Το Νεώτερο Λαύριο

[Νίκος Τσώνος] [by Nick Tsonos]

Το 1835 η Ελληνική Κυβέρνηση καλεί τον γνώστη της μεταλλευτικής ιστορίας του Λαυρίου Γερμανό μεταλλειολόγο Gustav Fielder, για την μελέτη των αρχαίων σκωριών που είχαν αφεθεί σε ακτές, λόφους κι άλλα σημεία της Λαυρεωτικής ως «υποπροϊόντα» εξορυχθέντων, διαλεχθέντων, εμπλουτισθέντων και τελικά καμινευθέντων αργυρομολυβδούχων μεταλλευμάτων.

Οι αρχαίες αργυρομολυβδούχες σκουριές χωρίζονταν σε 3 βασικές κατηγορίες:

• Στις αρχαιότατες, προ των Περσικών πολέμων, που ήταν πυκνόρρευστες αφού λόγω ατελούς επεξεργασίας περιείχαν σταγόνες μεταλλικού μολύβδου και κομμάτια ξυλάνθρακα. Περιείχαν άνω του 12% μόλυβδο.
• Της μέσης εποχής, του Πελοποννησιακού πολέμου, με 8-11% μόλυβδο.
• Της επί Ρωμαίων εποχής, που προέρχονταν από αναχώνευση= ανακαμίνευση των παλαιών με 5-6 % μόλυβδο.

Το 1855-60 ο Γάλλος γεωλόγος Gaudry ανέφερε για τήξη των σκωριών που είδε σε περιοχές μεταξύ Σουνίου - Κερατέας, χωρίς όμως να υπάρξει κάποιο ενδιαφέρον.

Λίγο αργότερα (στο επί 20 περίπου αιώνες έρημο & με αξιοθαύμαστο μεταλλευτικό - μεταλλουργικό παρελθόν Λαύριο), ξεκινά περί το 1860 η νεότερη περίοδος της ιστορίας του λόγω του γενικού μεταλλευτικού ενδιαφέροντος, όταν ένας Έλληνας αντιλήφθηκε την μεγάλη σημασία των αρχαίων σκωριών. Ήταν ο Ανδρέας Κορδέλλας [1836-1909], με σπουδές στην Βιομηχανική Σχολή του Zittau της Σαξωνίας, στην Μεταλλειολογική Γερμανική Σχολή του Freiburg & στην Βασιλική Μεταλ/κή Σχολή Brgakademie του Βελγίου.

Ανδρέας Κορδέλλας 

Ο Κορδέλλας υποβάλλει έκθεση στην οποία αναφέρει ότι δύναται να εξαχθεί επωφελώς μόλυβδος & άργυρος από τα 850.000 Μ3 σκωριών. Με προτροπή του δε εστάλη τον Δεκέμβριο του 1865 ειδική επιτροπή στο Λαύριο για μελέτη των σκωριών, που μεταξύ άλλων υπολόγισε την ποσότητα τους σε 880.000 Μ3 και βάρους 1.555.107 ton. Δυστυχώς οι αναφορές του Κορδέλλα δεν έτυχαν της δέουσας προσοχής των άπειρων Ελληνικών Κυβερνήσεων, έτυχαν όμως εκείνης των εμπειρότατων ξένων!

Το 1860 ο Γ. Παχύς, έμπειρος περί την εκμετάλλευση μεταλλουργικών απορριμμάτων, είδε το έρμα=(σαβούρα) που φόρτωσε για λόγους ευστάθειας το πλοίο «Φραντζέσκα» στο Σούνιο και άμεσα διαπίστωσε ότι είναι μολυβδούχες σκουριές ! (Αυτό το γεγονός επιβεβαιώθηκε από την γραμματέα της Γαλλικής Πρεσβείας H.Belle, βλέπε ΛΑΥΡΕΙΟ-ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΦΩΣ –Γ.Ν.ΔΕΡΜΑΤΗΣ)

Την 10/10/1863 εμφανίζεται o άνθρωπος που επανέφερε στο προσκήνιο της νεώτερης ιστορίας το έρημο τότε Λαύριο.
Ήταν ο 31 ετών Ιταλός δραστήριος επιχειρηματίας Giovani Baptista Serpieri (1832-1897) από το Ρίμινι, γιος του Ερρίκου Σερπιέρι οπλαρχηγού του Γαριβάλδη, πρωτεργάτη της Ιταλικής παλιγγενεσίας (Risorgimento) και μέλος του Σκωτικού τάγματος Ελευθεροτεκτόνων !



Έχει διαπιστωθεί ότι τα εδάφη της Λαυρεωτικής φιλοξενούν περί τα 265 είδη ορυκτών, εκ των οποίων τα 38 είναι ορυκτά «σκουριάς», ήτοι το 6,8% των παγκόσμια γνωστών ορυκτών που ανέρχονται σε 3.800 περίπου.

Υπ` όψιν ότι συχνά οι έμπειροι περί τα μεταλλεύματα εντόπιζαν οπτικά τις επιφανειακές εκρηξιγενείς- φλέβες μεταλλευμάτων τις λεγόμενες ευρίτες (eurites) .

Στο υπό κατασκευήν λιμάνι των Εργαστηρίων αλλά και στον Θορικό κατέφθαναν ιστιοφόρα πλοία με οπτάνθρακα [κωκ] για τις κάμινους, λιθάνθρακα για τις ατμομηχανές παροχής αέρα ως και διάφορα εγχώρια είδη κατανάλωσης.

Ο Κορδέλλας το 1872 έπεισε τον Σερπιέρι να του δώσει το ελεύθερο για να επισκεφθεί με τον ATILIO, αδελφό του Ι.Β.Σεπιέρι, και να εντοπίσει και αξιοποιήσει μολυβδούχα μεταλλεύματα στην Μ.Ασία στην Μακεδονία και σε πολλά μέρη και νησιά της Ελλάδος. Έτσι το 1866 ναυπήγησε στο ΛΑΥΡΙΟ το μικρό σκάφος ( κέρκουρο ) ΦΕΡΝΑΝΔΟΣ για τις έρευνες στα πέριξ νησιά .

Για δε την μεταφορά των αρχαίων διάσπαρτων αρχαίων σκωριών από τα παράλια της Λαυρεωτικής, ναυπηγήθηκαν στην Σύρο 2 σκάφη γολέτες, ιστιοφόρα φορτηγά χωρητικότητας 60 τόνων έκαστο.

Μετά ναυπηγήθηκε το μικρό ατμόπλοιο ΛΑΥΡΕΙΟΝ για την μεταφορά επισκεπτών από Πειραιά στο Λαύριο και αντιστρόφως, εντός 2 ωρών ! [ Γ.Ν. Δερμάτης-Λαύρειο -Το Μαύρο Φώς ].

[πλήρες άρθρο εδώ]