για το Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό του 2009 (29/07/2009)

Οροι χρήσης ιστοσελίδας:http://elladitsamas.blogspot.com

25.7.09

To «μεγαλύτερο πάζλ όλων των εποχών» για τις …διακοπές μας!

Οι φανατικοί των προβλημάτων είναι συνήθως εριστικοί, έτοιμοι να διαφωνήσουν με οποιαδήποτε από τις προτεινόμενες λύσεις. Εντούτοις, ένας εκπληκτικά μεγάλος αριθμός από αυτούς συμφωνούν ότι το παρακάτω πρόβλημα γνωστό ως το κλασικό πάζλ Σμιθ-Τζόουνς- Ρόμπινσον είναι ένα αριστούργημα του είδους, μια συναρπαστική δοκιμασία για τις διανοητικές σας ικανότητες. Δεν υπάρχει σ’ αυτό καμιά παγίδα και πολλοί άνθρωποι βρίσκουν τη λύση μέσα σε 5-10 λεπτά. Ας το δούμε:


Σε ένα τρένο ο Σμίθ, ο Ρόμπινσον και ο Τζόουνς είναι ο θερμαστής, ο χειριστής των φρένων και ο μηχανοδηγός, αλλά όχι αντιστοίχως. Στο τρένο ταξιδεύουν επίσης τρεις επιχειρηματίες με τα ίδια ονόματα: ένας κύριος Σμιθ, ένας κύριος Ρόμπινσον και ένας κύριος Τζόουνς, μιλάμε δηλαδή για 6 συνολικά άτομα.

1. Ο κύριος Ρόμπινσον μένει στο Ντιτρόιτ
2. Ο χειριστής των φρένων μένει ακριβώς στο μέσον της απόστασης μεταξύ Ντιτρόΐτ και Σικάγο
3.Ο κύριος Τζόουνς βγάζει ακριβώς είκοσι χιλιάδες δολάρια το χρόνο
4. Ο πιο κοντινός γείτονας του χειριστή των φρένων, ένας από τους επιβάτες, βγάζει ακριβώς 3 φορές περισσότερα χρήματα το χρόνο από το χειριστή των φρένων
5. Ο Σμιθ κερδίζει τον θερμαστή στο μπιλιάρδο
6. Ο επιβάτης, που το όνομά του είναι ίδιο με αυτό του χειριστή των φρένων, μένει στο Σικάγο.

Και το ερώτημα είναι: Ποιος είναι ποιος, πώς δηλ. ονομάζεται ο μηχανοδηγός, πως ο χειριστής των φρένων και πώς ο θερμαστής;

Η λύση, αν χρειαστεί, στα επόμενα…

23.7.09

Λατομική/Μεταλλευτική δραστηριότητα: to be or not to be..

ΟΜΙΛΙΑ Δρ. Πέτρου Τζεφέρη: ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ –ΛΑΤΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ


Ποιός θα κρίνει τον περιβαλλοντικά «αποδεκτό» κίνδυνο;



Περισσότερα για τον λατομικό/μεταλλευτικό κλάδο

12.7.09

Εξι μήνες μετά... Θάθελα να σου πω πολλά, μα φτάνουν μόνο δύο λέξεις!



Θάθελα να σου πω πολλά, μα φτάνουν μόνο δύο λέξεις:
Σ' ευχαριστώ και σ' αγαπώ!
Αυτές οι λεξούλες είναι μόνο για σένα!
Είναι αυτές που ποτέ δεν ξεστόμισα όσο ζούσες
και με βαραίνουν σαν πλάκες κάθε που αντικρίζω το αστέρι σου στον ουρανό.
Σ’ευχαριστώ γιατί ήσουν εκεί όταν σε χρειαζόταν η οικογένεια. Απλά ή λιγότερο απλά, με ειλικρίνεια, με τιμιότητα, με την ψυχή και όχι τα λεφτά. Γιατί, συ μας δίδαξες με το παράδειγμά σου, να αγωνιστούμε για μια καλύτερη ζωή. Όχι να γίνουμε πλούσιοι ή διάσημοι, αλλά να κάνουμε πράξη τα όνειρά μας, να ξεπερνάμε κάθε μέρα τα όρια του εαυτού μας, να ανακαλύπτουμε την ψυχή μας !
Σ’αγαπώ, έτσι απλά, γιατί ήσουν ο πατέρας.
Ελπίζω, είμαι σίγουρος, ότι ο Πατέρας όλων μας, εκεί που βρίσκεσαι, σου δίνει πλέον Αυτός τη δική του Άπειρη αγάπη.
Κι εγώ, ο αμαρτωλός, ζω με μια κρυφή ελπίδα πλέον: μήπως με λυπηθεί ο Θεός και φανώ πιο τυχερός από σένα.
Ελπίζω μήπως τα δικά μου παιδιά αισθανθούν και ξεστομίσουν τις λεξούλες αυτές
πριν έρθω κι εγώ στη θέση σου, πριν έρθω να σε συναντήσω στην μόνιμη πλέον κατοικία μας..
Καληνύχτα αστέρι..

11.7.09

Grand Canyon Skywalk: Εσείς περπατήσατε στον ουρανό;

Περπατήσατε ποτέ πάνω σε γυαλί πάχους 4 ιντσών έχοντας ταυτόχρονα την αίσθηση ότι αιωρείστε στο κενό σε ύψος πάνω από 1.2 χιλιόμετρα (4000 πόδια); Κι ακόμα έχοντας τριγύρω μια φοβερή θέα, ανεμπόδιστη σε κάθε κατεύθυνση, του ωραιότερου φαραγγιού στον κόσμο (Grand Canyon) και του ποταμού κολοράντο χαμηλά κάτω από τα πόδια σας;

Αν αντέχετε την πρόκληση μπορεί να πατήσετε με τα ειδικά παπούτσια που θα σας δώσουν οι ινδιάνοι Hualapai, οι ιδιοκτήτες της περιοχής αλλά και του σπουδαίου αυτού αρχιτεκτονικού εγχειρήματος. Μπορείτε ακόμη να χοροπηδήσετε πάνω στο γυαλί χωρίς κίνδυνο μιας και υπάρχουν ειδικοί αποσβεστήρες οι οποίοι λειτουργούν σαν απορροφητές δονήσεων και εξουδετερώνουν τους κλυδωνισμούς μετατρέποντας την κινητική ενέργεια σε θερμική...

H γυάλινη γέφυρα του Grand Canyon Skywalk έχει σχήμα πετάλου «U» και είναι ένα μονοπάτι με γυάλινο πάτωμα που κατασκευάστηκε με σκοπό να προσελκύσει τουρίστες στο λιγότερο γνωστό δυτικό Grand Canyon (το λεγόμενο west rim), το οποίο σε σύγκριση με το πιο δημοφιλές Εθνικό Πάρκο του Grand Canyon προσελκύει ένα μικρό μέρος του συνόλου των 4-5 εκατομμυρίων τουριστών. Ηδη όμως αυτό έχει αλλάξει στα δύο χρόνια που υφίσταται η γέφυρα και θα αλλάξει ριζικά όταν ολοκληρωθεί και η υποδομή για την οδική πρόσβαση στην περιοχή από το Las Vegas που δεν είναι πάνω από 2.5 με 3 ώρες..

Tην περίφημη γυάλινη κατασκευή που βρίσκεται 4000 πόδια πάνω από τον πυθμένα του φαραγγιού και ξεπερνά σε ύψος τον πύργο του CNN, το Sears Tower το Empire State Building και γενικά όλα τα μεγάλα κτίρια, κατασκεύασε η ινδιάνικη φυλή των ιθαγενών Hualapai η οποία κατοικεί στο west rim. Επειδή μάλιστα η όλη διαχείριση της επένδυσης αυτής είναι το μοναδικό της έσοδο, χρεώνει δικαιωματικά τη φωτογραφία πάνω στη γέφυρα 20-30 δολάρια. Νομίζουμε ότι δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία αν σκεφτεί κανείς το κόστος της γέφυρας των 30 εκατομμυρίων δολαρίων αλλά και το ανταποδοτικό όφελος για εκατομμύρια κόσμο.

Το Skywalk είναι ένα πραγματικό engineering masterpiece! Μπορεί να αντέξει βάρος 70 τόνων, το οποίο αντιστοιχεί περίπου σε 800 άτομα που ζυγίζουν 175 λίμπρες το καθένα. Ωστόσο, μόνο 120 άτομα τη φορά επιτρέπεται να περπατούν επάνω του. Επιπλέον, αντέχει ανέμους που κινούνται με ταχύτητα 100mph και έρχονται από 8 διαφορετικές κατευθύνσεις και σεισμούς 8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ μέσα σε ακτίνα 50 μιλίων. Μάλιστα το γυαλί που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή αυτή περιέχει λιγότερο οξείδιο του σιδήρου από το συνηθισμένο γυαλί, ώστε να του προσδίδει μεγαλύτερη διαύγεια και διαπερατότητα από το φως.

Εμένα τελικά με ...άντεξε η γέφυρα-μπαλκόνι και με αντάμειψε με την εξαιρετική αίσθηση του κενού αλλά και του φυσικού τοπίου.. Με το δέος του τεράστιου φαραγγιού που σμίλεψε ο ποταμός κολοράντο για πάνω από 2000 χρόνια, τις εξαίσιες χρωματικές αποχρώσεις των βράχων, την αίσθηση ότι έχεις το ένα πόδι στο φυσικό κενό και το άλλο στην ανθρώπινη κατασκευή την οποία εμπιστεύεσαι ότι δεν πρόκειται να σε προδώσει...Κι ακόμη με την ελπίδα πώς αρχιτεκτονική και φύση μπορούν να λειτουργήσουν μαζί βοηθώντας στην οικονομική ανάπτυξη μιας περιοχής. Και τέλος με μια εύλογη απορία: αν είχαμε κι εμείς ανάλογα τοπία στην Ελλάδα, που σίγουρα έχουμε τηρουμένων των αναλογιών, θα ήταν δυνατή μια ανάλογη κατασκευή, ή θα σταματούσε ως συνήθως στο ΣτΕ με το σκεπτικό της βάναυσης επέμβασης στο φυσικό περιβάλλον και στην «ιερότητα» του τοπίου;

I successfully walked the sky. Once a dream, now a reality..

[by tzeferis petros] [του Πέτρου Τζεφέρη]

Ενημερωτικό ΤΕΕ, Τεύχος 2546

7.7.09

Εγκατάσταση Φ/Β συστημάτων στις στέγες και στα εκτός σχεδίου

Υπογράφτηκε η απόφαση για τους όρους εγκατάστασης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων, ισχύος μέχρι 10 KW στα δώματα και στις στέγες των κτηρίων καθώς και η ΚΥΑ για την Εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Στοιχείων στις εκτός σχεδίου περιοχές.

Με τις νέες ρυθμίσεις δεν θα απαιτείται οικοδομική άδεια παρά μόνο έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας ενώ για την σύνδεση των συστημάτων με τη ΔΕΗ απαιτείται μόνο η προσκόμιση των θεωρημένων από την πολεοδομία σχεδίων ( τοπογραφικό, κάτοψη δώματος ή στέγης), καθώς και η έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας.
Σε ό,τι αφορά τα Φ/Β σε εκτός σχεδίου περιοχές άρτια και οικοδόμησα οικόπεδα θα απαιτούνται μόνο για εγκαταστάσεις άνω των 150 ΚW. Περιορισμοί δεν θα υπάρχουν για Φ/Β κάτω από την συγκεκριμένη ισχύ.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΑΝ, η ΔΕΗ θα αγοράζει την ενέργεια των φωτοβολταϊκών, προς 55 λεπτά την κιλοβατώρα, τιμή που ισχύει για όσες συμβάσεις υπογραφούν το 2009, 2010 και 2011 και θα είναι εγγυημένη για 25 χρόνια με τιμαριθμική αναπροσαρμογή. Με τα δεδομένα αυτά η απόσβεση της επένδυσης θα γίνεται σε διάστημα περίπου πέντε ετών.

Ανακοινώσεις ΥΠΑΝ

Περισσότερα για τις νέες ρυθμίσεις

Οι βασικότερες ερωτήσεις/απαντήσεις για τα Φ/Β Συστήματα

1.7.09

Ορυκτολογική δέσμευση του CO2 : τα ορυκτά έχουν τη λύση για την κλιματική αλλαγή;

H φυσική αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) σε ορυκτολογικούς σχηματισμούς βασικών (βασάλτης, γάββρος, δολερίτης ή διαβάσης) και υπερβασικών (περιδοτίτης, δουνίτης) εκρηξιγενών πετρωμάτων αλλά και των ορυκτών που τα απαρτίζουν (ολιβίνης, φορστερίτης, πυρόξενος, σερπεντίνης, τάλκης, βολλαστονίτης κλπ) είναι γνωστή στους γεωχημικούς ως μια φυσική διαδικασία εκατομμυρίων ετών. Τα βασικά και υπερβασικά πετρώματα χαρακτηρίζονται από τη χαμηλή περιεκτικότητά τους σε διοξείδιο του πυρίτιου (SiO2), βασικά (SiO2 45-52%) , υπερβασικά (SiO2 < 45%) και ενίοτε την σημαντική περιεκτικότητά τους σε σίδηρο και μαγνήσιο, η οποία εντοπίζεται στα επονομαζόμενα σιδηρομαγνησιούχα (ή φεμικά) ορυκτά.

Σήμερα με το ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα συσσώρευσης του CO2 στην ατμόσφαιρα και της υπερθέρμανσης του πλανήτη, το θέμα της ορυκτολογικής δέσμευσης (mineral sequestration) έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών μελετών και προτάσεων που αφορούν ακόμα και την Ελλάδα, η οποία διαθέτει τέτοια πετρώματα και ορυκτά.

Σύμφωνα με ερευνητές του Παρατηρητηρίου της Γης στο πανεπιστήμιο Κολούμπια των ΗΠΑ, ενας βράχος από περιδοτίτη που βρίσκεται στο Ομάν της Αραβικής χερσονήσου, όταν έρθει σε επαφή με το CO2, το μετατρέπει σε στερεά ορυκτά, όπως ασβεστόλιθο ή μάρμαρο. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι μόνο ο περιδοτίτης του Ομάν απορροφά με φυσικό τρόπο από την ατμόσφαιρα μέχρι και 100 χιλιάδες τόνους άνθρακα ετησίως.

Φυσικά δεν πρόκειται για κάτι καινούργιο. Ο περιδοτίτης είναι το πιο κοινό πέτρωμα στο «μανδύα» της Γης, το στρώμα ακριβώς κάτω από τον επιφανειακό φλοιό (αρχίζει σε βάθος 20 χλμ περίπου). Όμως, μετά από τις συγκρούσεις των τεκτονικών πλακών, εμφανίζεται και στην επιφάνεια, όπως στην περίπτωση του Ομάν, στα νησιά Παπούα Νέα Γουινέα και Καληδονία του Ειρηνικού ωκεανού, κατά μήκος των ακτών της Αδριατικής και της δυτικής Ελλάδας, καθώς και σε μικρότερες ποσότητες στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ.

Ο καθηγητής γεωχημείας R.D.Schuiling του Πανεπιστημίου Ουτρέχτης, έχει προτείνει τη χρήση τεχνητών νησίδων από ολιβίνη για την παγίδευση του CO2 σε ελλαδικές περιοχές όπου αυτό εκλύεται με φυσικό τρόπο λόγω της ηφαιστειακής δραστηριότητας πχ. στο Παλαιοχώρι της νήσου Μήλου, είτε στην Νίσυρο της Δωδεκανήσου. Επιπλέον, ο Ολλανδός καθηγητής υποδεικνύει την χρήση της παραγόμενης θερμότητας λόγω της εξωθερμικής αντίδρασης μεταξύ CO2, νερού και ολιβίνη για τουριστική εκμετάλλευση, αν κατασκευαστούν μικρές τεχνητές λίμνες ή πίδακες απ’όπου θα αναβλύζει ζεστό νερό πάνω στις υπάρχουσες τεχνητές νησίδες του ολιβίνη.

Δεδομένου ότι τοσο το Πρωτόκολλο του Κυότο όσο και οι απορρέουσες από αυτό εθνικές διατάξεις, δεν διακρίνουν μεταξύ φυσικών και ανθρωπογενών εκπομπών CO2, η ενδεχόμενη υλοποίηση μιας τέτοιας πρότασης θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι εκπληρώνει μέρος των υποχρεώσεων της Ελλάδας στα πλαίσια του πρωτοκόλλου. Επισημαίνεται εδώ ότι, πέραν των τεχνικών θεμάτων που αφορούν μια τέτοια εφαρμογή, θα πρέπει να αναζητηθούν πρόσθετα δεδομένα σχετικά με τις ποσότητες του CO2 που εκλύονται ετησίως από την ηφαιστειακή δραστηριότητα στις προαναφερθείσες θέσεις (και γενικότερα σε ολο τον ελλαδικό χώρο) και με πιο βαθμό κινητικής απόδοσης μπορεί να λειτουργήσει η προτεινόμενη μέθοδος σε συνάρτηση φυσικά και με την εφαρμοζόμενη κλίμακα, στοιχεία που μέχρι σήμερα δεν είναι διαθέσιμα.

Δείτε πλήρες άρθρο Πέτρου Τζεφέρη στο Ενημερωτικό του ΤΕΕ, τεύχος 2542, σελ. 56-57