Το Ψηλότερο Γλυπτό στην Ελλάδα στον ΑΗΣ Αμυνταίου εις μνήμην των λιγνιτωρύχων

Μια συνεργασία των Ορυχείων της ΔΕΗ και της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας.

Το 1ο Εργαστήριο Ζωγραφικής της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας σε συνεργασία με τις Διοικήσεις του Αμυνταίου και του Νότιου Πεδίου των Ορυχείων της ΔΕΗ κατασκεύασε το ψηλότερο γλυπτό στην Ελλάδα με τίτλο: Εις μνήμην…

Το έργο είναι ένα συλλογικό αποτέλεσμα που υλοποιήθηκε υπό τον καλλιτεχνικό συντονισμό του Γιάννη Ζιώγα επίκουρου καθηγητή συντονιστή του 1ου Εργαστηρίου. H γλυπτική κατασκευή, που επελέγη με βάση τις τεχνικές της δυνατότητες υλοποίησης των Πεδίων Αμυνταίου και Νότιου Πεδίου, είναι της Γιώτας Καρβουνιάρη, Συνεργάτης στον καλλιτεχνικό κα οργανωτικό συντονισμό είναι η Κική Στούμπου.

Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό μνημειακό έργο τέχνης, το οποίο κατασκευάστηκε με ανακυκλώσιμα και μη υλικά , τα οποία διέθεσε η ΔΕΗ Α.Ε. και τοποθετήθηκε μπροστά από τον ΑΗΣ Αμυνταίου στις 9 Ιουνίου. Αποτελεί ένα πόνημα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και της ΔΕΗ Α.Ε. για όσους χάθηκαν μέσα στα ορυχεία με τις Διοικήσεις Αμυνταίου και Νότιου Πεδίου να παραχωρούν στο 1ο Εργαστήριο υλικό, τη γενικότερη τεχνική υποστήριξη και προσωπικό για να την εντυπωσιακή γλυπτική κατασκευή.

Σκεπτικό

Η διαδικασία της τελικής συναρμολόγησης της 

κατασκευής της γλυπτικής κατασκευής, 

Μηχανουργείο Ορυχείων Αμυνταίου, 

Αύγουστος 2015.

Η κατασκευή διαπραγματεύεται μιά έννοια και μια πραγματικότητα. Κατ’ αρχάς την έννοια της ανόδου στην Τέχνη και την κλιμάκωσή του την πραγματικότητα της ζωής στα Ορυχεία της ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία και όλους τους ανθρώπους που χάθηκαν κατά τη διάρκεια ή εξ’ αιτίας της εργασίας τους.

Η άνοδος έχει ως αφετηρία την ανάγκη για το υ-(ψηλό), την υπέρβαση, την καταφυγή στο απρόσμενο σε εκείνο που δεν έχει ελπίδα να υπάρξει και να κατακτηθεί παρά μόνο με αγώνα και θυσίες.

Το ιστορικό πλαίσιο
Σήμερα, τι νόημα έχει να φτιαχτεί ένα τέτοιο έργο; Το ουσιαστικό αίτημα ήταν να κατασκευαστεί κάτι που να εμπεριέχει την κλίμακα του ύψους. Να είναι μνημειακό, ακόμη κι αν δεν είναι τεράστιο.

Η έννοια του ύψους και του μεγέθους είναι καθοριστική για κάποιον που βιώνει την κλίμακα του χώρου των Πεδίων στην Πτολεμαΐδα. Όταν κανείς συναντά αχανείς εκτάσεις, ανασκαμμένες από τεράστια μηχανήματα, όταν το μέγεθος αλλάζει τη σχέση της ανθρώπινης κλίμακας που έχει συνηθίσει τότε και τα έργα προσαρμόζονται σε αυτό. Στην Πτολεμαΐδα υπάρχει το μεγαλύτερο αυτοκινούμενο όχημα στον κόσμο, ένα κολοσσιαίο ερπυστριοφόρο/εκσκαφέας διακοσίων μέτρων μήκους και σαράντα μέτρων ύψους. Μέσα σε αυτά τα μεγέθη τα δέκα μέτρα του γλυπτού δεν είναι γιγαντισμός αλλά αποδοχή και ερμηνεία της ιδιαιτερότητας ενός τόπου.

Πηγή: kozani on line

Λιγνιτοχώρια Κοζάνης ΙΙ

Στα λιγνιτοχώρια της Κοζάνης

Εδώ Κοζάνη: Μικρή ΔΕΗ, μεγάλα βάσανα

Για αρχή, ας βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Στην ελληνική αγορά ενέργειας δεν υπάρχει κανένα μονοπώλιο εδώ και χρόνια· κάτι περισσότερο από το 35% του ηλεκτρικού ρεύματος παράγεται και διακινείται από ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στους χώρους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του φυσικού αερίου. Το ποσοστό υπερκαλύπτει τον κανόνα του 30% που προβλέπει η ευρωπαϊκή οδηγία προκειμένου να υπάρχουν στοιχειώδεις όροι ανταγωνισμού.

Ο λόγος για τον οποίο προκύπτει θέμα «μικρής ΔΕΗ» είναι αποτέλεσμα της προνομιακής πρόσβασης της ΔΕΗ Α.Ε. στον λιγνίτη. Η ΔΕΗ Α.Ε. δεν πληρώνει για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων· αποδίδει (;) στην περιοχή ένα φτωχό ανταποδοτικό τέλος της τάξης του 0,5% επί των μεικτών πωλήσεών της, ανταποδοτικότητα στην οποία μάλιστα δεν συνυπολογίζεται το εξωτερικό κόστος του λιγνίτη (θέμα που, πολύ σωστά, τίθεται από πολλούς). Φανταστείτε, δηλαδή, να είχατε μια επιχείρηση στην οποία δεν θα χρειαζόταν να πληρώσετε για την πρώτη ύλη του προϊόντος που θα εμπορευόσασταν. Ονειρικό!

Αυτό, με τα σημερινά δεδομένα, σημαίνει αποκλειστικότητα για τη ΔΕΗ Α.Ε. στη φθηνή και εμπορικά ανταγωνιστική κιλοβατώρα, κάτι το οποίο μόνο δόκιμο δεν είναι στα πλαίσια της εφαρμογής του υγιούς ανταγωνισμού.

Ο λιγνίτης, με βάση τον ελληνικό μεταλλευτικό κώδικα, θα έπρεπε κανονικά να δημοπρατείται· αντ’ αυτού το ελληνικό κράτος έχει παραχωρήσει στη ΔΕΗ το δικαίωμα εκμετάλλευσης των λιγνιτικών κοιτασμάτων δωρεάν και, μάλιστα, μετά τη μετοχοποίησή της οι ιδιώτες μέτοχοι απέκτησαν ιδιοκτησιακά δικαιώματα που δυσχεραίνουν την άρση της δωρεάν παραχώρησης.

Με τη «μικρή ΔΕΗ» οι ιδιώτες αποκτούν πρόσβαση -εξίσου προνομιακή- στα λιγνιτικά κοιτάσματα. Κάπως έτσι τα ανταποδοτικά οφέλη στην περιοχή θα παραμείνουν στα ίδια -χαμηλά- επίπεδα και αυτό είναι το θέμα που πρώτιστα αφορά την Κοζάνη και τους υπόλοιπους ενεργειακούς δήμους. Η ΔΕΗ κοστίζει στον τόπο δυσανάλογο πλούτο σε σχέση με αυτόν που ανταποδοτικά του επιστρέφει, κάτι που φαίνεται πως θα συμβαίνει και με τη νέα «μικρή ΔΕΗ».

Πέρα από τις αμοιβές των εργαζομένων, πέρα από τις «εξυπηρετήσεις» της ΔΕΗ Α.Ε. σε τοπικούς άρχοντες, η βιομηχανία της ενέργειας χρωστά πολλά στην περιοχή μας και το χρέος αυτό δεν αντισταθμίζεται έτσι εύκολα.

Οι εκτάσεις που θα μπορούσαν να φέρουν πρωτογενή παραγωγή, οι υδάτινοι πόροι που κατασπαταλούνται, τα εδάφη που δεν αποκαθίστανται όπως και όποτε πρέπει και δεν επαναποδίδονται στις τοπικές κοινωνίες όπως και όποτε πρέπει, είναι μόνο ενδεικτικά. Όλα αυτά, σε μια περιοχή εγκλωβισμένη σε ένα μονοδιάστατο παραγωγικό μοντέλο, βιώνοντας παράλληλα μια πρωτοφανή περιβαλλοντική υποβάθμιση.

Νομοί ολόκληροι «λαμπαδιάζονται» για να φωτιστούν οι υπόλοιποι.

Ήταν ευκαιρία, σε αυτή την συγκυρία, να προβάλουμε τόσα κι άλλα τόσα σαν διεκδικήσεις της περιοχής στο νέο ενεργειακό μοντέλο, ανεξαρτήτως αν η όποια ΔΕΗ προέκυπτε θα ήταν μικρή ή μεγάλη, δημόσια ή ιδιωτική. Δυστυχώς, όμως, μεγάλο μέρος του πολιτικού προσωπικού της περιοχής, ανάμεσα στον αγώνα για ένα δικαιότερο για την περιοχή μας κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας της όποιας ΔΕΗ και την ψηφοθηρία παρέα με τους συνδικαλιστές στις πύλες των εργοστασίων, προτίμησε το δεύτερο.

Έτσι θα τους καταγράψουμε κι εμείς στη μνήμη μας, και θα τους θυμίσουμε τη σημερινή στάση τους όταν, στη μεταλιγνιτική εποχή, η περιοχή μας θα θυμίζει κρανίου τόπο. Και μην μου πείτε πως τα αποθέματα λιγνίτη αρκούν για άλλα 200-500-1000 χρόνια. Λίγη σημασία έχει· και η λίθινη εποχή τελείωσε, άλλωστε.

Όχι, όμως, επειδή τελείωσαν οι πέτρες...

[του Νίκου Μάστορα Γκουλέμα, από το protagon]

Αλλο Κοζάνη, άλλο Λωζάνη...Ο κύβος για το λιθάνθρακα ερρίφθη!

O κύβος για το λιθάνθρακα ερρίφθη. Yπάρχουν περιοχές της χώρας που όχι μόνο δεν θα αντιδρούσαν στην προοπτική εγκατάστασης λιθανθρακικών μονάδων αλλά αντιθέτως θα τις φιλοξενούσαν με ευχαρίστηση. Mπορεί να ακούγεται υπερβολικό δεν είναι όμως, όταν πρόκειται για τις περιοχές της Kοζάνης και της Πτολεμαΐδας, την «καρδιά» του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας. H εκμετάλλευση των λιγνιτικών κοιτασμάτων της περιοχής, που ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1960 και εντατικοποιήθηκε σταδιακά, είχε αποτέλεσμα να παράγονται σήμερα περί τα 4.500 MW, πάνω από το ένα τρίτο της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος της ΔEH. Στην πλειοψηφία τους όμως (με εξαίρεση τα 330 MW της μονάδας της Φλώρινας), παράγονται από μονάδες παλαιάς τεχνολογίας, που επιβαρύνουν σημαντικά το περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχής της Δ. Mακεδονίας.
H αντικατάσταση μέρους αυτής της ισχύος από μονάδες λιθάνθρακα θα ήταν μια σημαντική ανάσα για το περιβάλλον. Tα οφέλη από αυτή την προοπτική δεν αμφισβητούνται από κανέναν και κυρίως από τους κατοίκους της Δυτικής Mακεδονίας.

Tους παράγοντες αυτούς φαίνεται ότι έχουν συνεκτιμήσει η ηγεσία του υπουργείου Aνάπτυξης και η ΔEH αλλά και το σύνολο των αρμόδιων φορέων για την επάρκεια της χώρας σε ηλεκτρισμό, κάνοντας πιο ψύχραιμες σκέψεις για την εισαγωγή του λιθάνθρακα στο ισοζύγιο της χώρας, που εκτιμάται απ' όλους ως αναγκαία. Ομως από τις φιλόδοξες αρχικά σκέψεις για παραγωγή περίπου 3.200 MW από λιθάνθρακα, εκ των οποίων 1600 θα παρήγαγε η ΔEH μόνη της στο Aλιβέρι και στη Λάρυμνα και 1600 σε συνεργασία με τη γερμανική RWE (εκτός των 1.600 MW που προωθούνται από ιδιωτικούς Oμίλους, σε Aστακό Aιτω/νίας, Mαντούδι και στη Bοιωτία), οι προσδοκίες προσγειώνονται, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη ΔEH, για τον μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας. Σε αυτό συνέβαλαν και οι αντιδράσεις, όχι μόνο στις αντίστοιχες τοπικές κοινωνίες αλλά και του σύνολου των πολιτών της χώρας.

Περισσότερα στο άρθρο της Χρύσας Λιάγγου, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 13.4.2008