Δέκα χρόνια ελλαδίτσαμας...δέκα χρόνια μοναξιά..

Δέκα χρόνια ελλαδίτσαμας, 2007-2017, πάνω από 1700 θεματικές αναρτήσεις...  Δέκα χρόνια προσπάθειας και αγωνίας, Δέκα χρόνια μοναξιάς,  στο περιθώριο της ...άλλης Ελλάδας.

Με ποιά αφορμή ξεκίνησε η ιστοσελίδα; Mα δεν χρειάζεται αφορμή όταν η αιτία είναι διαρκώς μπροστά μας. Γιατί απλά καθημερινά “φλερτάρουμε” την ουτοπία της ζωής μας που δεν είναι πλέον βιώσιμη και δεν προβλέπεται να είναι βιώσιμη ούτε στο μέλλον για μας (ούτε για τα παιδιά μας), με τις αναπτυξιακές και περιβαλλοντικές πολιτικές που ακολουθούνται σε παγκόσμιο επίπεδο. Κι ακόμη επειδή θεωρώ ότι απαιτείται η αφύπνιση και κινητοποίηση του κόσμου κάτι που δεν μπορεί (και δεν επιτρέπεται) να γίνει από το υπηρεσιακό επίπεδο.

Τί κάνω;  Προσπαθώ, όσο μου επιτρέπουν οι δυνάμεις μου, να κινητοποιήσω τους πολίτες αλλά και τις αρχές στα θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, ορυκτού πλούτου και προστασίας του περιβάλλοντος. Ένα μέρος της προσπάθειας αυτής αποτυπώνεται εδώ, όπου περιγράφονται  τα διάφορα προβλήματα που σχετίζονται με τις περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας, φιλοξενούνται επιστημονικά άρθρα σε γενικά και ειδικότερα θέματα, δίνονται ιδέες και πρακτικές συμβουλές για το τι μπορεί ο καθένας να πράξει καθημερινά προς την κατεύθυνση του αξιοβίωτου βίου.

Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι πολιτισμός!

Η μεγαλύτερη πρόκληση του καιρού μας δεν εντοπίζεται γεωγραφικά. Είναι η «Βιωσιμότητα» (Sustainability) η οποία αποτελεί μια διαχρονική πορεία, μια συνεχή προσπάθεια του ανθρώπου να διατηρηθεί στο πεπερασμένο οικοσύστημα της Γης. Η βιωσιμότητα και η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελούν έννοιες ανθρωποκεντρικές αλλά και περιβαλλοντοκεντρικές, και διαφέρουν απόλυτα από την «άγρια» ή απεριόριστη ανάπτυξη-μεγέθυνση, που πρεσβεύει η κλασική οικονομία. Για μένα, η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι παρά η ανάπτυξη που είναι συμβατή με τη ζωή μας καθώς κι εκείνη των νεώτερων γενιών που θα έρθουν.


Η βιώσιμη ανάπτυξη αλλά και ενέργεια δεν έχουν χρώμα και ταμπέλες ούτε a priori κοινωνικά πιστοποιητικά. Δεν υπάρχει πράσινη και καφέ ανάπτυξη, ούτε a priori «καλοί» και «κακοί» ενεργειακοί πόροι. Υπάρχουν απλώς ορθολογικές ή μη, τεχνολογικά ώριμες ή μη, σύγχρονες ή ξεπερασμένες, οικο-αποδοτικές και περιβαλλοντικά ασφαλείς ή λιγότερο ασφαλείς, οικονομικά βιώσιμες ή μη, κοινωνικά υπεύθυνες ή μη, τεχνολογίες αξιοποίησης των ενεργειακών πηγών. Και βεβαίως, υπάρχουν χώρες οι οποίες τολμούν να επενδύουν σοβαρά στην οικονομία της γνώσης, στις τεχνολογικές και ερευνητικές προκλήσεις αιχμής, αλλά και χώρες οι οποίες απλά, παρακολουθούν τις εξελίξεις και υποκρίνονται διαρκώς, ψάχνοντας επίκαιρες αφορμές για ανέξοδη οικολογική αμετροέπεια.

Η φύση ψιθυρίζει παντού γύρω μας, στον τόπο μας αλλά και παντού. Σύντομα θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε τελείως διαφορετικές ανάγκες: η λειψυδρία, η εξαφάνιση ή καλύτερα η ασάφεια και μεταβλητότητα των εποχών με τα «μεταλλαγμένα» χιόνια του καλοκαιριού και τους άκαιρους καύσωνες, τα ανοιξιάτικα λουλούδια που ανθίζουν τον ..Νοέμβρη, τα ακραία καιρικά φαινόμενα που συνοδεύονται από φυσικές καταστροφές, η διάβρωση και η ερημοποίηση των εδαφών, η διαρκώς μειούμενη βιοποικιλότητα, δίνουν ήδη το στίγμα των αναγκών του άμεσου μέλλοντος.

Το θέμα είναι βαθιά πολιτικό, αλλά ακόμη βαθύτερα ανθρώπινο, αφού αφορά τελικά την ίδια την ύπαρξή μας στον πλανήτη η οποία διακυβεύεται για πρώτη φορά σε τέτοιο συλλογικό επίπεδο. Δυστυχώς, οι πολιτικές ηγεσίες προβληματίζονται σε ορίζοντα που σχετίζεται με τις δικές τους προσωπικές προτεραιότητες αφήνοντας τα σπουδαιότερα για τους επόμενους και πάει λέγοντας. Με αυτόν τον τρόπο μόνο δειλά βήματα μπορούν να κάνουν, παραπλανώντας ουσιαστικά την κοινωνία και κωλυσιεργώντας στη λήψη ουσιαστικών μέτρων ενώ το πρόβλημα διαρκώς οξύνεται.. Οι ακαδημαϊκοί φορείς από τη μεριά τους, πρέπει να βγούν από το λήθαργο και να εκδηλώσουν τη συμμετοχή τους αναλαμβάνοντας την υπεύθυνη θέση του μπροστάρη. Οι ίδιοι οι πολίτες πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας μέσα από έγκυρη ενημέρωση, λογική και υπευθυνότητα, χωρίς κραυγές, υστερίες, οικολαγνεία, παντιέρες και αναίτιες μαύρες σημαίες!

Ποιός νοιάζεται; Δυστυχώς, ελάχιστοι. Οπως αποδεικνύεται καθημερινά αλλά και επισήμως (από τις συνόδους για το κλίμα)  τα περιβαλλοντικά προβλήματα «επιλύονται» μέχρι σήμερα κυρίως σε «λεκτικό» επίπεδο. Εντούτοις, άποψή μου είναι ότι ήδη βρισκόμαστε σε μεταβατική περίοδο. Οι μεταβολές των αναγκών συντελούνται σταδιακά και βαθμιαία. Οι πολιτισμοί προκύπτουν από ουσιαστικές ανάγκες των πολιτών. Ο Πολιτισμός μας, αργά ή γρήγορα, θα αλλάξει. Όχι επειδή το θέλουμε εμείς , επειδή το σκεφτήκαμε κάποιοι, αλλά επειδή υπάρχει ανάγκη να γίνει. Όταν λοιπόν πρώτη μας ανάγκη θα είναι όχι να καταναλώσουμε αλλά να συσχετιστούμε, να κοινωνήσουμε με το περιβάλλον, να σεβαστούμε τη ζωή ανεξάρτητα αν είναι ανθρώπου, ζώου ή άλλου ζωντανού του πλανήτη, τότε θα μιλάμε για το τέλος του πολιτισμού αυτού, του ατομικισμού …Και την αρχή ενός άλλου, εκείνου της βιώσιμης ανάπτυξης, της βιώσιμη κοινωνίας, του βιο-πολιτισμού που θα αρχίζει και θα τελειώνει με το σεβασμό του βίου, της ζωής, όχι του ατόμου και της μπροστινής και πίσω αυλής του..

Tα πλανητικά προβλήματα, όπως είναι τα περιβαλλοντικά, απαιτούν και πλανητικές λύσεις αλλά και εναύσματα και πολιτικές που μπορούν να εξαπλωθούν επίσης πλανητικά. Αν η «θρυαλλίδα» της λύσης προκύψει μέσα από την κεντρική πολιτική σκηνή ή από τα ΜΜΕ ή από την «πράσινη επιχειρηματικότητα» ή από το «πέλαγος» των κοινοπραξιών των ιντερνετικών ΜΚΟ για το περιβάλλον και την άμεση ηλεκτρονική δημοκρατία που προτείνουν ορισμένοι, τελικά δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Αρκεί ο πολίτης να βγει κερδισμένος. Πάντως, η λύση φαίνεται να περνάει μέσα από το διαδίκτυο το οποίο ως το μόνο απόλυτα πλανητικό επικοινωνιακό εργαλείο που δεν χειραγωγείται (τουλάχιστον εύκολα), μπορεί να «αθροίζει» αποτελεσματικά τις προσπάθειες είτε ατομικές είτε συλλογικές, είτε «αθώες» είτε «ένοχες», σε έναν κοινό σκοπό: την αφύπνιση του κόσμου.

Στην ιστοσελίδα δίνεται βήμα σε οποιοδήποτε πολίτη ο οποίος μάλιστα προτρέπεται να αποστείλει κείμενα για οποιοδήποτε θέμα αφορά το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Αρκεί αυτά να συμβαδίζουν με τις βασικές αρχές του ιστολογίου: Λέμε ελεύθερα αλλά κόσμια την άποψή μας, ακολουθούμε τη συνείδησή μας και όχι ύποπτες οικονομικές και πολιτικές "ατζέντες". Πάντα επώνυμα, γιατί άλλο η ανωνυμία και άλλο η συστηματική κατάχρησή της...

Τι έχω καταφέρει; Δεν το ξέρω αυτό, μπορεί και τίποτε. Μπορεί η πολύφερνη "άλλη ελλάδα" να αργεί ακόμη να πάρει σάρκα και οστά, να αποκτήσει ικανοποιητική κρίσιμη μάζα.. Η ακόμη μπορεί να βρίσκεται ήδη σε μια μετα-εποχή, που η παρακμή έχει επέλθει και σε αυτήν, πριν καν αποκτήσει ουσιαστική οντότητα!   Δυστυχώς, είναι πολύ κοντά η έννοια της εθελοντικής συνεισφοράς και η έννοια του  "χρήσιμου ηλιθίου", που είναι καλός όσο δίνει ιδέες ή εργαλεία για την εξυπηρέτηση των άλλων. Ποιών αλλων;  Αυτών που αποδέχονται ευχάριστα την όποια εθελοντική συνεισφορά αρκεί να μην προέρχεται από αυτούς, διότι αυτοί είναι διαρκώς απασχολημένοι με τα δικά τους ιδιοτελή ζητήματα. Κάπως έτσι.. Κάποτε για την κατηγορία αυτή των "χρησίμων  ηλιθίων"  δίνανε τουλάχιστον και κάποιο τίτλο ή εύφημη μνεία για να τους  έχουν πάντοτε in handy... Θυμάστε τον στρατηγό Δεκαβάλα και την ταινία με τον αείμνηστο  Βασ. Λογοθετίδη (Ένας ήρως με παντούφλες). Σήμερα, δεν υπάρχει ούτε αυτή η πολυτέλεια.. τουναντίον μάλιστα υπάρχει καχυποψία και κυνισμός που απορρίπτει τις καλές προθέσεις (θεωρώντας ότι όλες έχουν οικονομικό ή άλλο ιδιοτελές κίνητρο) και κρίνει τα πάντα και σε κάθε περίπτωση μόνο ως προς το "τελευταίον εκβάν" και μάλιστα κατά το δοκούν ("προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται")... Αλλά πάλι ας είναι.. Υπάρχουν και κάποιοι που με εμπιστεύονται και δείχνουν να  αντιλαμβάνονται το πλαίσιο αλλά και την αξία της εθελοντικής προσφοράς. Κι αυτό μου δίνει δύναμη...

Εγώ και ο εκατοστός πίθηκος...

[Πέτρος Γ. Τζεφέρης]