28.9.09

Η Πράσινη ανάπτυξη οφείλει να είναι βιώσιμη, οπότε μιλάμε για βιώσιμη ανάπτυξη..

Η Πράσινη ανάπτυξη οφείλει να είναι βιώσιμη, κι αυτό σημαίνει ότι αφενός οφείλει να είναι «διατηρήσιμη» σε βάθος χρόνου χωρίς κρατικές επιδοτήσεις και αφετέρου δεν πρέπει να υπερβαίνει την φέρουσα ικανότητα του περιβάλλοντος και να μην διακυβεύει την κοινωνική συνοχή.

Το περιβάλλον από πεδίο λανθάνοντος πλεονεκτήματος θα πρέπει να μετατραπεί επιτέλους σε πραγματικό πεδίο συγκριτικού πλεονεκτήματος. Για να γίνει αυτό απαιτούνται θεσμικές παρεμβάσεις, οικονομίες κλίμακας, αλλά και συγκρούσεις τόσο με γραφειοκράτες της δημόσιας διοίκησης όσο και με ιδεολήπτες «οικολόγους». Αλλά και με τις ψευδαισθήσεις που καλλιεργούνται στους πολίτες.

Όπως εκείνη που θεωρεί πως το κράτος μπορεί να δημιουργήσει «πράσινες» θέσεις εργασίας με ένα μαγικό ραβδί, χωρίς να τις επιδοτήσει απορροφώντας κεφάλαια από άλλους παραγωγικούς τομείς. Κι ακόμη εκείνη που θεωρεί ότι η πράσινη ανάπτυξη σημαίνει αυτόματα σύγκρουση με τις πελατειακές λογικές ορισμένων κατευθύνσεων, τη γραφειοκρατία, το συγκεντρωτισμό, τη διαφθορά.

Δεν ελπίζω και πολύ καθώς όλα τα προοδευτικά οράματα στην Ελλάδα παγιδεύονται συνήθως ανάμεσα στον επικοινωνιακό άξονα από την μία και την γραφειοκρατία και ανελαστικότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος από την άλλη.

Ας μην ξεχνάμε ότι μια χώρα σαν την Ισπανία που τόλμησε να κατεδαφίσει τα πολυόροφα παραθεριστικά συγκροτήματα με σκοπό να επανακτήσει τις ακτογραμμές της, δεν τα κατάφερε μέχρι σήμερα στο στοίχημα της βιώσιμης ανάπτυξης. Αν και πέτυχε θεαματική και ταχεία “πράσινη” ανάπτυξη, αυτή στηρίχθηκε κυρίως σε ένα ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο κρατικών επιδοτήσεων, με αποτέλεσμα να μην είναι «βιώσιμη» σε βάθος χρόνου. Και να οδηγήσει σύντομα σε αύξηση των ελλειμμάτων και της ανεργίας..

Υπάρχει φυσικά και το πρότυπο της Δανίας, που εγκαινίασε λιγες μέρες πριν στην Βόρεια Θάλασσα, 30 χλμ από τις δυτικές ακτές της, το μεγαλύτερο υπεράκτιο αιολικό πάρκο στον κόσμο, μια εγκατάσταση με 91 ανεμογεννήτριες που καταλαμβάνει έκταση 35 τετραγωνικών χιλιομέτρων (φωτο).

Ομως ας ας μην ξεχνάμε οτι στο δανέζικο πρότυπο η «πράσινη» φιλοσοφία μετράει 30-40 χρόνια, αποτελεί φιλοσοφία ζωής και έχει άμεσο αντίκτυπο όχι μονο στην ενεργειακή οικονομία αλλά και στην καθημερινή ζωή του πολίτη. Κι εκεί δόθηκαν κίνητρα αλλά με μέτρο και με στόχο την ανταγωνιστικότητα των ΑΠΕ. Κι ακόμη στο εργασιακό επίπεδο βοήθησε η επιτυχής εφαρμογή ενός μοντέλου ελαστικών εργασιακών σχέσεων και κοινωνικού κράτους που «αναλαμβάνει» οικονομικά τους απολυμένους, τους επανεκπαιδεύει "διαβίου" και τους επαναπροωθεί άμεσα στην αγορά εργασίας. Ετσι, οι εργαζόμενοι αισθάνονται ασφαλείς και οι εταιρείες έχουν ευελιξία και καλό ανθρώπινο κεφάλαιο ώστε να αναπτύσσονται και να καινοτομούν... Φαντάζεστε ένα τέτοιο μοντέλο τί τύχη θα είχε στον τόπο μας;

Ας ελπίσουμε ότι η δέσμευση της ΕΕ για τα γνωστά 5 εικοσάρια (20% μείωση εκπομπών, 20% μερίδιο ΑΠΕ, 20% ενεργειακή αποδοτικότητα μέχρι το 2020) θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία από τη στρατηγική της Λισσαβόνας για την ανταγωνιστικότητα και ότι θα επηρεάσει θετικά και τον τόπο μας. Εντούτοις, η αλήθεια είναι ότι αν δεν αλλάξουμε το από δεκαετίες κυρίαρχο κρατικοδίαιτο αναπτυξιακό μας πρότυπο, όλα τα παραπάνω θα αποδειχθούν ευσεβείς πόθοι. Και η πράσινη ανάπτυξη, από μεγάλη ελπίδα, θα περιοριστεί σε ένα περιτύλιγμα, μια έστω μοντέρνα παραλλαγή του ιδίου αποτυχημένου μοντέλου ανάπτυξης. Και στις νεώτερες γενιές θα μείνει ως παρακαταθήκη το επιπλέον δημοσιονομικό έλλειμμα..

[Πέτρος Τζεφέρης][by tzeferis peter]

Αρθρο Π Τζεφέρη: Ο πεντάλογος της Πράσινης Ανάπτυξης

17 comments:

Sophia είπε...

Άλλοι γκρεμίζουνε τα παραθεριστικά τέρατα και εμείς εδώ, όχι απλώς τα χτίζουμε, αλλά τους προσδίδουμε και μεσσιακές ιδιότητες....

Τρεχαντήρι είπε...

Η αλήθεια είναι ότι η έκφραση βιώσιμη ανάπτυξη σχεδόν δεν υφίσταται στην Ελληνική πραγματικότητα. Εδώ προεκλογικά τάζεται ανάπτυξη. Το ότι δεν θα είναι βιώσιμη, είναι σίγουρο, και απογοητευτικό. Η Ελληνική νοοτροπία του άρπα-κόλλα, μας κυνηγάει και ας ελπίσουμε ότι κάποια στιγμή θα καταφέρουμε να ξεφύγουμε από αυτή. Δεν ξέρω αν φταίει καθαρά η λαϊκή βούληση, αλλά το σύστημα, φτιάχνω παράνομα ημιυπαίθριους και στη συνέχεια τους νομιμοποιώ, σε αντιστοιχία με το: ανάπτυξη να ναι και ότι να ναι σίγουρα δεν είναι ο σωστός δρόμος.

Unknown είπε...

Πιστεύω πως το πρόβλημα δεν βρίσκεται στο μοντέλο ανάπτυξης, αλλά στους εξ αρχής θεσμοθετημένους στόχους ανάπτυξης του ανθρώπινου είδους, καθώς και την άγνοιά του, αλλά και την πεποίθηση πως δικαιούται γνώμης εν αγνοία.
Πέραν αυτών, η «χρυσή τομή» που εμφανίζεται στο πρώτο διάγραμμα, δεν έχει αποδειχθεί πως πραγματικά υφίσταται. Ας ελπίσουμε πως υφίσταται.
Προσωπικά δεν πιστεύω ότι υπάρχει οποιαδήποτε είδος βιώσιμη δραστηριοποίηση σήμερα, ούτε στη Δανία, ούτε πουθενά αλλού.
Θα χαρώ βέβαια αν διαψευστώ απ’ την ιστορία.

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

φυσικά και δεν έχει αποδειχθεί..
Κανένα υπάρχον μοντέλο δεν ειναι βιώσιμης ανάπτυξης..
η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι απλώς μια στρατηγική
αλλά ενας νέος πολιτισμός.
που φυσικά δεν γεννιέται ουτε με παρθενογένεση
ουτε επειδή το λενε κάποιοι από εμας.
Φαίνεται πως δεν αποτελεί (ακόμη) αδίρητη ανάγκη η αλλαγή του πολιτισμού μας..
ως πότε ομως..
τρέμω στην ιδέα της βίαιης αλλαγής του προτύπου..

Sophia είπε...

:-) Και ο Michael Crighton έδωσε μια ακραία (λογοτεχνική) εκδοχή του αδιεξόδου στο The State of Fear...

Τρεχαντήρι είπε...

Όπως και να χει, το να σταματήσουμε τα πάντα χάριν του περιβάλλοντος είναι κάτι μακράν εκτός της πραγματικότητας. Κάτι πρέπει να γίνει προς κάποια κατεύθυνση. Και ουσιαστικά η μόνη λύση είναι κάτι που να συνδυάζει και την ανθρώπινη ευμάρεια (με οποιονδήποτε τρόπο την ορίζει αυτή το ανθρώπινο είδος). Αυτή είναι η πραγματικότητα. Σίγουρα η άγνοια είναι πρόβλημα, αλλά δυστυχώς καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση έτσι.
Φιλικά.!

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

o michael crichton (δυχτυχώς χαθηκε πρόωρα κι αυτός)ασχολήθηκε σε εκείνο το βιβλίο με το science politics και ολο το speculation που γίνεται στο θέμα της κλιματικής αλλαγής και ιδιαίτερα του αν υφίσταται ή οχι global warming.
Ειναι κι αυτό (αυτη η γενικευμένη specula και η οικοουποκρισία) ενας λόγος που δεν προχωράει τίποτε..

Ομως εδώ υπάρχει και το βασικό ερωτημα: Αν μπορεί να επιτευχθεί η χρυσή τομή (του διαγράμματος), με ποιούς κανόνες και (αν υπάρχουν) ποιοί θα ειναι οι θεματοφύλακές της, δηλ. οχι οι απλοί αποδέκτες αλλα εκείνοι που κληθούν να "επιβλέπουν" την εφαρμογή των κανόνων..
Μιλάμε για τη "συστημική σχολή της βιωσιμης αναπτύξης".
Μήπως εχει δει κανείς τι γραφει ο Μ. Δεγλερής για ολα αυτά?

Sophia είπε...

Ένα άλλο θέμα που κινεί το ενδιαφέρον στο βιβλίο (είπαμε, είναι λογοτεχνία...) είναι το ποιοί έχουν ή θεωρούνε ότι έχουνε δικαίωμα επέμβασης ή ριζικής παρέμβασης και με τί κόστος και ωφέλη, σε ποιά κλίμακα πρέπει να αναχθούνε αυτά, ποιό είναι το μέτρο, η φύση ή ο άνθρωπος? Και ποιά είναι η αυθεντία που θα ορίσει την πλάστιγγα?

(Πολύ ενδιαφέρον φαίνεται το περσινό σεμινάριο στο Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, το παρακολούθησε κανείς?)

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

οι φίλοι μας εκει στο επιμελητήριο επιμελητήριο περιβάλλοντος δεν σχολιάζω για να μην προϊδεάσω κανέναν!

Ευχαριστούμε σοφία για τα σχόλια σου.

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

οι φίλοι μας εκει στο επιμελητήριο επιμελητήριο περιβάλλοντος δεν σχολιάζω για να μην προϊδεάσω κανέναν!

Ευχαριστούμε σοφία για τα σχόλια σου.

Τζεφέρης Πέτρος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Τζεφέρης Πέτρος είπε...

Βιώσιμος κοσμος είναι ο ..δίκαιος κόσμος..
Και που ειναι ο δίκαιος κόσμος παρακαλώ?

Μήπως κι αν ειχαμε μια ελπίδα να πιάσουμε την μπάλλα, τη χάσαμε κι αυτή?

Τέλος πάντων!

Unknown είπε...

Εγώ αναρωτιέμαι, όταν γενικότερα οι «φίλοι» από τα αντίστοιχα υπουργία, οργανισμούς, ευρωπαϊκές επιτροπές και τα συναφή, έρχονται και απλά απευθύνουν έναν χαιρετισμό σε κάθε συζήτηση περί των θεμάτων, και εν συνεχεία απλά φεύγουν γιατί έχουν πολλές δουλειές και δεν μπορούν να συμμετάσχουν στη συζήτηση των επιστημονικών φορέων που αφορά στα θέματα για τα οποία αποφασίζουν, υπάρχει ποτέ περίπτωση να περιμένουμε βελτίωση;
Ρητορική η ερώτηση βέβαια μιας και όλα για τα μάτια του κόσμου γίνονται, ενώ το ενδιαφέρον τους είναι στην πράξη εντελώς διαφορετικό…

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

εδωσες μονος σου την απάντηση.
Φυσικά δεν είναι ολοι ίδιοι, αλλά και πάλι ένας και δύο κούκοι δεν φερνουν την άνοιξη..
απλά αποτελούν θλιβερές μειοψηφίες που περιφέρουν (επώδυνα για τον εαυτό τους)την ..δημιουργική γκρίνια τους δημιουργώντας προβλήματα στο σύστημα...
Και στο τέλος αν δεν πάνε στο τρελάδικο, απλά εγκαταλείπουν τον αγώνα..

Τρεχαντήρι είπε...

Συγχωρέστε με για την ακρότητα του σχολίου, αλλά η πολιτική στην Ελλάδα τουλάχιστον δυστυχώς είναι παιχνίδι δημοσίων σχέσεων και όχι ουσίας. Όμως το πρόβλημα είναι καθαρά κοινωνικό, γιατί οι συγκεκριμένοι άνθρωποι είναι αυτοί που ΕΜΕΙΣ επιλέγουμε. ΕΜΕΙΣ επιθυμούμε να είναι έτσι οι πολιτικοί μας.

Unknown είπε...

Προσωπικά, ούτε τον κ. Μητσοτάκη επέλεξα να είναι υπεύθυνος περιβαλλοντικών θεμάτων στην Βουλή, ούτε τον κ. Κρεμλή επέλεξε ο οποιοσδήποτε από εμάς για επίτροπο στην ΕΕ. Για να μιλήσουμε για τους σύγχρονους δηλαδή.
Η συλλογική ευθύνη είναι μια καλή καραμέλα, δε λέω...

Τζεφέρης Πέτρος είπε...

εγω πάλι, σταχυολογώ τα σχόλια:

-η πεποίθηση πως δικαιούται γνώμης εν αγνοία.

-η πλάνη της συλλογικής ευθύνης

Ταλεγαν και οι αρχαίοι υμών πρόγονοι(ο σωκράτης νομίζω) “Ου γαρ η γνώμη των πολλών, αλλά των επαϊόντων” και τότε δεν θεωρούνταν ότι απαξίωνε το δήμου και τον όχλο. Σήμερα αγαπητέ φίλε, με τη θεοποίηση του λαικισμού, λίγο απέχεις απο το να ονομαστείς..

Δημοσίευση σχολίου

Προσβλέπω σε έναν ευπρεπή διάλογο χωρίς κακόβουλα και υβριστικά σχόλια που προσβάλλουν την αισθητική μας αλλά κι εκείνη της ελληνικής γλώσσας. Εντούτοις, όλα τα σχόλια δημοσιεύονται!