28.9.09

Η Πράσινη ανάπτυξη οφείλει να είναι βιώσιμη, οπότε μιλάμε για βιώσιμη ανάπτυξη..

Η Πράσινη ανάπτυξη οφείλει να είναι βιώσιμη, κι αυτό σημαίνει ότι αφενός οφείλει να είναι «διατηρήσιμη» σε βάθος χρόνου χωρίς κρατικές επιδοτήσεις και αφετέρου δεν πρέπει να υπερβαίνει την φέρουσα ικανότητα του περιβάλλοντος και να μην διακυβεύει την κοινωνική συνοχή.

Το περιβάλλον από πεδίο λανθάνοντος πλεονεκτήματος θα πρέπει να μετατραπεί επιτέλους σε πραγματικό πεδίο συγκριτικού πλεονεκτήματος. Για να γίνει αυτό απαιτούνται θεσμικές παρεμβάσεις, οικονομίες κλίμακας, αλλά και συγκρούσεις τόσο με γραφειοκράτες της δημόσιας διοίκησης όσο και με ιδεολήπτες «οικολόγους». Αλλά και με τις ψευδαισθήσεις που καλλιεργούνται στους πολίτες.

Όπως εκείνη που θεωρεί πως το κράτος μπορεί να δημιουργήσει «πράσινες» θέσεις εργασίας με ένα μαγικό ραβδί, χωρίς να τις επιδοτήσει απορροφώντας κεφάλαια από άλλους παραγωγικούς τομείς. Κι ακόμη εκείνη που θεωρεί ότι η πράσινη ανάπτυξη σημαίνει αυτόματα σύγκρουση με τις πελατειακές λογικές ορισμένων κατευθύνσεων, τη γραφειοκρατία, το συγκεντρωτισμό, τη διαφθορά.

Δεν ελπίζω και πολύ καθώς όλα τα προοδευτικά οράματα στην Ελλάδα παγιδεύονται συνήθως ανάμεσα στον επικοινωνιακό άξονα από την μία και την γραφειοκρατία και ανελαστικότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος από την άλλη.

Ας μην ξεχνάμε ότι μια χώρα σαν την Ισπανία που τόλμησε να κατεδαφίσει τα πολυόροφα παραθεριστικά συγκροτήματα με σκοπό να επανακτήσει τις ακτογραμμές της, δεν τα κατάφερε μέχρι σήμερα στο στοίχημα της βιώσιμης ανάπτυξης. Αν και πέτυχε θεαματική και ταχεία “πράσινη” ανάπτυξη, αυτή στηρίχθηκε κυρίως σε ένα ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο κρατικών επιδοτήσεων, με αποτέλεσμα να μην είναι «βιώσιμη» σε βάθος χρόνου. Και να οδηγήσει σύντομα σε αύξηση των ελλειμμάτων και της ανεργίας..

Υπάρχει φυσικά και το πρότυπο της Δανίας, που εγκαινίασε λιγες μέρες πριν στην Βόρεια Θάλασσα, 30 χλμ από τις δυτικές ακτές της, το μεγαλύτερο υπεράκτιο αιολικό πάρκο στον κόσμο, μια εγκατάσταση με 91 ανεμογεννήτριες που καταλαμβάνει έκταση 35 τετραγωνικών χιλιομέτρων (φωτο).

Ομως ας ας μην ξεχνάμε οτι στο δανέζικο πρότυπο η «πράσινη» φιλοσοφία μετράει 30-40 χρόνια, αποτελεί φιλοσοφία ζωής και έχει άμεσο αντίκτυπο όχι μονο στην ενεργειακή οικονομία αλλά και στην καθημερινή ζωή του πολίτη. Κι εκεί δόθηκαν κίνητρα αλλά με μέτρο και με στόχο την ανταγωνιστικότητα των ΑΠΕ. Κι ακόμη στο εργασιακό επίπεδο βοήθησε η επιτυχής εφαρμογή ενός μοντέλου ελαστικών εργασιακών σχέσεων και κοινωνικού κράτους που «αναλαμβάνει» οικονομικά τους απολυμένους, τους επανεκπαιδεύει "διαβίου" και τους επαναπροωθεί άμεσα στην αγορά εργασίας. Ετσι, οι εργαζόμενοι αισθάνονται ασφαλείς και οι εταιρείες έχουν ευελιξία και καλό ανθρώπινο κεφάλαιο ώστε να αναπτύσσονται και να καινοτομούν... Φαντάζεστε ένα τέτοιο μοντέλο τί τύχη θα είχε στον τόπο μας;

Ας ελπίσουμε ότι η δέσμευση της ΕΕ για τα γνωστά 5 εικοσάρια (20% μείωση εκπομπών, 20% μερίδιο ΑΠΕ, 20% ενεργειακή αποδοτικότητα μέχρι το 2020) θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία από τη στρατηγική της Λισσαβόνας για την ανταγωνιστικότητα και ότι θα επηρεάσει θετικά και τον τόπο μας. Εντούτοις, η αλήθεια είναι ότι αν δεν αλλάξουμε το από δεκαετίες κυρίαρχο κρατικοδίαιτο αναπτυξιακό μας πρότυπο, όλα τα παραπάνω θα αποδειχθούν ευσεβείς πόθοι. Και η πράσινη ανάπτυξη, από μεγάλη ελπίδα, θα περιοριστεί σε ένα περιτύλιγμα, μια έστω μοντέρνα παραλλαγή του ιδίου αποτυχημένου μοντέλου ανάπτυξης. Και στις νεώτερες γενιές θα μείνει ως παρακαταθήκη το επιπλέον δημοσιονομικό έλλειμμα..

[Πέτρος Τζεφέρης][by tzeferis peter]

Αρθρο Π Τζεφέρη: Ο πεντάλογος της Πράσινης Ανάπτυξης

26.9.09

Ο,τι είναι «πράσινο» δεν είναι αυτομάτως και πράσινη ανάπτυξη

Ενα γήπεδο γκολφ μπορεί να είναι πράσινο, δεν είναι όμως «πράσινη πολιτική» η επιλογή του. Αντίστροφα, ένα λατομείο δεν είναι πράσινο, μπορεί όμως να γίνει απολύτως «πράσινο», αφού μάλιστα εκμεταλλευτούμε επ’ ωφελεία του κοινωνικού συνόλου τον εν ενεργεία χρόνο ζωής του πριν το αποδώσουμε σε άλλη χρήση.

Πράσινη ανάπτυξη δεν σημαίνει ένα a priori όχι στην πρωτογενή παραγωγή και εστίαση μόνο στην πράσινη επιχειρηματικότητα του τριτογενούς τομέα. Πράσινη ανάπτυξη δεν σημαίνει όχι στην εξόρυξη προϊόντων που ούτως η άλλως αποτελούν τη βάση για το ψηφιακό και οικολογικό μας μέλλον: το πυρίτιο (Si των Φ/Β και της τεχνολογίας πληροφορικής), το νεοδύμιο (Nd, των ανεμογεννητριών και των σκληρών δίσκων), το ταντάλιο (Ta, των κινητών μας αλλά και του σφοδρού πολέμου στο Κονγκό), το δυσπρόσιο (Dy, των υβρδικών αυτοκινήτων), το αλουμίνιο και ο χαλκός (των ενσύρματων και ασύρματων δικτύων) κλπ.

Πράσινη ανάπτυξη δεν σημαίνει «να μην κόβεται κανένα δέντρο ποτέ», να «μην γίνονται αιολικά πάρκα στα βουνά και μεταλλεία σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως δασικές». Πολλοί θεωρούν ότι οι μη ανανεούμενοι πόροι πρέπει να εξαιρεθούν από τα σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης. Εντούτοις, η διαχείριση μη ανανεούμενων πόρων, όπως οι ορυκτοί, μπορεί να είναι βιώσιμη όταν καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε οπουδήποτε εξόρυξη, όταν εφαρμόζουμε διαχειριστικά συστήματα «βιομηχανικής οικολογίας» και «συμβίωσης» σεβόμενοι τους κύκλους της ζωής και της φύσης, όταν εξαντλούμε τους κύκλους ζωής των παραγόμενων προϊόντων και όταν ανακυκλώνουμε τα προϊόντα στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό.

[Τζεφέρης Πέτρος][tzeferis Peter]

Αρθρο Π Τζεφέρη: Ο πεντάλογος της Πράσινης Ανάπτυξης

23.9.09

Πράσινη ανάπτυξη δεν σημαίνει «ΑΠΕ παντού»!

Πράσινη ανάπτυξη δεν σημαίνει «ΑΠΕ παντού», να στραφούμε δηλ. στις ΑΠΕ ανεξέλεγκτα και με οποιδήποτε κόστος, αλλά να επενδύσουμε σε πολιτικές και τεχνολογίες που μετατρέπουν τις ΑΠΕ σε ανταγωνιστικές πηγές ενέργειας.

Οι ΑΠΕ και η Πράσινη Ανάπτυξη δεν αποτελούν μονόδρομο, αποτελούν σαφώς την βέλτιστη λύση αλλά απαιτούν προσοχή. Το μέλλον γράφεται με άνεμο και ήλιο, όμως οι ΑΠΕ μπορεί υπό προϋποθέσεις να οδηγήσουν σε οικονομικά αδιέξοδα αν οι τεχνολογικές μας επιλογές είναι λανθασμένες ή αν δεν προσέξουμε και τις επιβάλλουμε ως μονοκαλλιέργεια ενεργειακής ανάπτυξης.

Κι ακόμη δεν φτάνει μόνο να εγκαταστήσουμε ΑΠΕ εκεί που προβλέπεται, αλλά πρέπει να κατασκευάζουμε και τον εξοπλισμό στη χώρα μας, ώστε να αυξήσουμε την προστιθέμενη αξία και να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας και μάλιστα κατά προτίμηση υψηλής εξειδίκευσης που θα μπορεί επίσης να παρέχεται στη χώρα μας.

Η νέα έκθεση του ΣΕΕΣ (2009), εκτιμά το μέγιστο ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή για το 2020, περίπου στο 30%, στόχος ιδιαίτερα φιλόδοξος για τους σημερινούς ρυθμούς (σήμερα είμαστε λίγο κάτω από το 10% συμπεριλαμβανομένων και των μεγάλων ΥΗΣ).
Παράλληλα, χαρακτηρίζει ως «εξωπραγματικό επενδυτικό ενδιαφέρον» τις πολλές αιτήσεις για άδειες παραγωγής (υπερβαίνουν τα 50 χιλιάδες MW) και προτείνει την επιλογή των πλέον αποδοτικών έργων μέχρι της ισχύος που επιτρέπει η ευστάθεια του συστήματος. H ισχύς αυτή διείσδυσης των ΑΠΕ (πλην των μεγάλων ΥΗΣ) ορίζεται από το ΣEEΣ στα 6.500 MW καθώς από εκεί και πάνω απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε υποδομή δικτύων.
Γιατί όμως να μην γίνουν κι αυτές οι επενδύσεις;
(συνεχίζεται)

[τζεφέρης πέτρος][tzeferis peter]
Αρθρο Π Τζεφέρη: Ο πεντάλογος της Πράσινης Ανάπτυξης

20.9.09

Ψηλά στον Ουρανό, γιατί το όνειρο δεν μπορεί να περιμένει ....

Ένας γκρινιάρης 78χρονος, o κος Carl Fredricksen, δένει το σπιτάκι του σε εκατομμύρια μπαλόνια και φεύγει για τη Βενεζουέλα (Νότιο Αμερική),
ένα κοινό όνειρο ζωής που ποτέ δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει όσο ζούσε η αγαπημένη του σύζυγος....

Αποφασισμένος να φτάσει στους καταρράκτες που μια ζωή ονειρευόταν , αφήνει πίσω του την Αμερική και βουτάει στην περιπέτεια...


Τι κι αν είναι 78 ετών και βαστάει τη μαγκούρα... Το όνειρο δεν μπορεί να περιμένει...
[Γιώργος]

17.9.09

Πράσινη ανάπτυξη ναι, αλλά επιτέλους ανάπτυξη!

Είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι η «πράσινη» ανάπτυξη αποτελεί πλέον συστατικό στοιχείο του πολιτικού μας λόγου καθώς όλα τα πολιτικά κόμματα καταπιάνονται με το ζήτημα αντιμετωπίζοντας επιτέλους το περιβάλλον ως «αναπτυξιακό πόρο» και όχι ως «αναστολέα» της ανάπτυξης.
Ομως η πράσινη ανάπτυξη δεν (πρέπει να) είναι επικοινωνιακή καραμέλα. Πρέπει να ξεπεραστεί το επικοινωνιακό επίπεδο και να περάσουμε σε ανάπτυξη επιτέλους! Δυστυχώς, οι επικοινωνιακές ανακαινίσεις της πρόσοψης, ώστε να φαίνεται πράσινη, δεν αποτελούν «διατηρήσιμη» (sustainable) λύση. Ούτε το οικο-υποκριτικό "πρασίνισμα" που οδηγεί σε νέα καταναλωτική μανία (οικο-υποκρισία, eco craziness).
Τα τελευταία χρόνια η «αειφορία» και η «περιβαλλοντική προστασία» συνάδουν με την απο-ανάπτυξη την οποία πολλά οικολογικά κινήματα θεωρούν ως τη μοναδική απάντηση στην οικολογική και οικονομική κρίση. Όμως το «αειφόρο τίποτε» δεν τρώγεται, ούτε πολυμερίζεται, ούτε μεταφέρεται στις επόμενες γενιές. Ηδη όλοι οι τομείς της πρωτογενούς παραγωγής (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, δασοκομία, εξόρυξη κλπ) θεωρούνται αντι-οικολογικοί και ήδη βρίσκονται στα φάσμα της εγκατάλειψης οδηγώντας την περιφέρεια σε μαρασμό, ενώ παράλληλα δίνουν τη θέση τους στο μαζικό (και όχι ποιοτικό) τουρισμό με όλα τα συμπαρομαρτούντα.. Όμως η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού δεν αποτελεί επίσης διατηρήσιμη λύση..
Το ζητούμενο είναι μια εναλλακτική βιώσιμη λύση που θα ανασυγκροτήσει την πρωτογενή παραγωγή και θα δρομολογήσει τη μετάβαση προς την βιώσιμη κοινωνία. Η βιώσιμη ανάπτυξη δεν απαιτεί απλώς μια στρατηγική "πράσινης ανάπτυξης" αλλά μια ολοκληρωμένη στρατηγική που μπορεί να γίνει πράξη με συντονισμένη συλλογική προσπάθεια, συγκεκριμένες πολιτικές αλλά και με ατομικές πρωτοβουλίες από τον καθένα μας και όχι με επικοινωνιακούς βαρύγδουπους τίτλους. Η πράσινη ανάπτυξη είναι το σύνθημα, είναι αν θέλετε η «σημαία ευκαιρίας», όμως πίσω από αυτήν πρέπει να υπάρχει το όραμα αλλά και η ουσιαστική 30 χρονη και πλέον παρακαταθήκη της βιώσιμης ανάπτυξης.
[συνεχίζεται..]
[Τζεφέρης Πέτρος] [by Tzeferis peter]

Αρθρο Π Τζεφέρη: Ο πεντάλογος της Πράσινης Ανάπτυξης

11.9.09

Καλή Χρονιά με ένα ποίημα..

Ζούμε μέσα σ' ένα όνειρο που τρίζει
σαν το ξύλινο ποδάρι της γιαγιάς μας
μα ο χρόνος ο αληθινός
σαν μικρό παιδί είναι εξόριστος
μα ο χρόνος ο αληθινός
είναι ο γιος μας ο μεγάλος κι ο μικρός..


Διονύσης Σαββόπουλος

Καλή χρονιά.
Καλή αναζήτηση του χρόνου του αληθινού αλλά και εξόριστου…
Μακάρι αυτή η αναζήτηση να υπάρχει για πάντα…
Μακάρι η παιδική ηλικία να διαρκέσει για πάντα..
Σαν απάντηση
Στη ζωή και στο θάνατο..

9.9.09

Hywind: Η πρώτη πλωτή ανεμογεννήτρια απο τη StatoilHydro και η πασπαρτού ιδέα για την πράσινη ανάπτυξη...

Το νέο τεχνολογικό επίτευγμα της νορβηγικής εταιρείας έχει ύψος 65 μέτρα, βάρος 138 τόννους, εκτόπισμα 5.300 m3 και βρίσκεται περί τα 10 χιλιόμετρα έξω από τη νήσο Karmoy, κοντά στη νοτιοδυτική ακτή της Νορβηγίας.. Πρόκειται για την πρώτη στον κόσμο fullscale πλωτή ανεμογεννήτρια που επίσης έχει ισχύ 2,3 MW και κατασκευάστηκε από τη Siemens, συνδυάζοντας την τεχνολογία από τη αιολική βιομηχανία και τους τομείς του φυσικού αερίου και του πετρελαίου.
Εχει ενδιαφέρον πως η ανεμογεννήτρια επιπλέει (όπως δείχνει η φωτο) χάρη σε έναν χαλύβδινο κύλινδρο ύψους 100 μέτρων και βάρους 3.000 τόνων, ο οποίος, αγκιστρωμένος στον βυθό με καλώδια και μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 700 μέτρα βάθος.

Μιλάμε για μια πανάκριβη ανεμογεννήτρια, κόστους 400 εκατ. νορβηγικών κορονών, που μπορεί να τοποθετηθεί σε νερά με βάθος έως 700 μέτρων, δηλαδή σε μεγάλη απόσταση από τη ξηρά, ώστε να μην προκαλεί με την εμφάνισή της. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί οπουδήποτε υπάρχει αδυναμία εξεύρεσης νέου χώρου στην ξηρά ή όπου υπάρχει σχετική απροθυμία των κατοίκων, π.χ. λόγω αντιδράσεων για περιβαλλοντικούς ή αισθητικούς λόγους. Φυσικά υπάρχουν και φθηνότερες ανεμογεννήτριες που είναι εγκατεστημένες σε ρηχά νερά βάθους μέχρι 40-50 μέτρων, που όμως είναι μόνιμα στερεωμένες στο βυθό, δεν επιπλέουν και συνεπώς δεν μπορούν να μετακινηθούν σε άλλο σημείο.

Οι τεχνικές λεπτομέρειες μπορούν να βρεθούν εύκολα για όποιον ενδιαφέρεται The world’s first large scale floating wind turbine

Εγω να θυμισω οτι η Statoil δεν είναι κάποια εταιρεία που ευαγγελίζεται την πράσινη ή την μπλε ανάπτυξη. Πρόκειται για τον γνωστό νορβηγικό ενεργειακό κολοσσό στον χώρο του πετρελαίου και τελευταία και των ΑΠΕ, των βιοκαυσίμων, της τεχνολογίας CCS και υδρογόνου, με 30 χιλιάδες εργαζόμενους σε 40 χώρες. Ακόμη ειναι και η παλιότερη εταιρεία που έχει ασχοληθεί πλέον της δεκαετίας και έχει εφαρμόσει την γεωλογική αποθήκευση του CO2 . Πράγματι στο Sleipner (Sleipner CO2 project ) κοντά στις νορβηγικές ακτές, όπου πάνω από 10 εκατ. τόννοι CO2 έχουν εκχυθεί με επιτυχία σε υποθαλάσσιο υδροφορέα αλμυρού νερού κάτω από τη Βόρεια Θάλασσα, αποδεικνύοντας ότι το CO2 μπορεί να αποθηκευτεί ικανοποιητικά σε μεγάλες ποσότητες!

Αλήθεια, πόσο Νεοδύμιο (Nd) ή και άλλες σπάνιες γαίες χρειάστηκε για να κατασκευαστεί η τεράστια αυτή ανεμογεννήτρια που έρχεται να προωθήσει την "συγκεχυμένη" ιδέα για την πράσινη ανάπτυξή μας; Και από που εξάγεται και με τι τρόπο το στοιχείο αυτό; Mήπως ξέρει κανείς; Μήπως έρχεται κατευθείαν από την Kίνα; Που μόλις χτες θρηνεί κι αλλο ένα (από τα πάρα πολλά) πολύνεκρο δυστύχημα σε ανθρακωρυχείο της επαρχίας Χενάν (κεντρική Κίνα). Στη χώρα αυτή υπάρχουν περίπου 16.000 ανθρακωρυχεία και πολλές χιλιάδες ακόμα μικρο εκμεταλλεύσεις εκ των οποίων το 80% και πλέον είναι παράνομα και δεν τηρούν κανένα κανόνα ασφαλείας και ορθολογικής εκμετάλλευσης. Κάθε χρόνο χάνονται πάνω από 5000 εργαζόμενοι αλλά αυτοί συνεχίζουν ακάθεκτοι.. Η Κίνα ήδη ελέγχει το 95% της παγκόσμιας ζήτησης στα ορυκτά των σπανίων γαιών, η οποία όμως πρόκειται να αυξηθεί κατακόρυφα αν σκεφτεί κανείς ότι για την κατασκευή μιας ανεμογεννήτριας απαιτείται ένας περίπου τόνος νεοδυμίου και η τρέχουσα παραγωγή είναι μόλις 20000 τον. ετησίως!

Αυτά (τα πολύ ολίγα) για όσους βαζουν πολιτικές ταμπέλες για τους καλούς υπέρμαχους των ΑΠΕ και της πράσινης ενέργειας και τους κακούς που επιμένουν στον "μαύρο" άνθρακα, το πετρέλαιο και τα παράγωγά του...

Φυσικά, αν ανοίξει ένας διάλογος για την “πράσινη οικονομία” και την “πράσινη” ανάπτυξη μπορούν να χυθούν πολλά ποτάμια μελάνης.. τις περισσότερες φορές ένθεν και εκείθεν της ουσίας.. Το ζητούμενο όμως ειναι ένα, είναι μια εναλλακτική βιώσιμη λύση που θα οδηγήσει στη μετάβαση για την βιώσιμη κοινωνία. Η βιώσιμη ανάπτυξη δεν απαιτεί απλώς μια στρατηγική “πράσινης ανάπτυξης” αλλά μια ολοκληρωμένη στρατηγική που μπορεί να γίνει πράξη με συντονισμένη συλλογική προσπάθεια αλλά και με ατομικές πρωτοβουλίες απο τον καθένα μας και όχι με επικοινωνιακούς βαρύγδουπους τίτλους.
[Τζεφέρης Πέτρος]

1.9.09

Κάδος Κομποστοποίησης (μέρος 2): είναι τόσο εύκολο, απλά τολμήστε το!


Πέρασε αισίως ένας χρόνος από τότε που αποφασίσαμε και εγκαταστήσαμε τον κάδο κομποστοποίσης στο σπίτι μας. Είχαμε τότε γράψει γι'αυτό: Οικιακή κομποστοποίηση: δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο..

Πριν από ένα χρόνο μιλάγαμε για τον κάδο κομποστοποίησης και τη δυνατότητα του καθένα μας να φτιάξει λίπασμα (κομπόστ).
Επίσης μιλάγαμε για τις δυσκολίες και τα μικροπροβλήματα όπως μυγάκια και άλλα έντομα, λόγω αυξημένης υγρασίας από τα πολλά χλωρά που ρίχνουμε τον χειμώνα και της όχι και τόσο γρήγορης «χώνεψης» του κομπόστ (χειμώνας = κρύο).

Κι ακομη για το γεγονός ότι η δική μας επέμβαση στην λειτουργία της παραγωγής κομποστ κρίνεται απαραίτητη τις περισσότερες φορές, γιατί και χώμα πρέπει να ρίχνουμε όταν δεν υπάρχουν ξερά το χειμώνα και την ειδική σκόνη ρύθμισης του pH σε ανάλογες περιπτώσεις. Το κομπόστ είναι και λίγο χημεία, αφού είναι το τελικό προϊόν ενός διατροφικού πλέγματος ανάμεσα σε διαφορετικούς οργανισμούς (βακτήρια, σκουλήκια, έντομα και μύκητες). Κατά τη διάρκεια της κομποστοποίησης οι οργανισμοί αυτοί αποδομούν τα οργανικά υλικά του σωρού, παράγοντας διοξείδιο του άνθρακα, θερμότητα και νερό.

Θεωρητικά, όλες οι οργανικές ουσίες είναι κατάλληλες για κομποστοποίηση. Τα μικρόβια χρησιμοποιούν το άζωτο για να αναπτύσσονται και τον άνθρακα για ενέργεια. Ο σωρός που θα φτιάξετε, λοιπόν, χρειάζεται την κατάλληλη αναλογία από υλικά πλούσια σε άνθρακα και άλλα πλούσια σε άζωτο. Η ιδανική αναλογία είναι δύο μέρη από τα υλικά με άνθρακα προς ένα μέρος από εκείνα με άζωτο. Ενας σωρός φτιαγμένος από πολλά είδη πλούσια σε άζωτο θα δημιουργήσει δυσάρεστες οσμές, ενώ ένας σωρός πλούσιος σε άνθρακα επιβραδύνει την αποσύνθεσή του.

Ωστόσο επειδή κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τη φύση από το έργο της και αυτό είναι το αναπόφευκτο "σάπισμα" των υλικών που υποδέχεται ο κάδος, το λίπασμα είναι σίγουρο ότι θα «γίνει».

Για να δούμε λοιπόν σήμερα, ένα χρόνο μετά, αν και τι πετύχαμε.

Καταρχάς καταφέραμε να παράγουμε λίπασμα . Λίπασμα που είχε παραχθεί ήδη εδώ και καιρό (δεν χρειαζεται πάνω από 2-3 μήνες), απλά δεν το είχαμε "βγάλει". Η μέθοδος απαγωγής του λιπάσματος είναι τελικά απλή και δε χρειάζεται να διακοπεί η λειτουργία του κομπόστ, δηλ. να σταματήσουμε να ρίχνουμε τα φυτικά μας απόβλητα στον κάδο. Βυθίζουμε τον αναδευτήρα που ανακατεύουμε το κομπόστ μέχρι τον πάτο του κάδου και τραβώντας τον προς τα πάνω, το κομπόστ συγκεντρώνεται στην σπείρα του αναδευτήρα, χωρίς να «πιάνει» και τα μη χωνεμένα σκουπίδια.
Αρα η εξαγωγή του οργανικού λιπάσματος είναι εύκολη και δεν διακόπτει την παραγωγική διαδικασία του κομποστ.

Απλά όπως είχα επισημάνει και στο πρώτο σημείωμα πριν ένα χρόνο, θέλει επιπρόσθετη φροντίδα για το λόγο ότι όλοι μας κατοικούμε μαζί με τους γείτονές μας σε μικρούς χώρους, και δεν έχουμε την πολυτέλεια όπως ένας γνωστός μας στην Σαλαμίνα με τεράστιο οικόπεδο, να φτιάχνει κομπόστ σε έναν λάκκο στη γωνία του χωραφιού του.

Και κάτι ακόμη για κάποιοι μιλούν για επικινδυνότητα των σκουλικιών. Οι γαιοσκώληκες δεν είναι παρασιτικοί οργανισμοί και δεν μεταφέρουν παθογόνα (αρρώστιες). Αντιθέτως είναι πάρα πολύ χρήσιμοι για τον εξαερισμό και την βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους. Δηλαδή με άλλα λόγια είναι ακούραστοι εργάτες που η φύση τους ανέθεσε πολλούς ρόλους, και ένας από αυτούς είναι και η κομποστοποίηση.
Χρειάζονται απλα οξυγόνο για να παράγουν διοξείδιο του άνθρακα. Αυτό επιτυγχάνεται με μια σταθερή παροχή καθαρού αέρα στον κάδο κομποστοποίησης, ενώ το pH που μπορούν να ανεχθούν κυμαίνεται μεταξύ 4,2 έως 8,0.


Αυτά και μια συμβουλή: μη βαζετε στον κάδο περιττώματα σκύλου ή γάτας, γιαούρτια και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, πάνες μιας χρήσης, απορρίμματα από μαγειρεμένα κρέατα και ψάρια, λιπαρές ουσίες, λάδια ή λίπη, φλούδες από εσπεριδοειδή κ.λπ. (αυτά θέλουν ειδικούς περιστρεφόμενους κάδους ή κάδους με Effective Microorganisms).

Συμπερασματικά, για όσους ενδιαφέρονται να εγκαταστήσουν κάδο στο σπίτι τους, να ξέρουν ότι τελικά έχει αποτέλεσμα, ότι η προσπάθειά τους και τα λεφτά τους δε θα πάνε χαμένα. Ήδη οι τριανταφυλλιές και οι άλλες γλάστρες μας απολαμβάνουν τις ευεργετικές ιδιότητες του κομπόστ που βγάλαμε. Φυσικά δεν φτιάξαμε λίπασμα με γεωργική αξία αλλά δεν ήταν αυτός ο στόχος μας, αλλά να μειώσουμε δραστικά τον όγκο των σκουπιδιών μας και να εμπλουτίσουμε το έδαφος των φυτών μας με μερικές απλές κινήσεις, χωρίς καν να διαθέτουμε κήπο.

Χάρη στον κάδο κομποστοποίησης όχι μόνο φτιάξαμε τελικά λίπασμα, χωρίς να διακόψουμε τη λειτουργία του κάδου, αλλά προσφέραμε στο περιβάλλον μία ανακούφιση, μειώσαμε δραστικά τα σκουπίδια μας στο 35% τουλάχιστον, και αν συμπεριλάβουμε και την ανακύκλωση, τότε μιλάμε για μείωση τουλάχιστον 70-80%.

Επισημαίνεται για μια φορά ακόμη ότι τα οργανικά οικιακά απόβλητα αποτελούν περίπου το 40-60% του συνόλου των αποβλήτων που παράγουμε στο σπίτι μας. Από αυτά το 70% περίπου είναι κομποστοποιήσιμα. Αυτό σημαίνει ότι κάνοντας κομποστοποίηση μπορούμε να μειώσουμε το σύνολο των οικιακών αποβλήτων μας κατά 35% περίπου.

Είναι τόσο εύκολο, απλά τολμήστε το!