Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, ΣΥΜΜΕΤΟΧΟΣ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ…

Ο ολόδοτος άνθρωπος, ο συμμέτοχος στο φυσικό σύστημα κι όχι ο απόμακρος κι αδιάφορος, όχι ο αμέτοχος στη ζωή εν αυτώ, αλλά ο ενεργός στη λειτουργία του, αποτελεί τον φύσει άνθρωπο, αυτόν π’ αποδίδεται στο σύμπαν της φύσης πλέρια κι αγνά, συμμετοχικά και δημιουργικά.

Ο άνθρωπος είναι μη ελεγχόμενος ως προς τα όριά του για περισσότερο «καλό», αφού συνεχώς επεκτείνει την κυριαρχία του στο φυσικό σύστημα χρησιμοποιώντας γι’ αυτό το δημόσιο συμφέρον (θα το χαρακτηρίζαμε ως «συγκεκαλυμμένο καλό»), έχοντας ξεχωριστεί από το όλον και διακόψει τις σχέσεις που έπρεπε ως λειτουργός στο φυσικό σύστημα να έχει. 

…Το ζήτημα είναι πώς νοείται το καλό του ανθρώπου, ώστε η δύναμή του που προκύπτει από το να νοεί, να μην χρησιμοποιείται κυριαρχικά στο σύστημα κι αυτός έτσι ν’ αυτοελέγχεται και να μη μετατρέπει το εντέλει απροσδιόριστο δικό του γενικό καλό σε κακό για τη φύση.

Σήμερα ο έλεγχος του ανθρώπου ως προς το «καλό του» έχει χαθεί, ή τέλος πάντων δεν πραγματοποιείται με τρόπο που να θεωρείται ασφαλής για το φυσικό σύστημα. Ο άνθρωπος είναι μη ελεγχόμενος ως προς τα όριά του για περισσότερο «καλό», αφού συνεχώς επεκτείνει την κυριαρχία του στο φυσικό σύστημα χρησιμοποιώντας γι’ αυτό το δημόσιο συμφέρον (θα το χαρακτηρίζαμε ως «συγκεκαλυμμένο καλό»), έχοντας ξεχωριστεί από το όλον και διακόψει τις σχέσεις που έπρεπε ως λειτουργός στο φυσικό σύστημα να έχει. 

Καταλήγει έτσι να υποβιβάζεται ως οντότητα, αφού η ανάδειξή του με την κυριαρχία του τον καταβιβάζει αξιακά κι οπωσδήποτε τον θέτει ως κατώτερο των υπαρξιακών και διανοητικών δυνατοτήτων του στο σύστημα, τ’ οποίο με τη σειρά του υποβαθμίζεται μ’ ευθύνη του˙ ενώ θα έπρεπε, χρησιμοποιώντας ορθώς τη διάνοιά του, βουλόμενος να λειτουργεί και να προάγει το φυσικό σύστημα, προαγόμενος δι’ αυτού και ο ίδιος!

Ο συμμέτοχος άνθρωπος λειτουργεί στο φυσικό σύστημα όχι μαθηματικά, που αποτελεί μια κατάσταση που αρμόζει στον υπολογιστικό άνθρωπο, αλλά χρησιμοποιώντας έναν κώδικα ηθικής, σύμφωνα με τον οποίο σημαντικό ρόλο στο γίγνεσθαι παίζουν οι αισθήσεις και τα συναισθήματα, η συνείδηση και οι αξίες. Πέραν δηλαδή της γνώσης και της απολυτοποίησης της πράξης υπάρχει και η αισθητή και η συνειδητή πλευρά της ζωής, στην οποία ο συμμέτοχος στο φυσικό σύστημα και πονητής του τόπου δίνει ιδιαίτερη σημασία. Θα λέγαμε ότι διαμορφώνει τον κανόνα για τον πράττειν, ως απόρροια του νοείν. Ο άνθρωπος λειτουργεί με βάση τις αξίες που απορρέουν από τη ζωή. Η εφαρμογή, η πράξη, συνθέτεται από την εξωτερική και την εσωτερική του ενέργεια, σ’ ένα σύνθεμα ζωής.

Η κοσμοαντίληψη της θεώρησης του κόσμου ως οργανικό σύστημα, με τον άνθρωπο να συμμετέχει υπαρκτικά σε αυτό, κι όχι μηχανιστικά κατά την εργαλειακή κι εκμεταλλευτική λογική που ίσχυσε και ισχύει, χρησιμοποιώντας όλες της δυνατότητες της ύπαρξής του, του νου και της καρδιάς, του σώματος και της ψυχής, των αισθήσεων και της Ιδέας, αποτελεί έκφραση της ουσιαστικής κατοίκησης στη γη, που κάνει το φυσικό σύστημα ενεργά ορθό, αφού ρέεται από ζωή, συνιστάμενο από τον Ιχώρ της ενεργείας του ανθρώπου. Ο ολόδοτος άνθρωπος, ο συμμέτοχος στο φυσικό σύστημα κι όχι ο απόμακρος κι αδιάφορος, όχι ο αμέτοχος στη ζωή εν αυτώ, αλλά ο ενεργός στη λειτουργία του, αποτελεί τον φύσει άνθρωπο, αυτόν π’ αποδίδεται στο σύμπαν της φύσης πλέρια κι αγνά, συμμετοχικά και δημιουργικά.

(του Αντώνη Καπετάνιου, απόσπασμα από το βιβλίο του “ΦΥΣΙΣ ΕΡΓΟΝ. Νοώντας για τη φύση”, ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 2017, http://www.bookstation.gr/Product.asp?ID=40885)