30.11.14

Εμείς και η δημοκρατία..

Ποιά η σχέση μας με τη δημοκρατία; Εκλέγουμε αντιπροσώπους αυτούς που δείχνει η τηλεόραση και μετά γελάμε μαζί τους. Αποφεύγουμε τη συμμετοχή στις αποφάσεις, ακόμα και της συνέλευσης της πολυκατοικίας. Επίσης, δεν πάμε ποτέ να ψηφίσουμε για τις αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των εργαζόμενων ή των πανεπιστημίων και μετά «αγανακτούμε» για τις καταλήψεις. Τέλος, επιμένουμε να στηρίζουμε ένα πρωτόγονο γραφειοκρατικό δημόσιο για να μπορούμε να το βρίζουμε σε κάθε μας συναλλαγή!

Κι όταν αρχίζει η τεχνολογία να δίνει λύσεις στην «ψυχεδελική» μας σχέση με τη δημοκρατία, δεν μπορούμε και πάλι να κατανοήσουμε περί τίνος πρόκειται. Μερικά παραδείγματα: Δεν χρησιμοποιούμε το web banking στις τραπεζικές μας συναλλαγές (πολύ μικρό το ποσοστό), αντιδράσαμε με το ηλεκτρονικό taxis, μας φαίνεται παράξενο να μας «φακελώσει» το κράτος ηλεκτρονικά και ελάχιστοι από μας είναι σε θέση να αντιληφθούν τι σημαίνει ηλεκτρονική ψηφοφορία με μοναδικό κωδικό και αδιάβλητες διαδικασίες.

Ας είμαστε ειλικρινείς. Βαριόμαστε να εξελίξουμε τη δημοκρατία μας! Είναι αφόρητα πληκτικό για μας να κερδίσουμε ελεύθερο χρόνο και να δημιουργήσουμε. Ακόμα πιο επώδυνο να συμμετέχουμε σε αποφάσεις. Γι' αυτό θέλουμε αντιπροσώπους κι ας μας προδίδουν συνέχεια. Γουστάρουμε τρελά τον συγκεντρωτισμό και τη γραφειοκρατία (τις δυο μεγαλύτερες αρρώστιες της δημοκρατίας) και απορρίπτουμε την τεχνολογία γιατί μπορεί σε ελάχιστο χρόνο να τις εξαφανίσει.

Η λύση είναι η τεχνολογία και οι τεράστιες δυνατότητές της. Μόνο αυτή μπορεί να ενθαρρύνει και να στηρίξει την εξέλιξη της δημοκρατίας σε συμμετοχική. Χρειάζεται θεσμική κατοχύρωση και συνταγματικές «επαναστάσεις», και παράλληλα προσαρμογή όλων των συναλλαγών στην επικαιροποίηση, στην πιστοποίηση και στην αμεσότητα της ηλεκτρονικής, κυρίως, τεχνολογίας. Πρώτα, όμως, επιβάλλεται ενημέρωση και τεκμηριωμένες εξηγήσεις στον κόσμο.

Δυστυχώς, όμως, είμαστε ακόμα αρκετά ανώριμοι, ως κοινωνία, να συλλάβουμε την αναγκαιότητα των θεσμικών αλλαγών στη ζωή μας. Γι' αυτό και ασχολούμαστε με τον κάθε «πολύχρωμο σταρ» αντιπρόσωπο, που πιστεύουμε ότι θα μας σώσει. Γουστάρουμε μεσσίες για να μην κουραστούμε. Ακούμε τη λέξη ευθύνη και τρομάζουμε. Ψάχνουμε την αλήθεια στις αφηγήσεις των άλλων και όχι μέσα μας.

Πρέπει να βρεθεί ο σωστός χρόνος και να μπει στη ζωή μας η συμμετοχικότητα, όχι μόνο ως αξία, αλλά και ως αναγκαιότητα. Οι δυνατότητες είναι έτοιμες σε λογισμικά και εφαρμογές. Ας τις κατοχυρώσουμε θεσμικά και πολύ γρήγορα θα καταλάβουμε πόσο χρόνο χάσαμε χωρίς αυτές.

28.11.14

Τα συναλλαγματικά αποθέματα χρυσού και πως επηρεάζουν την παραγωγή χρυσού

Στις 30 Νοεμβρίου γίνεται δημοψήφισμα στην Ελβετία εάν θα πρέπει η Κεντρική Τράπεζα της Χώρας να αυξήσει τα αποθέματα Χρυσού από το 8% του συνολικού συναλλαγματικού αποθέματος σε 20%.

Συγκεκριμένα, οι Ελβετοί θα κληθούν να αποφασίσουν για τα εξής:

  •  Την επιβολή στην Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας (SNB) της υποχρέωσης να διακρατεί σε χρυσό «τουλάχιστον» το 20% των παγίων της,
  • Την απαγόρευση πώλησης του χρυσού από τα αποθέματα της SNB
  • Τη φύλαξη στην Ελβετία του 100% των αποθεμάτων χρυσού της SNB και τον επαναπατρισμό ποσοτήτων που βρίσκονται εκτός των συνόρων της χώρας.
 Είναι η πρώτη κίνηση που ενισχύει τη θέση σημαντικών οικονομικών παραγόντων της παγκόσμιας σκηνής για την αναγκαιότητα της ύπαρξης σταθερού σημείου αναφοράς που θα περιορίσει τον πόλεμο των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Ετσι σε περίπτωση έγκρισης η Ελβετία θα γίνει η Τρίτη Χώρα μετά από ΗΠΑ και Γερμανία από άποψη αποθεμάτων χρυσού. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι δυο τελευταίες αυξάνουν συνεχώς και σταθερά τα σε χρυσό αποθέματα τους.

Kittilä mine, also known as Suurikuusikko mine, in Finland

Απέναντι σε αυτό το ενδεχόμενο υπάρχει η σκληρή αντίδραση των χρηματιστηριακών κύκλων που θα πληγούν από τη μείωση των συναλλαγών των παραγωγών (derivatives) συναλλάγματος αλλά και γενικότερα από τη μείωση των χρηματιστηριακών συναλλαγών.  Παρά τις αντιδράσεις πολλοί αναλυτές συμφωνούν ότι μακροπρόθεσμα θα πραγματοποιηθεί, πράγμα που ενισχύεται  από το γεγονός ότι οι μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες μαζεύουν χρυσό  αυξάνοντας συνεχώς τα αποθέματά τους. 

Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη του 2012, η  Ελλάδα βρισκόταν στην 32η θέση με 111,8 τόνους, ενώ η Τουρκία, με 295,5 τόνους, διέθετε τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, καταλαμβάνοντας τη 14η θέση στη λίστα των αποθεμάτων χρυσού παγκοσμίως.

Περισσότερα Εδώ κι εδώ: Αυτές είναι οι δέκα χώρες με τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τις Χώρες που παράγουν ή θα παράγουν χρυσό;   Είναι λογικό σε περίπτωση που ο χρυσός αποτελέσει σημείο συναλλαγματικής αναφοράς να υπάρξουν μέτρα προστασίας απέναντι στο πληθωρισμό του πράγμα που συνεπάγεται κάποιο έλεγχο των παραγόμενων ποσοτήτων σε σχέση με τις  ποσότητες που καταναλώνονται στη βιομηχανία, τα κοσμήματα κλπ

Αυτό θα ενισχύσει τη θέση  των Χωρών που παράγουν χρυσό δεδομένου ότι ενδέχεται να υπάρξουν εμπόδια στη δημιουργία νέων Μεταλλείων.  Μήπως όλα αυτά εξηγούν την τάση για δημιουργίας νέων μεταλλείων χρυσού (πχ Σκανδιναβικές χώρες) παρά τη μεγάλη πτώση της τιμής του χρυσού;

Σχετικά θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένας σημαντικός παράγων της πτώσης είναι οι χειρισμοί  που κάνει το Χρηματιστηριακό Κεφάλαιο για στροφή του επενδυτικού κοινού σε μετοχές , παράγωγα κλπ και απομάκρυνση από το Χρυσό πράγμα βέβαια που συμφέρει και τις  Κεντρικές Τράπεζες που την ίδια στιγμή μαζεύουν χρυσό  σε χαμηλές τιμές.

[του Πέτρου Τζεφέρη]

Η «Πρωτοβουλία για τον Χρυσό»

26.11.14

Η χρήση εκρηκτικών στους εξορυκτικούς χώρους




Σχετικά με τις δονήσεις και τα εκρηκτικά, η άποψη ότι η χρήση τους στους λατομικούς χώρους είναι από τις πιο επικίνδυνες δραστηριότητες όχι μόνο για τους άμεσα εμπλεκόμενους αλλά και για τους υπόλοιπους εργαζόμενους καθώς και τους περιοίκους, διερχομένους κλπ., έχει βλάψει σημαντικά την επικοινωνιακή εικόνα του κλάδου.

Εντούτοις, η αλήθεια είναι ότι η τεχνολογία των εκρηκτικών υλών έχει αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε σε συνδυασμό με τις προσπάθειες της μεταλλευτικής βιομηχανίας, των κατασκευαστών καθώς και της πολιτείας, έχει βελτιωθεί σημαντικά το επίπεδο ασφάλειας στους εξορυκτικούς χώρους, τουλάχιστον όσο αφορά τη χρήση τους. Στο ανωτέρω βίντεο δίνεται ένα παράδειγμα ασφαλούς χρήσης των ΕΥ σε λατομείο μαρμάρων.  

Στην Ελλάδα, τα τελευταία 15 χρόνια έχουν συμβεί πάνω από 100 θανατηφόρα ατυχήματα σε εργαζόμενους στους μεταλλευτικούς και λατομικούς χώρους εξόρυξης (ΜΟ τελευταίας 20ετίας:7), και από αυτά μόνο 4 οφείλονταν στην χρήση εκρηκτικών.

 Τα εκρηκτικά λοιπόν, είναι επικίνδυνα μόνο σε χέρια ανθρώπων που δεν γνωρίζουν να τα χρησιμοποιούν κι εκείνο που θα πρέπει κυρίως να προβληματίσει είναι ότι τα τυχόν ατυχήματα χαρακτηρίζονται από υψηλή ένταση συνεπειών που μπορεί να είναι πολύ σοβαρές έως καταστρεπτικές.

[Π. Τζεφέρης]

21.11.14

230 δισ. στο ελληνικό υπέδαφος!

Ένας πραγματικός θησαυρός που φτάνει τα 80 δισ. εκτιμάται ότι κρύβεται στο ελληνικό υπέδαφος, σε χερσαίο και θαλάσσιο χώρο. Σε 30-40 δισ. υπολογίζεται επίσημα από τα ερευνητικά ινστιτούτα και τα αρμόδια υπουργεία ο χωρίς τις σπάνιες γαίες, για τις οποίες οι πρώτες ανεπίσημες εκτιμήσεις ανεβάζουν την αξία τους σε 40 δισ.

Εάν σε αυτά, προκειμένου να υπάρξει μια συνολική εικόνα του μεγέθους των εν δυνάμει φυσικών πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας, προστεθούν και τα αναμενόμενα έσοδα από τα ελληνικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων, τα οποία υπολογίζονται από την κυβέρνηση σε 150 δισ. ευρώ σε βάθος 25-30 ετών, τότε μιλάμε γιο ένα πακέτο ύψους 230 δισ. 

Με άλλα λόγια, ένα ποσό που αντιστοιχεί σε 1,27 ΑΕΠ και στο 71,3% του δημόσιου χρέους, με βάση τα τελευταία στοιχεία (ΑΕΠ 2013:181 δισ., ύφος χρέους, στο τέλος φετινού εξαμήνου: 322,4 δισ.). 

Με εξαίρεση, βέβαια, τον συμβατικό ορυκτό πλούτο, για τον οποίο υπάρχουν λεπτομερή επιστημονικά δεδομένα που επιτρέπουν την οριοθέτησή του στην περιοχή των 30-40 δισ., στο κεφάλαιο των σπάνιων γαιών μόλις τον τελευταίο χρόνο γίνονται τα  πρώτα συγκροτημένα ερευνητικά βήματα. Επίσης, για τους υδρογονάνθρακες όλα δείχνουν ότι διαμορφώνεται ένα πολλά υποσχόμενο πεδίο, με τον διαγωνισμό για τον πρώτο γύρο παραχωρήσεων των 20 οικόπεδων σε Ιόνιο και Ν. Κρήτη (η υπογραφή των συμβάσεων τοποθετείται τον Οκτώβριο του 2015) να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον παγκόσμιων ενεργειακών κολοσσών (Total, BP, Edison, Exxon Mobil, Shell, Statoil, Gazprom neft, Anadarko Oil, Marathon Oil κ.α.). Ωστόσο, πέραν των αισιόδοξων δεδομένων της PGS, θα πρέπει να υπάρξουν γεωτρητικές έρευνες για να επιβεβαιωθεί η πραγματική δυναμικότητα των κοιτασμάτων. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς πάντως έχει επανειλημμένα αναφερθεί σε αποθέματα 4,7 τρισ. κ.μ. και ο αρμόδιος υπουργός ΠΕΚΑ σε έσοδα 150 δισ. σε βάθος χρόνου.

Σε κάθε περίπτωση, η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου κάθε μορφής, απαιτεί μακρόχρονες ερευνητικές και παραγωγικές διαδικασίες. Κάτι που αναδεικνύει και το μέγεθος της ολιγωρίας των κυβερνήσεων διαχρονικά, αφού ακόμη και στο πιο ώριμο πεδίο των μεταλλευτικών και λατομικών δραστηριοτήτων πέρασαν χρόνια μέχρι η Πολιτεία να προχωρήσει στα απαραίτητα θεσμικά βήματα (νέος Μεταλλευτικός Κώδικας), ενώ εκκρεμούν ακόμη πολλά. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο νυν ΥΠΕΚΑ Γ. Μανιάτης μιλούσε από το 2011 (ως υφυπουργός τότε) για επικείμενους διεθνείς διαγωνισμούς αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου. Ωστόσο, χρειάστηκαν τρία χρόνια μέχρι ολοκληρωθεί η καταγραφή (φέτος το Μάρτιο) και να εξαγγείλει προ ημερών ότι το προσεχές διάστημα θα προκηρυχθούν δημόσιοι διεθνείς διαγωνισμοί για ορισμένους από τους 20 Δημόσιους Μεταλλευτικούς Χώρους που κρίνονται ώριμοι, ενώ το ΙΓΜΕ προχωρεί σε επιβεβαίωση των αποθεμάτων για άλλους 11. Παράλληλα, με τη θεσμοθέτηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ορυκτές πρώτες ύλες η κυβέρνηση στοχεύει στην επιτάχυνση των διαδικασιών, που παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί παραμένουν χρονοβόρες για τους επενδυτές. Οι εκπρόσωποι του κλάδου ζητούν επίμονα την άμεση ψήφιση του λατομικού νομοσχεδίου καθώς και την εφαρμογή της Εθνικής Πολιτικής για τους ορυκτούς πόρους, με άμεση προτεραιότητα το χωροταξικό σχεδιασμό και την απλοποίηση της αδειοδότησης των έργων.

[ΠΗΓΗ: DEAL NEWS, 17/10/2014]



18.11.14

Στην Imerys πουλήθηκε η ελληνική S&B


Η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, η παλαιότερα ονομαζόμενη Αργρυρομεταλευμάτων και Βαρυτίνης, μια από τις ιστορικότερες παραγωγικές μονάδες της χώρας (από το 1934) με μεγάλη παράδοση στις εξορύξεις βωξίτη, περλίτη, μπετονίτη, βαρυτίνης (παλιότερα) , καολίνη, ζεολίθου, με πάνω από 31 ορυχεία, 51 εργοστάσια, 28 κέντρα διανομής,  παρουσία σε 22 χώρες, συνολικά πάνω από 1800 περίπου εργαζόμενους,  πέρασε ήδη στην ομπρέλα ενός ισχυρού επιχειρηματικού ομίλου.

Πρόκειται για την εταιρεία Imerys, η οποία έχει παρουσία σε περισσότερες από 50 χώρες, ενώ σύμφωνα με το Reuters, με την ολοκλήρωση της συμφωνίας, η οποία αναμένεται να φτάσει τα 525 εκατ. ευρώ, η οικογένεια Κυριακόπουλου παίρνει σε μετρητά 311 εκατομμύρια ευρώ και μετοχές της γαλλικής εταιρείας αξίας 214 εκατομμυρίων ευρώ, που σημαίνει πως θα έχει ποσοστό 4,5% στην γαλλική εταιρεία, ενώ ο κ. Οδυσσέας Κυριακόπουλος θα κατέχει θέση μέλους του διοικητικού συμβουλίου της Imerys.

Πλήρες άρθρο εδώ

17.11.14

Πολυτεχνείο 2014: εφέτος χωρίς λόγια...

15.11.14

Έρευνα και εκμετάλλευση Υδρογονανθράκων: δημοσιεύτηκε η προκήρυξη για τα 20 οικόπεδα στη ∆υτική Ελλάδα (Ιόνιο) και νοτίως της Κρήτης

Η προκήρυξη της δεύτερης φάσης για τις αδειοδοτήσεις εταιρειών που θα αναλάβουν την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων είναι γεγονός και αφορά στα 20 οικόπεδα στο Ιόνιο Πέλαγος και νοτίως της Κρήτης.

Η προκήρυξη δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και πλέον ανοίγει ο δρόμος για τις εταιρείες να προχωρήσουν στην υποβολή προσφορών. Η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων είναι η πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά από έξι μήνες από την ημερομηνία δημοσίευσης της πρόσκλησης υποβολής προσφορών Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Μάιο.

Η παρούσα πρόσκληση αφορά περιοχές διαθέσιμες σύμφωνα με τον ν. 2289/1995 με τίτλο «Αναζήτηση, έρευνα και εκμετάλ­λευση υδρογονανθράκων και άλλες διατάξεις», όπως ισχύει, στο υπεράκτιο τμήμα της Δυτικής Ελλάδας και νοτίως της Κρήτης επί της υφαλοκρηπίδας της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Όλες οι αιτήσεις θα κριθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2289/1995, όπως ισχύει, και του Ελληνικού Δικαίου. Το Υπουργείο θα συνάψει χωριστές συμβάσεις για κάθε περιοχή προς παραχώρηση με τον επιλεγέντα αιτούντα με βάση το καθεστώς μίσθωμα/φόρος (σύμβαση μίσθωσης). Προθεσμία υποβολής προσφορών μέχρι 14.05.2015.

14.11.14

Συνέδριο στην Κύπρο: Ορυκτός Πλούτος και Δυνατότητες Ανάπτυξης – Oι σύγχρονες Αντιλήψεις

13.11.14

Ενα καράβι και μια ψυχή...


9.11.14

Έρχεται ΑΟΖ με Κύπρο και Αίγυπτο



Βασικό βήμα, αλλά όχι καθοριστικό. Ελλάδα, Κύπρος κι Αίγυπτος αποφάσισαν να επισπεύσουν τις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των μεταξύ τους ΑΟΖ, με τους ηγέτες των τριών χωρών να σφραγίζουν με αυτή τη συμφωνία την τριήμερη Σύνοδο στο Κάιρο, στην οποία συμμετείχαν οι κύριοι Σαμαράς, Αναστασίου και Σίσι.

Μάλιστα, οι τρεις ηγέτες προχώρησαν και σε κοινές δηλώσεις μετά το τέλος των συζητήσεων, στις οποίες αναφέρθηκαν στο Κυπριακό και στην ανάγκη «για μία δίκαιη λύση στη βάση του διεθνούς δικαίου και των αποφάσεων του ΟΗΕ», ζητώντας παράλληλα από την Τουρκία να σταματήσει τις προκλήσεις και τις κινήσεις που κάνει το τελευταίο διάστημα στην περιοχή της ΑΟΖ της Κύπρου.

«Συζητήσαμε θέματα συνεργασίας με το πνεύμα τριών χωρών που τους συνδέουν κοινές ανησυχίες για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Ελλάδα και Κύπρος είναι στην ΕΕ και η Αίγυπτος είναι η χώρα με την μεγαλύτερη επιρροή στον Αραβικό κόσμο. Η συζήτηση που είχαμε παίρνει διαστάσεις πολυσήμαντες για το θέμα της επανένωσης της Κύπρου με σεβασμό στη δικαιοσύνη και την Ιστορία τερματίζοντας παράλληλα τις απαράδεκτες προκλήσεις σε βάρος της το τελευταίο διάστημα. Για την ειρήνη και την ασφάλεια της περιοχής οφείλουμε να εγκαινιάσουμε μια συνεργασία με διάρκεια και με βάθος. Κυρίαρχη σημασία αποδώσαμε στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας που απειλεί, ως ιδεολογία και καθεστώς, να εγκαταστήσει τον τρόμο», δήλωσε ο Αντώνης Σαμαράς κι έκανε αναφορές στην τρομοκρατία και στον ρόλο που έχει η Αίγυπτος στην καταπολέμησή της, με τους άλλους δύο ηγέτες να ευχαριστούν την Ελλάδα για τη στάση της.

7.11.14

Δημοσίευση προκηρύξεων για τους υδρογονάνθρακες στην ΕΕ

Δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα των ευρωπαϊκών κοινοτήτων με αριθμό 2014/C 390/05 η Ανακοίνωση της κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας σχετικά με την οδηγία 94/22/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τους όρους χορήγησης και χρήσης των αδειών αναζήτησης, έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων:

«ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΧΕΡΣΑΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ».


Στο παρακάτω σύνδεσμο μπορεί να αναβρεθεί η Ανακοίνωση σε όλες τις επίσημες γλώσσες τις ΕΕ.


http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv:OJ.C_.2014.390.01.0007.01.ENG

Αναμένεται εντός των ημερών και η δεύτερη προκήρυξη που αφορά στα 20 θαλάσσια οικόπεδα, στο πλαίσιο της σχετικής προσπάθειας που βρίσκεται σε εξέλιξη, αναφορικά με τις έρευνες υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και νότια της Κρήτης, καθώς και σε χερσαίες περιοχής της Δυτικής Ελλάδας.

3.11.14

Σπάνιες γαίες: τα μπαχαρικά της τεχνολογίας

[Του Σωτήρη Ν. Καμενόπουλου*]

Κατά την περίοδο της Αναγέννησης, καθώς η μεσαία τάξη παγκοσμίως αυξήθηκε και απέκτησε οικονομική δύναμη, άρχισε ταυτόχρονα να αλλάζει και τις καταναλωτικές της συνήθειες. Η δύναμη του χρήματος δημιούργησε νέες ανάγκες. Αυτές οι νέες ανάγκες δημιούργησαν ζήτηση σε νέα προϊόντα. Προϊόντα τα οποία ξέφευγαν των απόλυτα βιοποριστικών αναγκών της εποχής και αντικατόπτριζαν ουσιαστικά ένα είδος πολυτέλειας και life style της εποχής.

Τέτοια προϊόντα ήταν τα μπαχαρικά. Για το λόγο αυτό μεταξύ του 15ου και του 17ου αιώνα ξέσπασαν μεγάλοι πόλεμοι με διακύβευμα τα μπαχαρικά της Ινδίας. Οι αντιμαχόμενες δυνάμεις εκείνης της εποχής ήταν η Πορτογαλία, η Μεγάλη Βρετανία, η Ολλανδία και η Ισπανία. Όλες αυτές οι χώρες είχαν εμπλακεί σε πόλεμο μεταξύ τους για τους φυσικούς πόρους της εποχής. Ήταν οι resource wars της Αναγέννησης. Στη φωτό παρακάτω βλέπετε πχ. την περιοχή στην οποία διεξήχθεισαν οι πόλεμοι μεταξύ της Ολλανδίας και της Πορτογαλίας. Τί ειρωνία! Η ίδια περιοχή (στενά Μαλάκκα) αποτελεί ακόμη και σήμερα, σύμφωνα με παλαιότερο δημοσίευμα των New York Times, μία από τις τρεις πλέον καυτές γεωπολιτικά περιοχές. Οι άλλες δύο είναι η Μεσόγειος και ο Αρκτικός κύκλος...

Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά των μπαχαρικών;

Όσον αφορά την φυσική τους («γεωλογική») διασπορά: τα μπαχαρικά βρίσκονται μεν σχεδόν παντού στη φύση, αλλά όχι πάντα σε ικανοποιητικές συγκεντρώσεις (ποσότητες) ώστε να είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμα.

Όσον αφορά τις χρήσεις τους: τα μπαχαρικά χρησιμοποιούνται στη μαγειρική σε πολύ μικρές ποσότητες ώστε να προσδώσουν μία τελείως διαφορετική ιδιότητα στο φαγητό: να το κάνουν πιο νόστιμο. Έτσι το φαγητό απέκτησε τρομερή υπεραξία και έγινε πιο εύκολα εμπορεύσιμο.

Όσον αφορά την αντικατάσταση των μπαχαρικών με άλλα τεχνητά υλικά: αυτό, ακόμη και σήμερα, παραμένει αδύνατο. Ευτυχώς: ποιός θα έβαζε στα Σμυρνέϊκα σουτζουκάκια τεχνητά κατασκευασμένο κύμινο; Αυτό θα αποτελούσε γαστριμαργική ασέβεια!

Αυτά τα τρία φαινομενικά απλά χαρακτηριστικά των μπαχαρικών αρκούσαν για να προκληθούν διαρκείς πόλεμοι για δύο ολόκληρους αιώνες! Οι πόλεμοι των μπαχαρικών.

Τα μπαχαρικά αποτελούν το τέλειο ανάλογο για να αντιληφθεί κάποιος το σημερινό παγκόσμιο ανταγωνισμό μεταξύ διάφορων χωρών για την εξασφάλιση πρόσβασης σε κοιτάσματα σπάνιων γαιών. Ανταγωνισμός ο οποίος έχει και πάλι ως ένα από τα επίκεντρα την περιοχή της Ασίας...

Ας δούμε τα ανάλογα χαρακτηριστικά των σπάνιων γαιών. Το μόνο που θα κάνω είναι να αλλάξω ελάχιστες λέξεις σε σχέση με τα χαρακτηριστικά των μπαχαρικών.

Όσον αφορά τη γεωλογική τους διασπορά: οι σπάνιες γαίες βρίσκονται μεν σχεδόν παντού στη φύση, αλλά όχι πάντα σε ικανοποιητικές συγκεντρώσεις (ποσότητες) ώστε να είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμες.

Όσον αφορά τις χρήσεις τους: οι σπάνιες γαίες χρησιμοποιούνται στην υψηλή τεχνολογία σε πολύ μικρές ποσότητες ώστε να προσδώσουν μία τελείως διαφορετικές ιδιότητες στα τελικά προϊόντα. Έτσι τα τελικά τεχνολογικά προϊόντα αποκτούν τρομερή υπεραξία και είναι πιο εύκολα εμπορεύσιμα.

Όσον αφορά την αντικατάσταση των σπάνιων γαιών με άλλα τεχνητά υλικά: αυτό, ακόμη και σήμερα, παραμένει αδύνατο.

Ποιές χώρες εμπλέκονται σήμερα στον ανταγωνισμό για τα κοιτάσματα των σπάνιων γαιών; Σχεδόν όλες.

Αν η Ελλάδα αποδειχθεί πως διαθέτει οικονομικά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα σπάνιων γαιών θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη σημασία στο γεωπολιτικό διακύβευμα. Για περισσότερες λεπτομέρειες δείτε τί εννοώ εδώ

* Υπ. Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης - Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

1.11.14

7 Miloterranean GeoWalks: η κρυμμένη γεω-ιστορία της Μήλου!

Υπάρχουν ταξιδιωτικές εμπειρίες μοναδικές με διαδρομές όπου η φύση, η ιστορία και κυρίως η γεωλογία συνυπάρχουν για να μας αποκαλύψουν έναν κόσμο κρυμμένο κάτω από τα πόδια μας, τόσο άγνωστο και συναρπαστικό όσο ένα ταξίδι στο κέντρο της Γης με είσοδο τον κρατήρα ενός ηφαιστείου, όχι τόσο ριψοκίνδυνο και φανταστικό όσο στο ομώνυμο βιβλίο του Ιούλιου Βερν, αλλά εξίσου γεμάτο από πρωτόγνωρες εμπειρίες.

Η διαδρομή της Αγγεριάς περιλαμβάνει και τοποθεσίες βιομηχανικού ενδιαφέροντος που εξιστορούν την πορεία των εγκαταστάσεων της Α.Ε. Εκμεταλλεύσεως Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνης (νυν S&B Bιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε.). Ενώ μια από τις γοητευτικότερες εικόνες είναι το ανοικτό ορυχείο της Αγγεριάς, που λειτουργεί από το 1986, και η εκμετάλλευση του συνεχίζεται ανελλιπώς. Φέτος, το καλοκαίρι μάλιστα φιλοξενήθηκε στις εγκαταστάσεις του και μια ροκ συναυλία με φόντο το φωτισμένο ορυχείο! (φωτο).

Το κυκλαδίτικο νησί της Μήλου εκτός από τις όμορφες παραλίες, τα γραφικά χωριουδάκια, ταξιδεύει τον επισκέπτη και σε ένα «κρυφό» κόσμο γεμάτο πετρώματα, ποώδη βλάστηση και ιστορίες αιώνων.

Οδηγοί του ταξιδιώτη σε αυτή τη γεωλογική περιπέτεια, εφτά χαρτογραφημένες διαδρομές με κείμενα ξενάγησης, στα ελληνικά και στα αγγλικά, με την ονομασία Miloterranean Geo Walks. Η αρχική ιδέα του Miloterranean γεννήθηκε στο Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου με την ευφάνταστη πρόταση για μια διαφορετική βόλτα στο νησί. Ο Διευθυντής του κ. Μανούσος Καντσός μάς διηγείται: «Εμείς ως Mεταλλευτικό Μουσείο σκεφτήκαμε ότι θα πρέπει ο ταξιδιώτης να επισκεφτεί τη Μήλο, όχι μόνο για τις όμορφες παραλίες της. Για να γνωρίσει κάποιος έναν τόπο πρέπει να γνωρίσει και την ιστορία του, η ιστορία της Μήλου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πετρώματα και τα ορυκτά, με το ηφαιστειακό τοπίο, με τη γεωλογία της.» Εύλογα, η Μήλος μοιάζει με ένα υπαίθριο μουσείο γεωλογίας και το Μεταλλευτικό Μουσείο επεκτείνει τις δράσεις του κι έξω από το κτίριο του, μέσω του Miloterranean, σε όλο το νησί. Με την αυγή της νεολιθικής εποχής, δηλαδή από το 8000 π.Χ., αρχίζει να αναπτύσσεται μεταλλευτική δραστηριότητα στο νησί με την εξόρυξη και εμπορία του οψιδιανού - στιλπνός και σκληρός λίθος, κατάλληλος για την κατασκευή εργαλείων. Σήμερα δεκάδες χιλιάδες χρόνια αργότερα, η Μήλος είναι το μεγαλύτερο κέντρο παραγωγής και επεξεργασίας μπεντονίτη και περλίτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και η μεταλλευτική ιστορία του νησιού συνεχίζεται.

Θυμάται την πρώτη δοκιμαστική διαδρομή: «Ξεκινήσαμε με τη διαδρομή που πλέον χαρτογραφήθηκε ως Νο4-Αγγεριά (κεντρική φωτογραφία) θέλοντας να δείξουμε το ορυχείο της Αγγεριάς, το μεγαλύτερο ορυχείο Μπεντονίτη παγκοσμίως, με απίστευτα χρώματα και γεωλογικούς σχηματισμούς. Είχαμε ακούσει ότι στο εξωτερικό γίνονται κάποιες παρόμοιες εκδρομές και δοκιμάσαμε αν θα λειτουργούσε κι εδώ. Η αρχή έγινε το 2007, ναυλώσαμε ένα λεωφορείο με μικρό εισιτήριο. Ήταν μια διαδρομή που την οργάνωνε το μουσείο, δήλωναν συμμετοχή, ξεκινούσαμε από ‘κει, κι έλεγα χαριτολογώντας “Θα σας πάω μια βόλτα…”. Ο κόσμος ενθουσιαζόταν γιατί μάθαινε την ιστορία της Μήλου, όλα όσα αφορούσαν το νησί, ιστορικές, γεωλογικές, κοινωνικές και περιβαλλοντολογικές πληροφορίες. Κάθε φορά που τελειώναμε, μάλιστα, χειροκροτούσε.»

«Κάποια στιγμή άλλαξε ο χάρτης του τουρισμού, ο κόσμος δεν έκανε μία εβδομάδα διακοπές, έκανε λιγότερες μέρες, έτσι ήταν δύσκολο να τον συγκεντρώσουμε στα λεωφορεία, τότε σκεφτήκαμε τη μετάβαση με τζιπ ως μια πιο ευέλικτη λύση. Από το 2009 και μετά, η επιλογή του τζιπ ως μέσου σε μια διαδρομή για λεωφορείο, μας ώθησε να σκεφτούμε μια διαδρομή ειδικά για τζιπ. Κι έτσι επιλέξαμε τη διαδρομή Νο2 που περιλαμβάνει το Ηφαίστειο, με αυτό τον τρόπο κάναμε το ίδιο πράγμα, αλλά με τζιπ και δείχναμε τον ηφαιστειακό κώνο με τις μοναδικές ατμίδες του», αναφέρει ο κ. Καντσός.

Η διαδρομή Νο2-Ηφαίστειο παρουσιάζει μεγάλη εναλλαγή τοπίων, από τις αλυκές, τους εναπομείναντες αιωνόβιους κέδρους, την παλαιά Χώρα του νησιού αλλά και το ηφαίστειο με τα σημεία έκλυσης ατμιδών, θερμών ατμών πλούσιων σε υδρόθειο καθώς και σημεία αυξημένης θερμοκρασίας εύκολα αντιληπτά με την αφή.

Από το 2011, η ιδέα των διαδρομών συστηματοποιείται, η εταιρία S&B, η οποία και χρηματοδοτεί όλο αυτό το εγχείρημα, αποφασίζει η αρχική αυτή ερασιτεχνική θεώρηση να αποκτήσει πιο επαγγελματική προοπτική. Δημιουργήθηκε μια ομάδα από γεωλόγους, μεταλλειολόγους, δασολόγους, χαρτογράφους και ιστορικούς που ένωσαν τις γνώσεις τους αλλά και τις εμπειρίες τους για τη λεπτομερή χαρτογράφηση αλλά και για τα προσεγμένα κείμενα ξενάγησης στις 7 πλέον διαδρομές-χάρτες που αποκαλύπτουν στον περιηγητή τη γεωλογία, το μεταλλευτικό παρελθόν και παρόν αλλά και το ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον της Μήλου. Ο επισκέπτης του νησιού έχει πλέον ένα εργαλείο στα χέρια του, τους χάρτες, και μπορεί να επισκεφτεί τις διαδρομές μόνος του -με το μέσο της επιλογής του: αυτοκίνητο, τζιπ, μηχανή, ποδήλατο ή και με τα πόδια- χωρίς την ανάγκη κάποιου ξεναγού. Για να προετοιμάσει το ταξίδι του μπορεί να συμβουλευτεί τους χάρτες και τα κείμενα ξενάγησης στον ιστότοπο του Miloterranean σε Google Maps περιβάλλον. Οι εφτά διαδρομές περιλαμβάνουν, επιπλέον των διαδρομών που αναφέρθηκαν παραπάνω, τα Θειωρυχεία, το Βάνι, ταΝύχια/Σαρακήνικο, αλλά και μια διαδρομή για τη γειτονική Κίμωλο.

Η Μήλος μάς προσφέρει εντέλει και τη συναρπαστική βιωματική εμπειρία του Μiloterranean που συνδυάζει ισόρροπη ανάπτυξη της τουριστικής και της εξορυκτικής βιομηχανίας του νησιού. Αναζητήστε τους χάρτες στα τουριστικά μαγαζιά της αλλά και στο Μεταλλευτικό Μουσείο της και ετοιμαστείτε για μια Miloterranean Geo Experience...

- See more at: http://www.elculture.gr/elcblog/article/miloterranean-647752#sthash.jkrTsESf.dpuf