Το Μουσείο της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού στη Σπάρτη

Το Μουσείο της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού είναι το πρώτο στο είδος του που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα. Εντυπωσιακό ξύλινο διπλό πιεστήριο με βαρούλκο από το γειτονικό (της Σπάρτης) Ξηροκάμπι, photo By Peter Tzeferis

Μύλος ζωοκίνητου ελαιοτριβείου από το Δράγανο Λευκάδας, 20ος αιώνας, Μουσείο της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού, photo By Peter Tzeferis

Το Μουσείο της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού που βρίσκεται στη Σπάρτη, ανήκει στο Δίκτυο Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Στεγάζεται στο χώρο της παλιάς Ηλεκτρικής Εταιρείας, η χρήση του οποίου παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα από τον Δήμο Σπάρτης. Το έργο εντάχθηκε στο Περιφερειακά Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Πελοποννήσου και χρηματοδοτήθηκε από το Β' και το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.


Στον άνω όροφο του Μουσείου παρουσιάζεται η μακραίωνη ιστορία των δυο αγαθών (της ελιάς και του λαδιού) και, παράλληλα,αναδεικνύεται η πολύπλευρη σημασία τους για τον ελλαδικό χώρο, σε πεδία όπως η οικονομία, η διατροφή, η υγιεινή, οι λατρευτικές συνήθειες, τα λαϊκά έθιμα.
Στην υπαίθρια έκθεση γίνεται αναφορά στην ελαιοκαλλιέργεια και ελαιοσυλλογή, ενώ παρουσιάζονται επίσης τρία ελαιοτριβεία, ένα των προϊστορικών, ένα των αρχαίων και ένα των βυζαντινών χρόνων, τα οποία τίθενται σε λειτουργία στο πλαίσιο εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων.

Ελαιοπιεστήρια, Μουσείο της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού, photo By Peter Tzeferis

Στον κάτω όροφο συνεχίζεται η παρουσίαση της εξέλιξης της τεχνολογίας των ελαιοτριβείων στην Ελλάδα από τους Μεταβυζαντινούς χρόνους έως το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Εκτίθενται μηχανισμοί που σώζονται ή/και έχουν αποκατασταθεί, καθώς και μεγάλες κινούμενες μακέτες, που βοηθούν τους επισκέπτες να αντιληφθούν τις παραδοσιακές τεχνικές παραγωγής του λαδιού. Η έκθεση πλαισιώνεται από ψηφιακές παραγωγές, ενώ στο χώρο του μουσείου λειτουργούν επίσης κυλικείο, εκθετήριο, πωλητήριο και αίθουσα πολλαπλών χρήσεων.

 Το Μουσείο της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού είναι το πρώτο στο είδος του που δημιουργήθηκε
στην Ελλάδα. Αξιοποιώντας το παράδειγμα άλλων μεσογειακών κρατών, τα οποία έχουν ήδη αναδείξει τη δική τους παραγωγή μέσα από ποικίλες πρωτοβουλίες, μουσειακές και άλλες, το μουσείο επιδιώκει, μεταξύ άλλων, να προβάλλει τις προσπάθειες που γίνονται στην Ελλάδα για να διασωθεί η παραδοσιακή τεχνολογία και να αναδειχθεί ο διαχρονικός πολιτισμικός ρόλος της ελιάς και του λαδιού.

[Επιμέλεια: Π. Τζεφέρης]