Ο κατάλογος κρίσιμων ΟΠΥ 2020 για την ΕΕ

Παραγωγοί CRMs εντός της ΕΕ.

Τα μέταλλα, τα ορυκτά και οι φυσικές ύλες αποτελούν μέρος της καθημερινής μας ζωής. Οι πρώτες ύλες που είναι πιο σημαντικές από οικονομική άποψη και για τις οποίες υφίσταται υψηλός εφοδιαστικός κίνδυνος ονομάζονται πρώτες ύλες κρίσιμης σημασίας. Οι πρώτες ύλες κρίσιμης σημασίας είναι απαραίτητες για τη λειτουργία και την ακεραιότητα ενός ευρέος φάσματος βιομηχανικών οικοσυστημάτων. Χάρη στο βολφράμιο, τα κινητά τηλέφωνα μπορούν να δονούνται. Το γάλλιο και το ίνδιο αποτελούν μέρος της τεχνολογίας διόδου φωτοεκπομπής (LED) στους λαμπτήρες. Για την κατασκευή ημιαγωγών απαιτείται η χρήση πυριτιούχου μετάλλου. Για την κατασκευή κυψελών καυσίμου υδρογόνου και ηλεκτρολυτικών κυψελών απαιτείται η χρήση μετάλλων της ομάδας του λευκόχρυσου.

Οι μεγαλύτερες προμηθεύτριες χώρες πρώτων υλών κρίσιμης σημασίας (κατά την ΕΕ). Πηγή Γεωλογική Υπηρεσία Σουηδίας.

Πρώτες ύλες κρίσιμης σημασίας για το 2020 (οι νέες σε σύγκριση με το 2017 υποδεικνύονται με έντονους χαρακτήρες): Αντιμόνιο, Άφνιο, Φωσφόρος, Βαρίτης, Βαριές σπάνιες γαίες,Σκάνδιο, Βηρύλλιο, Ελαφρές σπάνιες γαίες, Πυριτιούχο μέταλλο, Βισμούθιο, Ίνδιο, Ταντάλιο, Βορικά άλατα, Μαγνήσιο, Βολφράμιο, Κοβάλτιο, Φυσικός γραφίτης, Βανάδιο, Άνθρακας οπτανθρακοποίησης, Φυσικό καουτσούκ, Βωξίτης, Αργυραδάμας ,Νιόβιο,Λίθιο, Γάλλιο, Μέταλλα της ομάδας του λευκόχρυσου, Τιτάνιο, Γερμάνιο Φωσφορίτης, Στρόντιο.

Η Ε. Επιτροπή επανεξετάζει τον κατάλογο πρώτων υλών κρίσιμης σημασίας για την ΕΕ κάθε τρία έτη. Δημοσίευσε τον πρώτο κατάλογο το 2011 και τον επικαιροποίησε εν συνεχεία το 2014 και το 20177. Η αξιολόγηση βασίζεται σε δεδομένα από το πρόσφατο παρελθόν και δείχνει την εξέλιξη της κρισιμότητα από τη δημοσίευση του πρώτου καταλόγου και έπειτα. Δεν προβλέπει μελλοντικές τάσεις. 

Στο πλαίσιο της αξιολόγησης για το 2020 ελέγχθηκαν 83 ύλες (5 περισσότερες σε σχέση με το 2017) και, στις περιπτώσεις που ήταν εφικτό, εξετάστηκε —πιο προσεκτικά απ’ ό,τι στις προηγούμενες αξιολογήσεις— σε ποιο στάδιο της αξιακής αλυσίδας παρουσιάζεται η κρισιμότητα: εξαγωγή και/ή επεξεργασία.

Η οικονομική σημασία και οι εφοδιαστικοί κίνδυνοι είναι οι δύο βασικές παράμετροι για τον προσδιορισμό της κρισιμότητας για την ΕΕ. Η οικονομική σημασία εξετάζει διεξοδικά την κατανομή των πρώτων υλών στις τελικές χρήσεις με βάση τις βιομηχανικές εφαρμογές. Ο εφοδιαστικός κίνδυνος εξετάζει τη συγκέντρωση, σε επίπεδο χώρας, της παγκόσμιας παραγωγής πρωτογενών πρώτων υλών και την προμήθεια στην ΕΕ, τη διακυβέρνηση των προμηθευτριών χωρών9, συμπεριλαμβανομένων περιβαλλοντικών πτυχών, τη συμβολή της ανακύκλωσης (δηλ. τις δευτερογενείς πρώτες ύλες), την υποκατάσταση, την εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές και τους εμπορικούς περιορισμούς σε τρίτες χώρες.

Ο κατάλογος πρώτων υλών κρίσιμης σημασίας που προκύπτει παρέχει ένα τεκμηριωμένο εργαλείο για τη στήριξη της ανάπτυξης ενωσιακής πολιτικής. Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τον κατάλογο όταν διαπραγματεύεται εμπορικές συμφωνίες ή καταβάλλει προσπάθειες για την εξάλειψη στρεβλώσεων του εμπορίου. Ο κατάλογος συμβάλλει στον προσδιορισμό επενδυτικών αναγκών και στην καθοδήγηση της έρευνας και της καινοτομίας στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Ορίζων 2020» και «Ορίζων Ευρώπη» της ΕΕ, καθώς και των εθνικών προγραμμάτων, ιδίως σχετικά με τις νέες τεχνολογίες εξόρυξης, την υποκατάσταση και την ανακύκλωση.

Είναι επίσης σημαντικός για την κυκλική οικονομία, όσον αφορά την προώθηση της βιώσιμης και υπεύθυνης προμήθειας πρώτων υλών, καθώς και για τη βιομηχανική πολιτική. Τα κράτη μέλη και οι επιχειρήσεις μπορούν επίσης να τον χρησιμοποιούν ως πλαίσιο αναφοράς της ΕΕ για τη διενέργεια των δικών τους ειδικών αξιολογήσεων κρισιμότητας.

Ο κατάλογος της ΕΕ για το 2020 περιέχει 30 ύλες, έναντι 14 υλών στον κατάλογο του 2011, 20 υλών στον κατάλογο του 2014 και 27 υλών στον κατάλογο του 2017. 26 ύλες παραμένουν στον κατάλογο. Ο βωξίτης, το λίθιο, το τιτάνιο και το στρόντιο προστίθενται στον κατάλογο για πρώτη φορά.

 Το ήλιο εξακολουθεί να αποτελεί πηγή ανησυχίας όσον αφορά τη συγκέντρωση του εφοδιασμού, ωστόσο αφαιρέθηκε από τον κατάλογο πρώτων υλών κρίσιμης σημασίας για το 2020 λόγω της μείωσης της οικονομικής του σημασίας. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την κατάσταση με το ήλιο, λόγω της σημασίας του για διάφορες αναδυόμενες ψηφιακές εφαρμογές. Θα παρακολουθεί επίσης στενά την κατάσταση με το νικέλιο, λόγω των εξελίξεων που σχετίζονται με την αύξηση της ζήτησης για πρώτες ύλες συσσωρευτών.

Οι μεγαλύτερες προμηθεύτριες χώρες πρώτων υλών κρίσιμης σημασίας της ΕΕ. Πηγή: Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την αξιολόγηση της κρισιμότητας για το 2020.

Ο εφοδιασμός σε πολλές πρώτες ύλες κρίσιμης σημασίας παρουσιάζει υψηλή συγκέντρωση.Για παράδειγμα, η Κίνα παρέχει το 98 % του εφοδιασμού της ΕΕ σε σπάνιες γαίες, η Τουρκία παρέχει το 98 % του εφοδιασμού της ΕΕ σε βορικά άλατα, και η Νότια Αφρική καλύπτει το 71 % των αναγκών της ΕΕ σε λευκόχρυσο και ένα ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό των αναγκών της στα μέταλλα της ομάδας του λευκόχρυσου ιρίδιο, ρόδιο και ρουθήνιο. Η ΕΕ βασίζεται σε μεμονωμένες ενωσιακές επιχειρήσεις για τον εφοδιασμό της σε άφνιο και στρόντιο.