Τα υδραυλικά συστήματα για τη διαχείριση του νερού στο αρχαίο Λαύριο

ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ  ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΩΝ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ ΗΤΑΝ Η ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ. ΠΩΣ ΤΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΑΝ;

 Οι αρχαίοι μεταλλευτές στο αρχαίο Λαύριο εφάρμοσαν ένα ΑΞΙΟΘΑΥΜΑΣΤΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΥΔΡΑΥΛΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Όπως είναι γνωστό η Λαυρεωτική είχε πάντοτε προβλήματα ανομβρίας.

Οι αρχαίοι μεταλλευτές έδειξαν το υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας τους, ώστε να αντιμετωπίσουν με επιτυχία το πρόβλημα της ανεπάρκειας του νερού. Η μέθοδος του εμπλουτισμού που εφάρμοζαν στα πλυντήρια απαιτούσε υψηλή κατανάλωση σε νερό. Για παράδειγμα όπως αναφέρει ο καθηγητής Κ. Κονοφάγος (1980) για μία ετήσια κατεργασία εμπλουτισμού 2000 τόνων μεταλλεύματος απαιτούνταν κατανάλωση σε νερό, της τάξης των 1000 μ3 .

Συνολικά κατά την Αρχαιότητα (7ος – 1ος αι.π.Χ.) εμπλουτίσθηκαν, κατά τον ανωτέρω Καθηγητή, 12.000.000 τόνοι μεταλλεύματος. Γίνεται λοιπόν κατανοητό πόσο μεγάλος όγκος νερού απαιτήθηκε, αρκετών εκατομμυρίων κυβικών, που θα ήταν αδύνατον να εξευρεθεί αν δεν εφάρμοζαν ένα καλά οργανωμένο σύστημα εξοικονόμησης και διαχείρισης του νερού. Βασικές αρχές του συστήματος αυτού ήταν:

 1. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ στα πλυντήρια (1η Φωτογραφία) με το νερό να επιστρέφει (ανακύκλωση) καθαρό μέσω δεξαμενών καθίζησης και καναλιών, πίσω στη δεξαμενή του πλυντηρίου.

 2. ΚΑΝΑΛΙΑ- ΟΧΕΤΟΙ για να διοχετεύουν στα πλυντήρια το νερό των λουτήρων (2η Φωτογραφία) και το βρόχινο από τις στέγες των οικισμών, . Δεν πήγαινε τίποτα χαμένο.

 3. ΥΔΑΤΟΔΕΞΑΜΕΝΕΣ (3η Φωτογραφία) τροφοδοσίας των δεξαμενών ανακυκλούμενου νερού των πλυντηρίων, με το ειδικό στεγανωτικό τους ΚΟΝΙΑΜΑ από PbO (4η Φωτογραφία από G. Papadimitriou and J. Kordatos 1995).

 4.Ξύλινες ΣΤΕΓΕΣ για κάλυψη των δεξαμενών (5η Φωτογραφία που δείχνει τμήμα στύλου στήριξης στέγης μέσα σε δεξαμενή), ώστε να μειώνεται η εξάτμιση.

5. ΤΑΦΡΟΙ συλλογής ομβρίων στους πρόποδες των λόφων (6η Φωτογραφία από Β. Στεργίου από την κοιλάδα της Σούριζας), που οδηγούσαν το νερό στις δεξαμενές.

 6. ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ (7η Φωτογραφία από Τ. Γρηγοράκη).

ΧΩΡΙΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΙΣΗ ΗΤΑΝ ΔΕΙΝΟΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ.

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΛΑΥΡΙΟ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΤΕ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ ΤΑ ΑΞΙΟΘΑΥΜΑΣΤΑ ΑΥΤΑ ΥΔΡΑΥΛΙΚΑ ΕΡΓΑ.

[του Dr. Δημ. Μπίτζιου]