10.11.08

Η χρήση της βιομάζας και τα βιοκαύσιμα


Μια νέα μόδα, στην αμερική κυρίως, είναι το σπιτικά «βιοκαύσιμα». Oλοι παράγουν biodiesel στον σπίτι.. Θερμαίνοντας κατάλληλα τα έλαια (τηγανόλαδα, ηλιέλαια,κλπ ) μαζί με μεθανόλη και καταλύτη (καυστικό νάτριο) και το biodiesel είναι έτοιμο. Αν τα καταφέρουμε με τα θέματα ασφαλείας (εύφλεκτη μεθανόλη, απαγωγή της παραγόμενης γλυκερίνης που είναι το παραπροΪόν κλπ) τα οποία επισημαίνω μετ’επιτάσεως, μπορούμε να καθαρίσουμε το biodiesel με νερό και να έχουμε ένα οικολογικό καύσιμο αποδεκτό από τον κινητήρα του αυτοκινήτου μας..

Βέβαια η δική μας νομοθεσία δεν επιτρέπει ακόμη το Diesel κίνησης στις μεγαλουπόλεις, όμως ήδη έχει συμπεριλάβει τα βιοκαύσιμα στην κατηγορία των «πετρελαιοειδών» και μάλιστα έχει εντάξει τις εταιρείες που το προωθούν σε ειδικό καθεστώς απαλλάσσοντάς τες από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης των καυσίμων.

Γενικότερα, η χρήση της βιομάζας αποτελεί την καλύτερη λύση ως προς το σεβασμό των κύκλων της φύσης, θεωρητικά δεν αφήνει κανένα περιβαλλοντικό αποτύπωμα και θα μπορούσε να μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα (με εγχώρια παραγωγή βιομάζας), να λύσει και προβλήματα απασχόλησης και οικονομικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές στρέφοντας τις παραδοσιακές καλλιέργειες που φθίνουν (πχ τα ελληνικά καπνά, βαμβάκια κλπ) προς τα ενεργειακά φυτά.

Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της καύσης της είναι μηδενικό, αφού η καύση της έχει μηδενικό ισοζύγιο διοξειδίου το άνθρακα κι έτσι δεν συνεισφέρει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αυτό συμβαίνει γιατί οι ποσότητες CO2 που απελευθερώνονται κατά την καύση της βιομάζας δεσμεύονται και πάλι από τα φυτά κατά την διαδικασία της φωτοσύνθεσης ή, πράγμα το ίδιο, ο άνθρακας τον οποίο περιέχει έχει δεσμευτεί κατά την ανάπτυξη της οργανικής ύλης από την ατμόσφαιρα στην οποία επανέρχεται μετά την καύση κι έτσι το ισοζύγιο εκπομπών σε όλο τον κύκλο ζωής του βιοκαυσίμου είναι θεωρητικά μηδενικό. Επίσης η μηδενική ύπαρξη του θείου στη βιομάζα συμβάλλει στον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του θείου SO2 που ευθύνονται για την οξινη βροχή.

Ακόμη και αυτή η χρήση της βιομάζας όμως δεν είναι χωρίς προβλήματα, χωρίς σκεπτικιστές, οι οποίοι θεωρούν ότι η ευρεία χρήση της ως «ενεργειακή καλλιέργεια» τελικά θα δημιουργήσει πολύ περισσότερα προβλήματα απ’ότι υποτίθεται ότι προσπαθεί να λύσει…

Τα βιοκαύσιμα που αποτελούν και τη πλέον φιλόδοξη εφαρμογή της βιομάζας, έχουν δεχθεί μεγάλη κριτική από σκεπτικιστές που επισημαίνουν τα σοβαρά περιβαλλοντικά ζητήματα και το θέμα της πρόσβασης σε τροφή, που απορρέουν από μια ενδεχόμενη στροφή σε βιοκαύσιμα για την κάλυψη του παγκόσμιου ενεργειακού ισοζυγίου. Επιπλέον, στην πράξη επειδή κατά την παραγωγή και διακίνηση της πρώτης ύλης (διάφορα φυτικά έλαια αλλά και μεθανόλη) αλλά και των ίδιων των βιοκαυσίμων υπεισέρχονται και άλλες δραστηριότητες που είναι ενεργοβόρες και κατά τις οποίες παράγονται εκπομπές CO2 το τελικό όφελος από τα καύσιμα αυτά μπορεί να είναι από πολύ μεγάλο έως μηδαμινό.


Πορίσματα ερευνών και μάλιστα εγκεκριμένων φορέων και οργανισμών ισχυρίζονται με βεβαιότητα ότι η εντατική καλλιέργεια των «βιοενεργειακών φυτών» θα οδηγήσει σε υποβάθμιση των βιοτόπων, θα απειλήσει σοβαρά τη βιοποικιλότητα, θα αποψιλώσει τα δάση, θα μειώσει την έκταση της καλλιεργήσιμης γης κλπ. Και τελικά καταλήγουν «θα έχουμε καύσιμα αλλά θα μας λείψει το φαγητό.. και το περιβαλλον διαρκώς εν ανεπαρκεία…»

Για να αποφανθεί κανείς ασφαλώς για τα περιβαλλοντικά οφέλη κάποιου βιοκαυσίμου πρέπει να πραγματοποιήσει εξειδικευμένη ανάλυση κύκλου ζωής.

[Πέτρος Τζεφέρης] [Tzeferis Peter]

16 comments:

AndreasVr είπε...

Ωραίο και κατατοπιστικό άρθρο.
Είμαι αισιόδοξος για τους μικροοργανισμούς ως παραγωγούς βιοκαυσίμων. Αν οι έρευνες τελειοποιηθούν και ευοδώσουν τότε δε θα υπάρχουν τα προβλήματα της διατροφής και του χώρου.

KitsosMitsos είπε...

Αν θυμάμαι καλά όμως, κύριος λόγος της μεγάλης αύξησης των τιμών των τροφίμων είναι τα βιοκαύσιμα.
Με αυτή την περίπτωση τι γίνεται;

Iptamenos Ollandos είπε...

Μια απορία: Λές "οι ποσότητες CO2 που απελευθερώνονται κατά την καύση της βιομάζας δεσμεύονται και πάλι από τα φυτά κατά την διαδικασία της φωτοσύνθεσης" Γιατί συμβαίνει αυτό; το CO2 της βιομηχανίας ή του αυτοκινήτου είναι διαφορετικό;

Και ύστερα είναι και το άλλο. Μην ξεχνάμε ότι τα φυτά την ημέρα δεσμέυουν CO2 αλλά το βράδυ το απελευθερώνουν. Γιατί λοιπόν τόσος ντόρος με το CO2;

Υπάρχουν στοιχεία ότι το CO2 που απελευθερώνουν τα ζώα (που τα εκτρέφουμε για να τα φάμε) και ο άνθρωπος (το πρόβλημα είναι στην πραγματικότητα υπερπληθυσμού) είναι περισσότερο από αυτό των βιομηχανιών.
Ενώ αυτό που εκπέμπουν τα νοικοκυριά είναι ίσο μ'αυτό των βιομηχανιών. (πρόβλημα υπερκαταναλωτισμού μιας υπερπληθυσμιακής κοινωνίας)

Μην με παρεξηγείς, αλλά δεν καταλαβαίνω αυτό το άρθρο. Η άποψη μου είναι ούτε καύσιμα, ούτε βιοκάυσιμα. Πρέπει να μάθουμε πρώτα να περιορίζουμε τις ψεύτικες ανάγκες μας και να εντοπίζουμε που υπάρχει πραγματικό πρόβλημα...

Εσύ τι πιστεύεις γι' αυτά;

Unknown είπε...

Γεγονός είναι πως η αποκλειστική χρήση της βιομάζας έχει μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα. Και λέω η αποκλειστική, γιατί αν χρησιμοποιήσεις βιοκαύσιμα για την παραγωγή των βιοκαυσίμων, τότε δεν εκλύεις στην ατμόσφαιρα μη-σημερινά δεσμευμένο διοξείδιο. Στην ουσία, χρησιμοποιώντας βιοκαύσιμα, πετυχαίνουμε μέσω φυσικής διεργασίας που ούτως ή άλλως θα γινόταν (αποσύνθεση της βιομάζας) να παραλάβουμε την ενέργεια που δέσμευσαν τα φυτά από τον ήλιο. Κοινώς, απλά χρησιμοποιούμε έναν κύκλο της φύσης προς όφελός μας, χωρίς να επεμβαίνουμε σε αυτόν (στην πράξη τον επιταχύνουμε και ουσιαστικά αυτό που κάνουμε είναι να παράγουμε με μεγαλύτερη ταχύτητα θερμότητα, αλλά αυτή η θερμότητα είναι αυτή που παράγεται και από οποιαδήποτε άλλη ενεργειακή πηγή – για να τη γλυτώσουμε πρέπει να πάψουμε να παράγουμε ενέργεια).

Το κλειδί του γιατί η καύση βιομάζας έχει μηδενικό αποτύπωμα βρίσκεται το γεγονός ότι το CO2 που ελευθερώνει δεσμεύεται ξανά σήμερα, για να έχεις ενέργεια αύριο, ενώ το CO2 από ορυκτά καύσιμα είχε δεσμευθεί αιώνες πριν. Έτσι όταν εκλύεται CΟ2 ορυκτού καυσίμου ο ρυθμός συσσώρευσης δεν είναι μηδενικός γιατί αυτό το CO2 δεν δεσμεύθηκε χτες από φυτά.

Το πρόβλημα έλλειψης τροφής όμως είναι μεγάλο. Βέβαια μια οργανωμένη παραγωγή/κατανάλωση, έναντι μιας ελεύθερης, ανοργάνωτης παραγωγής μπορεί να το αντιμετωπίσει κατά μεγάλο μέρος. Αυτό βέβαια θέλει πλήρη αλλαγή νοοτροπίας της ανθρωπότητας.

Όσο για την εντατική καλλιέργεια, αν κανείς βγάλει τη λέξη βιοκαύσιμα από δίπλα, θα δει την αλήθεια. Η εντατική καλλιέργεια και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται σήμερα, έχει υποβαθμίσει γενικότερα τη θρεπτική ικανότητα των εδαφών μας.

Όσο για το θέμα των μικροοργανισμών, και αυτοί θα χρειαστούν κάποιο είδος τροφής για να αναπτυχθούν, συνεπώς δεν είναι απαραίτητο πως θα ελαττώσουν κατά πολύ την επισιτιστική κρίση που θα επιφέρουν τα βιοκαύσιμα αν δεν ελεγχθεί η παραγωγή τους. Μια καλή λύση είναι τα βιοαποικοδομήσιμα οργανικά απορρίμματα, σπιτικά, γεωργικά, κτηνοτροφικά. Πιθανότατα βέβαια θα χρειαστούν και μια ποσότητα ενεργειακής καλλιέργειας.

Όντως πάντως, τα βιοκαύσιμα έχουν επιφέρει αυξήσεις στα τρόφιμα. Η δική μου εκτίμηση είναι ελεγχόμενη παραγωγή και τιμές. Αλλιώς θα φάμε τις σάρκες μας για λίγη ενέργεια. Η αιτιοκρατικότητα της φύσης είναι αμίληκτη.

Το CΟ2 της βιομηχανία και του αυτοκινήτου λοιπόν εν δυνάμει δεσμεύεται από τα φυτά, αλλά αν προέρχεται από ορυκτά καύσιμα τότε διαταράσσει τον κύκλο του άνθρακα. Για να μην διαταραχθεί θα έπρεπε με τον ρυθμό που εκλύουμε ορυκτό άνθρακα στην ατμόσφαρα, με τον ίδιο ρυθμό να αυξάναμε και τη μάζα των φυτών που καλλιεργούμε.

Τα φυτά και την ημέρα αλλά και τη νύχτα αναπνέουν και άρα εκλύουν CΟ2 απλά την ημέρα καταναλώνουν πολύ περισσότερο CO2 απ’ ότι εκλύουν. Αλλιώς δεν θα αυξανόταν η μάζα τους η οποία είναι υδρογονάνθρακες, ο άνθρακας των οποίων προέρχεται από αυτόν που κατανάλωσαν. Συνεπώς σε ένα 24άωρο κύκλο το φυτά δεσμεύουν περισσότερο άνθρακα απ’ όσο εκλύουν.

Το CO2 των ζώων επίσης δεν πρέπει να μας απασχολεί γιατί προέρχεται από αναπνοή, δηλαδή από κύκλο της φύσης. Για να θρέψεις ένα ζώο χρειάζεσαι άνθρακα (τροφή) που τον παίρνεις από τα φυτά, τα οποία τον παίρνουν από την ατμόσφαιρα και ο άνθρακας που εκλύουν τα ζώα λόγω αναπνοής είναι όσος δέσμευσαν τα φυτά. Συνεπώς όσο τρέφεις τα ζώα με φυτά (ή άλλα ζώα) είσαι στον κύκλο της φύσης. Το πρόβλημα της κτηνοτροφίας προέρχεται από την γεωργία, η οποία γίνεται με χρήση ορυκτών καυσίμων! Τα ζώα αυτά καθ’ εαυτά δεν επιβαρύνουν τον κύκλο του άνθρακα στο ελάχιστο!

Φυσικά εννοείται πως όπως έχουμε επισημάνει πολλές φορές η κατανάλωση πρέπει να εκλογικευθεί, αλλά αυτό δε σημαίνει πως και ένα γραμμάριο ορυκτού καυσίμου να καίγεται την ημέρα, αυτό δεν επιβαρύνει τον κύκλο της φύσης. Το βασικό πρόβλημα μη-εφαρμογής των βιοκαυσίμων είναι πως δεν μπορούν από μόνα τους να στηρίξουν τις υψηλές ενεργειακές μας απαιτήσεις.

Με εκλογίκευση κατανάλωσης και ελεγχόμενες καλλιέργειες, ίσως λυθεί το πρόβλημα, αλλά το επισιτιστικό δεν πρόκειται να λυθεί ποτέ αν οι παραγωγοί αποφασίσουν να αναπτύξουν ενεργειακές καλλιέργειες αντί τροφής λόγω της μεγαλύτερης ζήτησης της ενέργειας και του υψηλότερου κέρδους που αποδίδει.

Πάντως ένας από τους κυριότερους λόγους αύξησης τιμής της τροφής είναι τα ορυκτά καύσιμα! Λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου έχει ανέβει η θερμοκρασία, έχουν ελαττωθεί οι εύφορες εκτάσεις και έχει δυσκολέψει πολύ η παραγωγή. Ταυτόχρονα, λόγω λιπασμάτων, μεταφορών και τρακτέρ, έχει αυξηθεί τι κόστος καλλιέργειας καθώς αυξάνει η τιμή του πετρελαίου το οποίο χρησιμοποιείτε ως ενεργειακή πηγή στη βιομηχανία παρασκευής λιπασμάτων, τις μεταφορές τους στον αγρό και στα τρακτέρ και άλλα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται.

Τα ορυκτά καύσιμα θεωρήθηκαν ευχή για την ανθρωπότητα, αλλά μάλλον αποδεικνύονται η μεγαλύτερη κατάρα της.

Μια πρόταση για παράδειγμα είναι αυτή.

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

ευχαριστώ για τα σχόλια.

Αγαπητέ ιπτάμενε Ολλανδέ νομίζω οτι τις ερωτήσεις σου δεν μπορούσε να απαντήσει κανείς καλύτερα και τόσο απλά απο τον Darthiir the Abban..

Βέβαια η πρόταση για "Παραγωγή ενέργειας από γεωργικά παραπροϊόντα", είναι εξαιρετική αν και συνήθως σκοντάφτει στις περίφημες "τοπικές κοινότητες" και την πολυφωνίας τους..

Ενα θετικό παράδειγμα έχουμε στην περίφημη πλέον κοινότητα Ανάβρας Θεσσαλίας που απο την εναλλακτική κτηνοτροφία της ελεύθερης βοσκής πέρασε τωρα στην χρήση βιομάζας (απο την κτηνοτροφία) για τηλεθέρμανση χωρίς να παρατήσει τα λατομεία και καμία αλλη απο τις ελάχιστες παραγωγικες δραστηριότητες του εξαιρετικά μεγάλου συγκριτικά ορεινού όγκου της.

Βέβαια τα βιοκαύσιμα είναι ένα εγχειρημα δυσκολότερο, συνθετότερο τεχνολογικά και με παρενέργειες.

Σήμερα επισκέφθηκα στην ΒΙΠΕ Πατρών για έλεγχο ενός απο τα μεγαλύτερα και πλέον σύγχρονα στην ελλάδα εργοστάσια παραγωγής βιοντίζελ. Δυστυχώς, ενώ όλα έχουν θεωρητικά καλές προδιαγραφές, ο επιχειρηματίας ειναι γνώστης και πιστεύει σε αυτό που κάνει, η επιχείρηση ξεκινά από ενα βήμα μπρος μια και έχει πίσω της μια ακόμη βιομηχανία λαδιών ως τροφοδότη πρώτης ύλης, τα πράγματα δεν είναι πάντα ρόδινα. Και πάντα υπάρχουν θέματα που η πολιτεία πρέπει να βάλει το χέρι της να βοηθήσει εκείνουν που έχουν την διάθεση να παράγουν και όχι απλώς να καρπωθούν το ειδικό φορολογικό καθεστώς και να ενταχθούν στις γνωστές ΚΥΑ κατανομής βιοντίζελ.

Για τα ορυκτά καύσιμα και πόσο αυξάνουν τις τιμές των ..τροφίμων θα επανέλθω..

Για ολα τα άλλα συμφωνώ απολύτως!

Iptamenos Ollandos είπε...

Φίλε Darthiir the Abban,

πολύ κατατοπιστική η απάντηση σου. Έμαθα πολλά που δεν ήξερα, αλλά μερικές από τις απορίες μου δεν λύθηκαν.

Αν κατάλαβα σωστά, λες ότι ο άνθρακας που απελευθερώνουμε από τα ορυκτά καύσιμα μπαίνει κατευθείαν στον κύκλο, απλώς δεν εκλύθηκε τώρα αλλά πριν από αιώνες. Πράγμα που επιταχύνει τον κύκλο αν απλώς φυτέψουμε παραπάνω φυτά.
Από την άλλη η παραγωγή βιοκαυσίμου απαιτεί ακριβώς το ίδιο: φυτά και επιτάχυνση του κύκλου.
Και τα δύο αυξάνουν την θερμοκρασία όπως και κάθε άλλη πηγή ενεργειας.

Αν κατάλαβα σωστά την απάντηση σου καταλήγω στο συμπέρασμα: τι είχαμε τι χάσαμε;

Τώρα η αναπνοές ανήκουν στον κύκλο του άνθρακα απλά είναι πιο πολλές (επιτάχυνση) Συν το γεγονός ότι πρέπει να καλλιεργούμε περισσότερα φυτά για να τρώνε ζώα και άνθρωποι (επιτάχυνση), Και τέλος έχουμε και τις επιπτώσεις στο έδαφος που αναφέρεις...

Νομίζω ότι η απάντηση που ψάχνει η ανθρωπότητα δεν είναι ένα υποκατάστατο για να συνεχίσουμε την τεχνολογία στους ρυθμούς που μάθαμε. Στην ουσία τρέχουμε για να φτάσουμε που; Δεν ξέρουμε που πάμε αλλά όταν φτάσουμε θα έχουμε κάνει ρεκόρ. Η τεχνολογία φταίει (δεν εννοώ ότι δεν μας χρειάζεται, απλώς για την κακή χρήση μιλάω σε συνδιασμό με άλλα προβλήματα που θέλουν λύση) για εδώ που φτάσαμε, που αν θέλεις και την προσωπική μου άποψη δεν μπορούμε να πλέον να αναστρέψουμε.
Ο σκοπός είναι πως θα μειώσουμε τον κύκλο του άνθρακα! και αυτό θέλει (όπως εσύ γράφεις αλλά δεν εννοείς) πλήρη αλλαγή νοοτροπίας της ανθρωπότητας.

Ευτυχία Μεντζελοπούλου είπε...

είναι σαφώς ενδιαφέρον,ζωτικό και περίπλοκο το θέμα έναρξης χρήσης της βιομάζας.Ουσα ασχετη με την ανάλυση κυκλου ζωής(του C υποθέτω..)εντοπίζω ένα μέρος του γενικώτερου προβλήματος της καλλιεργειας φυτων για καυσιμα ειτε για τροφή στην φθίνουσα πορεία των γεωργών της χώρας μας.
Η οικονομια ενος κράτους για να εχειυγιεις βασεις πρεπει το 30%τουλάχιστον του πληθυσμου να ασχολειται με τη γεωργία.Στα μεγαλα ευρωπαικα κρατη(πχ γαλλια)μεσω κινητρων που δινονται απο το κρατος στους αγρότες αυτο ισχύει.
Στην Ελλάδα η κακως εννοουμενη βελτίωση της ποιοτητας ζωης έκανε ονειρο του καθε αγρότη και του παιδιου του να παει πανεπιστήμιο και να εγκατασταθει σε αστικό κέντρο.
Ο τριτος παγκοσμιος πολεμος ειναι γνωστο οτι θα γινει για το νερο,την τροφή και την ενέργεια.
Η ευρεση εναλλακτικων πηγων ενεργειας που θα μας απεξαρτήσει απο το πετρελαιο ειναι ζωτικα σημαντικη οπως και ο επαναπρογραμματισμος των αναγκων μας και του τροπου σκεψης μας και ζωής μας.
Απαραιτητη αυτή η παροχή γνωσης για εμένα και τους ομοιους μου(αδαεις επι του θέματος).Ευχαριστώ ολους .

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

Τί αδαής τώρα..
Στις γραμμές που έγραψες ειναι ολη η ουσία.

Unknown είπε...

Σκέψου το ως εξής: Ο άνθρακας της βιόσφαιρας βρίσκεται αποθηκευμένος στην ατμόσφαιρα σαν διοξείδιο και στους ζωντανούς οργανισμούς σαν υδρογονάνθρακες (βασικό δομικό στοιχείο). Λόγω της αναπνοής, άνθρακας φεύγει από τους ζωντανούς οργανισμούς και πηγαίνει στην ατμόσφαιρα, ενώ λόγω της φωτοσύνθεσης άνθρακας φεύγει από την ατμόσφαιρα και μετατρέπεται σε δομικό στοιχείο ζωντανών οργανισμών. Οι ποσότητες που ανταλλάσσονται μεταξύ οργανισμών και ατμόσφαιρας είναι ίσες μέσα σε έναν κύκλο της φύσης (έτος) ενώ ο συνολικός άνθρακας της βιόσφαιρας παραμένει σταθερός.

Η χρήση ορυκτών καυσίμων εκλύει στην βιόσφαιρα άνθρακα ο οποίος είναι αποθηκευμένος στα έγκατα της γης, σε αδρανή κατάσταση και συνεπώς αυξάνει το ποσό άνθρακα που κυκλοφορεί στον κύκλο. Επειδή όμως είναι αδύνατη η αποθήκευση του άνθρακα στον φυτικό κόσμο λόγω της «κυκλικής λειτουργίας» της ζωής (γέννηση-θάνατος), ο άνθρακας που απελευθερώνεται αναγκαστικά μετακινεί την ισορροπία του οικοσυστήματος σε αυξημένες συγκεντρώσεις του στην ατμόσφαιρα. Η αναφορά στα φυτά-αποθήκες στην ουσία είναι ισότιμη με την παραδοχή του ουτοπικού της επίλυσης του ζητήματος με συμβατικά μέσα. Αν πραγματικά θέλαμε να αποθηκεύσουμε άνθρακα, θα έπρεπε να αποθηκεύσουμε το ίδιο πράγμα με αυτό που κάψαμε, δηλαδή υδρογονάνθρακες (αποθηκεύοντας CO2 ενώ καίμε Η/C, διαταράσσουμε τους κύκλους Η2 και Ο2!). Κοινώς να καλλιεργήσουμε φυτά και μετά να τα εκτοξεύσουμε εκτός βιόσφαιρας – στον ήλιο πχ!

Αυτά που ανάφερα ως «επιτάχυνση» έχουν εντελώς άλλη έννοια. Δεν επιταχύνουμε ουσιαστικά κανέναν κύκλο, απλά αντί να περιμένουμε την σταδιακή απελευθέρωση ενέργειας λόγω αποσύνθεσης, την επιβάλλουμε απότομα για να εκμεταλλευτούμε την έκλυσή της. Αυτό δεν επιβαρύνει τον κύκλο και ουσιαστικά δεν επιβαρύνει την βιόσφαιρα γιατί, αν αποκλείσεις το φαινόμενο του θερμοκηπίου το οποίο οφείλεται εξ ολοκλήρου στα ορυκτά καύσιμα, οι συντελεστές μεταφοράς θερμότητας της ατμόσφαιρας αρκούν (ακόμα) για την απαγωγή. Άλλωστε, αν σκεφτεί κανείς πως η ενέργεια που μπορεί να παραχθεί στη γη είναι ίση με αυτή που μπαίνει από τον ήλιο (μοναδικός τροφοδότης ενέργειας του κλειστού συστήματος) μέσω της ατμόσφαιρας, μπορεί να αντιληφθεί ότι η θερμότητα που παράγεται μπορεί άνετα να εκλυθεί από την ατμόσφαιρα – με την προϋπόθεση να μην αυξηθεί η συγκέντρωση μεγαλομοριακών ουσιών (CO2) που λειτουργούν σαν «κουβέρτα» δυσχεραίνοντας την αποβολή ενέργεια. Το γεγονός πως γενικότερα οι καύσεις φέρνουν πιο κοντά τον θερμικό θάνατο του σύμπαντος είναι κάτι που ακόμα τουλάχιστον και για μερικές χιλιετίες πιστεύω, κινείται στη σφαίρα της φιλοσοφίας, πιθανότατα ο ήλιος θα γίνει νόβα πριν προφτάσουμε να νοιώσουμε «θερμική γήρανση». Βέβαια το φαινόμενο του θερμοκηπίου μας εξομοιώνει μέσα στο κλειστό σύστημα της γης την «θερμική γήρανση» αφού, λόγω αύξησης της θερμοκρασίας οι καύσεις σταδιακά απελευθερώνουν λιγότερη ενέργεια και γενικά η μεταφορά ενέργειας αλλά και μάζας δυσχεραίνεται κοκ (εξ ου και γενικότερα ένα μέρος των αυξήσεων των τιμών έχει να κάνει και με το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ανεξαρτήτως του αν αυτό δικαιολογεί τις υπέρογκες αυξήσεις).

Συνεπώς λοιπόν μην ανησυχείς για τις αναπνοές και για οτιδήποτε συμβαίνει ως φυσικός μηχανισμός στη βιόσφαιρα. Δεν επιβαρύνουν τίποτε, είτε είναι ένα φυτό, ένα ζώο, είτε εκατομμύρια φυτά και ζώα. Η φύση φροντίζει την ισορροπία της όσο δεν θίγεις τους μηχανισμούς της αλλά τους χρησιμοποιείς ή τους αντιγράφεις ως έχουν (χρήση βιοκαυσίμων = αντιγραφή φυσικής διεργασίας ως έχει)

Οι επιπτώσεις στο έδαφος είναι διαφορετικές και μπορούν και αυτές να επιλυθούν ως ένα βαθμό αν αλλάξουμε νοοτροπία καλλιέργειας (πολυκαλλιέργειες, αμειψισπορά, άρση ης εντατικοποίησης - δε χρειάζεται να παράγουμε τομάτες το χειμώνα επειδή κάποιοι πιστεύουν πως θέλουν τομάτες όλο το χρόνο κι έτσι εξαναγκάζουμε τα εδάφη μας σε εξάντληση, άρση της μαζικοποίησης, χρήση βελτιωτικών αντί λιπασμάτων, ελάττωση των χημικών – αλλά όχι απαραίτητα διακοπή τους, μέτρο χρειάζεται).

Όσο αφορά στην ελάττωση των ρυθμών θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί σου. Αλλά ελάττωση των ρυθμών όπως σου ξαναείπα δεν θα λύσει τίποτε αν συνεχίσουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα. Απλά θα επιβραδύνουμε τον ρυθμό που θα εντείνεται το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αυτό σημαίνει λοιπόν ακριβώς αυτό που είπα και παραπάνω. Ελάττωση του ρυθμού κατανάλωσης σε βιώσιμα επίπεδα, τέτοια ώστε η ενέργεια που καταναλώνεται να μπορεί να παραχθεί από ΑΠΕ (ήλιο, αέρα, γεωθερμία κοκ) ενώ η βάση η οποία απαραιτήτως χρειάζεται για να δουλέψουν οι ΑΠΕ να μπορεί να παραχθεί από βιοκαύσμα (δεν νομίζω ότι κανείς μας θεωρεί λογικά να επιστρέψουμε στην εποχή των σπηλαίων, να σεβαστούμε τη φύση θέλουμε). Και μια παρατήρηση: η τεχνολογία δεν φταίει. Ο άνθρωπος και ουσιαστικά ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί την τεχνολογία φταίει. Η ίδια η τεχνολογία είναι κάτι το ουδέτερο.

Συνεπώς ουδέποτε εννόησα ή έγραψα ότι πρέπει να μειώσουμε τον κύκλο του άνθρακα, δεν έχει νόημα άλλωστε μια τέτοια φράση. Η αλλαγή νοοτροπίας της ανθρωπότητας που αναφέρω θίγει άλλες πτυχές. Σκέψου λίγο ότι αν αποφασίσουμε πως η κατανάλωση ενέργειας / ύλης θα γίνεται αιτιοκρατικά και με βάση την υπολογισμένη «επιβεβλημένη από τη φύση τιμή», τότε παύει να έχει νόημα όλο το πολιτικο-οικονομικό σύστημα που έχουμε υιοθετήσει και καταργείται πλήρως η ελευθερία δραστηριοποίησης, ενώ λόγω της αποδοχής του πεπερασμένου των πόρων γίνεται επιτακτική η ανάγκη διαμοιρασμού τους. Το θέμα λοιπόν είναι πώς θα καταφέρουμε να ισορροπήσουμε ανάμεσα στην αιτιοκρατικότητα της φύσης και την ελευθερία δραστηριοποίησης και τι οργανωτικά σχήματα θα δημιουργήσουμε ώστε να μετατρέψουμε την κοινωνία μας σε βιώσιμη.

Iptamenos Ollandos είπε...

Φίλε Darthiir the Abban,

για δεύτερη φορά υπήρξες κατατοπιστικός και τώρα πλέον κατάλαβα ...τι είχα καταλάβει λάθος.

Για την καλλιέργεια που λες βέβαια θα διαφωνήσω αλλά δεν μπορούμε να συμφωνούμε και σε όλα... Είναι πολλά που δεν γνωρίζουμε και ο σύνδεσμος που σου προτείνω είναι σύμφωνος με τα δικά σου λόγια "Η φύση φροντίζει την ισορροπία της όσο δεν θίγεις τους μηχανισμούς της αλλά τους χρησιμοποιείς ή τους αντιγράφεις ως έχουν". Δες αν σ'ενδιαφέρει το θέμα http://en.wikipedia.org/wiki/Masanobu_Fukuoka

Ουδέποτε είπα ότι είμαι εναντίον της τεχνολογίας. Η τελευταία παράγραφος σου με καλύπτει πλήρως στο ερώτημα που είναι όνειρο μου να γίνει συνείδηση στην ανθρωπότητα. Αλλά ακόμα κιαν αυτό συμβεί, πιστεύεις ότι η κατάσταση είναι αναστρέψιμη; (δεδομένου ότι θα χρειαστεί χρόνος και ότι τα πρόβληματα της τεχνολογίας δεν σταματάνε στο φαινόμενο του θερμοκηπίου)

Ευτυχία Μεντζελοπούλου είπε...

Οι πληροφορίες θετικων επιστημών που ακουμε σ'αυτή τη συζήτηση είναι πολυ ενδιαφέρουσες.
Δρ.Τζεφέρη σας υπενθυμίζω οτι είμαι φυσιατρος-γιατρος αποκατάστασης και αυτό που πάντα επιδιώκω και το μόνο που μ'ενδιαφέρει είναι η βελτιωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου.
Είναι μαγικό που μας δίνετε μεσα απο αυτο εδω το μπλογκ παρουσίαση της αιτίας των περιβαλλοντικών προβλημάτων και εστιάζετε στις επι του πρακτέου απόπειρες επίλυσης τους.

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

Τελικά κοντεύεις να με πεισεις.
Εννοώ σχετικά με τη "ενεργειακή βάση" της βιομάζας.

Βέβαια θα μου επιτρέψεις ως μηχανικός να έχω τις γνωστές επιφυλάξεις που δεν σχετιζονται με την θεωρητική λύση με την οποία συμφωνώ γενικά: την ανταγωνιστική δράση των αγροτικών καλλιεργειών και φυσικά των μονοπωλίων των συμβατικών καυσίμων που στη μεταβατική περίοδο θα παλέψουν λυσσαλέα.
Ηδη αυτή τη στιγμή αυτή η μάχη διεξάγεται ανά τον κόσμο.

Πάντως πρέπει να σε ευχαριστήσω για τα εξαιρετικά σχόλια.

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

ευτυχία, σε ευχαριστώ.
Και μόνο η ειδικότητά σου, με κάνει να σκέφτομαι ότι πολλές φορές ολα όσα αναφέρουμε εδώ μέσα για τα ενεργειακά και τη βιώσιμη ανάπτυξη, ωχριούν μπροστά έστω σε μία απλή βοήθεια που σχετίζεται με την υγεία και την ποιότητα της ζωής ενός συνανθρώπου μας που υποφέρει.
Αυτό που εμείς προσπαθούμε από μακρυά, εσείς οι γιατροί το κάνετε πράξη καθημερινά. Οχι φυσικά όλοι, και οχι φυσικά χωρίς κόπο και ιδρώτα..

Unknown είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Unknown είπε...

Χαχαχα

Γι' αυτό ακριβώς λέω πως αν δεν αλλάξουμε νοοτροπία θα φάμε τις σάρκες μας.

Ας εξετάσουμε λίγο το θέμα της «αναστρεψιμότητας». Κατ’ αρχάς προφανώς δεν βρισκόμαστε καν σε ισορροπία. Η έκταση της βιόσφαιρας είναι πολύ μεγάλη και οι παράγοντες που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για την αποκατάσταση μιας θερμοδυναμικής ισορροπία είναι άπειροι και όχι μόνο τρεις ή τέσσερεις, όπως αναφέρονται εδώ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο ρυθμός αποκατάστασης ισορροπίας της φύσης να είναι πολύ πιο αργός από τον ρυθμό συσσώρευσης άνθρακα στη βιόσφαιρα. Συνεπώς, ακόμα και αν σταματούσαμε πλήρως να εκλύουμε επιπλέον άνθρακα από τα ορυκτά καύσιμα, το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα σταθεροποιούταν στην σημερινή κατάσταση, η πραγματική ισορροπία όμως που αντιστοιχεί σε αυτό θα εμφανισθεί αργότερα. Άρα οι ωκεανοί θα συνεχίσουν ν’ ανεβαίνουν, η λανθάνουσα θερμότητα τήξης των πάγων θα απορροφήσει ένα ποσοστό της επιπλέον θερμότητας, οι θερμοκρασιακές διαφορές θα μειωθούν και γενικά οι ανακατανομές θα συνεχίσουν για καμιά διακοσαριά χρόνια μάλλον – σταδιακά μειούμενες.
Η αναστροφή απαιτεί να επιστρέψουν τα στοιχεία στην πρότερη κατάσταση. Αυτό όπως είπα και παραπάνω, κανονικά δεν σημαίνει απομάκρυνση CO2 γιατί αυτή θα διαταράξει τον κύκλο του Ο2 αλλά και του Η2. Αυτή η διαταραχή βέβαια μπορεί να εξομαλυνθεί τεχνηέντως μιας και η βιόσφαιρα διαθέτει πολύ νερό, αλλά αν θέλουμε πραγματικά να επιστρέψουμε στην πρότερη κατάσταση, ο ορθολογιστικός μηχανισμός θα ήταν η απομάκρυνση ποσότητα H/C που αντιστοιχούν στον άνθρακα που κάψαμε τόσα χρόνια. Άλλου είδους αντιμετωπίσεις υπόκεινται στην αβεβαιότητα της πολυπαραγοντικής βιόσφαιρας.
Δηλαδή, η μετάβαση σε βιοκαύσιμα δεν αντιστρέφει το φαινόμενο. Απλά το παγώνει στη σημερινή του κατάσταση. Για να γίνει αναστροφή χρειάζονται επιπλέον ενέργειες (και έξοδα) που μάλλον δεν υπάρχει ιδιαίτερη διάθεση να γίνουν, εκτός και αν βέβαια αλλάξουμε νοοτροπία…

Και θα συνεχίσω να τονίζω πως τα προβλήματα δεν εντοπίζονται στην τεχνολογία αλλά στον τρόπο χρήσης της από τον άνθρωπο.

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

Ευχαριστούμε Darthiir the Abban.

Ευχαριστούμε πολύ.

Δημοσίευση σχολίου

Προσβλέπω σε έναν ευπρεπή διάλογο χωρίς κακόβουλα και υβριστικά σχόλια που προσβάλλουν την αισθητική μας αλλά κι εκείνη της ελληνικής γλώσσας. Εντούτοις, όλα τα σχόλια δημοσιεύονται!