Εξαιτίας σου τουρισμέ μου...
Πέτρου Τζεφέρη*
Γιατί, αλήθεια όπου βρεθούμε στους μαζικούς τουριστικούς προορισμούς, το περιβάλλον απουσιάζει συστηματικά; Και αντί αυτού έχουμε τον οικοδομικό αναρχισμό και τον τουριστικό εκχυδαϊσμό, μια επιδημία που απαξιώνει τη μια, μετά την άλλη, γωνιά της πατρίδας μας, εξουθενώνει τοπία και ανθρώπους και προκαλεί μια σιωπηλή, ύπουλη αλλά συστηματική αλλοίωση του ελληνικού περιβάλλοντος; Χωρίς πομπώδεις καταγγελίες, χωρίς διαδηλώσεις και πορείες;
Πορείες και διαδηλώσεις και μάζεμα υπογραφών γίνονται για τα λατομεία, τους Χ.Α.Δ.Α. και Χ.Υ.Τ.Α. (τώρα και τους Χ.Υ.Τ.Υ.), το μεταποιητικό τομέα κλπ, τους προβεβλημένους …καταστροφείς του περιβάλλοντος. Ποτέ καμία πορεία δεν έγινε για να σταματήσει την εκφυλιστική απειλή της κακώς νοούμενης τουριστικής ανάπτυξης
Δεν αγαπάμε τον τόπο μας; Την παράδοσή μας, αρχαία αλλά και νεώτερη; Τα περιούσια νησιά μας; Εκεί όπου, μια έξοχη λαϊκή αρχιτεκτονική δίδαξε διαχρονικά το μέτρο και έπλασε αριστουργήματα; Ετσι φαίνεται. Διότι σήμερα, η πανταχού παρούσα δόμηση επεκτείνεται σε παραλίες και δάση, ισοπεδώνει την ιδιαιτερότητα του τοπίου, αυθαδιάζει απέναντι στο φυσικό περιβάλλον και τις ίδιες τις ανάγκες του ανθρώπου. Τα ελληνικά νησιά, που ύμνησαν οι ποιητές και οι θαλασσοπόροι, οδηγούνται έτσι από την πίεση του μαζικού τουρισμού στην ριζική αλλοίωση της παραδοσιακής αισθητικής τους. Τον τόπο μας, τα χωριά μας, τα νησιά μας, φαίνεται ότι εμείς οι Ελληνες δεν τα αγαπήσαμε ποτέ. Ισως γι' αυτό πέρα από τους ύμνους τα σημάδια ενός αδιέξοδου μέλλοντος είναι ήδη ορατά. Το μόνο σίγουρο για το μέλλον είναι ένα υποβαθμισμένο περιβάλλον που δεν ταιριάζει και δεν αξίζει μετά από ένα τέτοιο παρελθόν. Ταιριάζει όμως εκατό στα εκατό σε μας τους κληρονόμους και διαχειριστές του τόπου.
Είναι γνωστή η στρατηγική επιλογή «Περιβάλλον και Τουρισμός» και νομίζουμε είναι σωστή, αρκεί να εφαρμόζεται συστηματικά και να μην αποκλείει άλλες αναπτυξιακές δραστηριότητες, δηλ. να μην αποτελεί μονοκαλλιέργεια.
Βασική αιτία του εκφυλιστικού φαινομένου υπήρξε η αλόγιστη επιδίωξη του αριθμού, της ποσότητας σε βάρος της ποιότητας. Ετσι, κάτω από τον μανδύα της βιώσιμης τουριστικής «αναπτύξεως», τοπία μοναδικά ενταφιάζονται στο μπετόν και την ασχήμια, παραλίες ολόκληρες παραδίδονται στην ευτέλεια και το κέρδος. Οσο για τους «τουρίστες», λίγοι ενδιαφέρονται για την ελληνική ιδιαιτερότητα. Είναι μάζες μετακινούμενες, που ψάχνουν τον πλαστικό ήλιο, τη χλωριωμένη πισίνα και τη φτήνια του all inclusive, ενώ παράλληλα προσθέτουν το δικό τους άχρωμο βλέμμα στις ήδη άχρωμες τουριστικές περιοχές. Και τα δικά τους απορρίμματα… βεβαίως βεβαίως!
Καλούνται ωστόσο, όπως λέει η διαφήμιση, να ζήσουν τον «μύθο της Ελλάδας». Η Ελλάδα ζει και αυτή τον μύθο της. Μόνον που ο μύθος έχει ξεθωριάσει και η ευλογία μετατρέπεται τάχιστα σε εφιάλτη: το τουριστικό «εισόδημα» δεν ακολουθεί την ίδια αυξητική πορεία, η φθηνή μαζικότητα οδηγεί διαρκώς και περισσότερες περιοχές στην απαξίωση που δεν είναι μόνο περιβαλλοντική αλλά και πολιτιστική και ηθική. Τα βραχιόλια της ντροπής πολλαπλασιάζονται. Τους καλοκαιρινούς μήνες επικρατεί η ασυδοσία, η ηχητική βουή και ο υπερπληθυσμός. Το χειμώνα, αντίθετα, τα ίδια τοπία μοιάζουν βομβαρδισμένα, έρημα από ζωή και πραγματικές προοπτικές. Κι αν , ο μη γένοιτο, γίνει κάτι κακό που επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία του τουριστικού εισαγόμενου «όχλου», τότε όλο το οικοδόμημα γκρεμίζεται εν μια νυκτί. Και αρχίζουμε απεγνωσμένα να ψάχνουμε για αιτίες και ..πελάτες, ενώ στο βάθος ξέρουμε ότι φταίμε εμείς που βάλαμε όλα τα αυγά της ανάπτυξης σε ένα καλάθι: το τουριστικό και μάλιστα με τρόπο μαζικό και ποιοτικά απαράδεκτο! Που είναι αλήθεια κρυμμένη η ποιότητα του εναλλακτικού τουρισμού που προσφέρει υψηλή προστιθέμενη αξία και συχνά επιμορφώνει κι εκπολιτίζει;
Μήπως επειδή συμβαίνουν όλα τα παραπάνω πρέπει να απεμπολήσουμε την δυνατότητα της τουριστικής ανάπτυξης; Και να στραφούμε στην γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, την μεταλλεία; Όχι φυσικά. Καμία δραστηριότητα δεν πρέπει να δαιμονοποιείται και καμία δεν επιτρέπεται να θεοποιείται. Η εφαρμογή τους, η συνύπαρξή τους είναι θέμα καθαρά διαχειριστικό. Απαιτείται η ολιστική παρέμβαση που αντιλαμβάνεται τις δράσεις ως συμπληρωματικές και όχι ανταγωνιστικές.. Που θεωρεί την «ανάπτυξη» και την «βιωσιμότητα» δύο έννοιες συμβατές που μπορούν να παράγουν αλυσιδωτά αποτελέσματα στην κοινωνία και την οικονομία, ειδικότερα σήμερα μεσούσης της κρίσης. Και πασχίζει γι’ αυτό. Δυστυχώς ή ευτυχώς, οι μονοκαλλιέργειες ανάπτυξης μόνο τον πρώτο χρόνο χαίρονται.. Και οι a priori αποκλεισμοί δεν αποτελούν υγιείς και δημοκρατικές επιλογές. Ολοι μαζί μπορούμε. Με συναίνεση, συνύπαρξη και χωρίς συμψηφισμούς. Μόνο όλοι μαζί μπορούμε..
Συντομογραφίες
Χ.Α.Δ.Α. Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων
Χ.Υ.Τ.Α. : Χώροι Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων
Χ.Υ.Τ.Υ: Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων
Γιατί, αλήθεια όπου βρεθούμε στους μαζικούς τουριστικούς προορισμούς, το περιβάλλον απουσιάζει συστηματικά; Και αντί αυτού έχουμε τον οικοδομικό αναρχισμό και τον τουριστικό εκχυδαϊσμό, μια επιδημία που απαξιώνει τη μια, μετά την άλλη, γωνιά της πατρίδας μας, εξουθενώνει τοπία και ανθρώπους και προκαλεί μια σιωπηλή, ύπουλη αλλά συστηματική αλλοίωση του ελληνικού περιβάλλοντος; Χωρίς πομπώδεις καταγγελίες, χωρίς διαδηλώσεις και πορείες;
Πορείες και διαδηλώσεις και μάζεμα υπογραφών γίνονται για τα λατομεία, τους Χ.Α.Δ.Α. και Χ.Υ.Τ.Α. (τώρα και τους Χ.Υ.Τ.Υ.), το μεταποιητικό τομέα κλπ, τους προβεβλημένους …καταστροφείς του περιβάλλοντος. Ποτέ καμία πορεία δεν έγινε για να σταματήσει την εκφυλιστική απειλή της κακώς νοούμενης τουριστικής ανάπτυξης
Δεν αγαπάμε τον τόπο μας; Την παράδοσή μας, αρχαία αλλά και νεώτερη; Τα περιούσια νησιά μας; Εκεί όπου, μια έξοχη λαϊκή αρχιτεκτονική δίδαξε διαχρονικά το μέτρο και έπλασε αριστουργήματα; Ετσι φαίνεται. Διότι σήμερα, η πανταχού παρούσα δόμηση επεκτείνεται σε παραλίες και δάση, ισοπεδώνει την ιδιαιτερότητα του τοπίου, αυθαδιάζει απέναντι στο φυσικό περιβάλλον και τις ίδιες τις ανάγκες του ανθρώπου. Τα ελληνικά νησιά, που ύμνησαν οι ποιητές και οι θαλασσοπόροι, οδηγούνται έτσι από την πίεση του μαζικού τουρισμού στην ριζική αλλοίωση της παραδοσιακής αισθητικής τους. Τον τόπο μας, τα χωριά μας, τα νησιά μας, φαίνεται ότι εμείς οι Ελληνες δεν τα αγαπήσαμε ποτέ. Ισως γι' αυτό πέρα από τους ύμνους τα σημάδια ενός αδιέξοδου μέλλοντος είναι ήδη ορατά. Το μόνο σίγουρο για το μέλλον είναι ένα υποβαθμισμένο περιβάλλον που δεν ταιριάζει και δεν αξίζει μετά από ένα τέτοιο παρελθόν. Ταιριάζει όμως εκατό στα εκατό σε μας τους κληρονόμους και διαχειριστές του τόπου.
Είναι γνωστή η στρατηγική επιλογή «Περιβάλλον και Τουρισμός» και νομίζουμε είναι σωστή, αρκεί να εφαρμόζεται συστηματικά και να μην αποκλείει άλλες αναπτυξιακές δραστηριότητες, δηλ. να μην αποτελεί μονοκαλλιέργεια.
Βασική αιτία του εκφυλιστικού φαινομένου υπήρξε η αλόγιστη επιδίωξη του αριθμού, της ποσότητας σε βάρος της ποιότητας. Ετσι, κάτω από τον μανδύα της βιώσιμης τουριστικής «αναπτύξεως», τοπία μοναδικά ενταφιάζονται στο μπετόν και την ασχήμια, παραλίες ολόκληρες παραδίδονται στην ευτέλεια και το κέρδος. Οσο για τους «τουρίστες», λίγοι ενδιαφέρονται για την ελληνική ιδιαιτερότητα. Είναι μάζες μετακινούμενες, που ψάχνουν τον πλαστικό ήλιο, τη χλωριωμένη πισίνα και τη φτήνια του all inclusive, ενώ παράλληλα προσθέτουν το δικό τους άχρωμο βλέμμα στις ήδη άχρωμες τουριστικές περιοχές. Και τα δικά τους απορρίμματα… βεβαίως βεβαίως!
Καλούνται ωστόσο, όπως λέει η διαφήμιση, να ζήσουν τον «μύθο της Ελλάδας». Η Ελλάδα ζει και αυτή τον μύθο της. Μόνον που ο μύθος έχει ξεθωριάσει και η ευλογία μετατρέπεται τάχιστα σε εφιάλτη: το τουριστικό «εισόδημα» δεν ακολουθεί την ίδια αυξητική πορεία, η φθηνή μαζικότητα οδηγεί διαρκώς και περισσότερες περιοχές στην απαξίωση που δεν είναι μόνο περιβαλλοντική αλλά και πολιτιστική και ηθική. Τα βραχιόλια της ντροπής πολλαπλασιάζονται. Τους καλοκαιρινούς μήνες επικρατεί η ασυδοσία, η ηχητική βουή και ο υπερπληθυσμός. Το χειμώνα, αντίθετα, τα ίδια τοπία μοιάζουν βομβαρδισμένα, έρημα από ζωή και πραγματικές προοπτικές. Κι αν , ο μη γένοιτο, γίνει κάτι κακό που επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία του τουριστικού εισαγόμενου «όχλου», τότε όλο το οικοδόμημα γκρεμίζεται εν μια νυκτί. Και αρχίζουμε απεγνωσμένα να ψάχνουμε για αιτίες και ..πελάτες, ενώ στο βάθος ξέρουμε ότι φταίμε εμείς που βάλαμε όλα τα αυγά της ανάπτυξης σε ένα καλάθι: το τουριστικό και μάλιστα με τρόπο μαζικό και ποιοτικά απαράδεκτο! Που είναι αλήθεια κρυμμένη η ποιότητα του εναλλακτικού τουρισμού που προσφέρει υψηλή προστιθέμενη αξία και συχνά επιμορφώνει κι εκπολιτίζει;
Μήπως επειδή συμβαίνουν όλα τα παραπάνω πρέπει να απεμπολήσουμε την δυνατότητα της τουριστικής ανάπτυξης; Και να στραφούμε στην γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, την μεταλλεία; Όχι φυσικά. Καμία δραστηριότητα δεν πρέπει να δαιμονοποιείται και καμία δεν επιτρέπεται να θεοποιείται. Η εφαρμογή τους, η συνύπαρξή τους είναι θέμα καθαρά διαχειριστικό. Απαιτείται η ολιστική παρέμβαση που αντιλαμβάνεται τις δράσεις ως συμπληρωματικές και όχι ανταγωνιστικές.. Που θεωρεί την «ανάπτυξη» και την «βιωσιμότητα» δύο έννοιες συμβατές που μπορούν να παράγουν αλυσιδωτά αποτελέσματα στην κοινωνία και την οικονομία, ειδικότερα σήμερα μεσούσης της κρίσης. Και πασχίζει γι’ αυτό. Δυστυχώς ή ευτυχώς, οι μονοκαλλιέργειες ανάπτυξης μόνο τον πρώτο χρόνο χαίρονται.. Και οι a priori αποκλεισμοί δεν αποτελούν υγιείς και δημοκρατικές επιλογές. Ολοι μαζί μπορούμε. Με συναίνεση, συνύπαρξη και χωρίς συμψηφισμούς. Μόνο όλοι μαζί μπορούμε..
Συντομογραφίες
Χ.Α.Δ.Α. Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων
Χ.Υ.Τ.Α. : Χώροι Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων
Χ.Υ.Τ.Υ: Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων
9 comments:
Είναι πράγματι δραματικό αυτό που συμβαίνει στις περισσότερες περιοχές γύρω μας, και η κακαισθησία επικρατεί παντού... Αδιανόητα άσχημα κτίρια, αδιανόητα άσχημες εγκαταστάσεις, αδιανόητη ασυδοσία όσον αφορά και την οπτική όχληση. Η λογική της αρπαχτής επικρατεί σε πάρα πολλά μέρη, και η προσφορά ενός αμφίβολου προϊόντος για την εξασφάλιση μιας μαζικής προσέλευσης τουριστών που στην ουσία, αφήνουν μονομερώς τα χρήματά τους και ενισχύουν μόνο μερικές πλευρές των τοπικών οικονομιών, δεν λειτουργεί μακροπρόθεσμα, ούτε και βραχυπρόθεσμα πολλές φορές, προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.
Περνάω πολύ από τον χρόνο μου, στην περιοχή κοντά στην πολυδιαφημισμένη ΠΟΤΑ της Πύλου, και επίσης, στην περιοχή προς την Φοινικούντα. Το μοντέλο ανάπτυξης που λειτουργεί, βασιζόταν μέχρι τώρα στην λογική της αρπαχτής με την παροχή σωστών και υπεύθυνων υπηρεσιών, σε τρίτη και τέταρτη μοίρα. Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον αυτά που χτίζονται με κάποιες εξαιρέσεις που βγάζουν μάτι και πραγματικά προσβάλλουν την αισθητική μας, αναδεικνύουν κάπως το τοπίο και δεν είναι και τόσο εκτρώματα. Η ασύδοτη όμως εκμετάλλευση της φύσης, εξακολουθεί να είναι πρωταρχικός στόχος, με το σύνολο του ντόπιου πληθυσμού, να μην κατανοεί ότι ο μεγαλύτερος όγκος των τουριστών, έρχονται για ακριβώς αυτό,με άμεσο κίνδυνο να μειωθεί.
Αδυνατώ να κατανοήσω, γιατί θεωρούνε οι Πύλιοι, για παράδειγμα, ότι όταν λειτουργήσουν τα ξενοδοχεία στα γήπεδα του γκολφ, σε λίγο καιρό, με τα all inclusive πακέτα τους, θα υπάρξει κάποιος από εκεί, που θα αφήσει την ωραία του πισίνα, και θα πάει να πιει τον καφέ του στην πλατεία της Πύλου που κάνουν να σε σερβίρουνε ένα νερομπλούκι χρυσοπληρωμένο καφέ μια ώρα, που το λιμάνι βρωμάει, τα μισά εστιατόρια τηγανίζουνε τις πατάτες στο ίδιο λάδι με τα καλαμαράκια και είναι οι περισσότεροι αγενείς, και ελαφρώς βρωμιάρηδες (η καθαριότητα, επίσης δεν είναι για όλους δεδομένη...).
Επίσης, έχω την αίσθηση, ότι αντί να προμηθεύονται τα προϊόντα που καταναλώνονται στην ΠΟΤΑ από τους ντόπιους παραγωγούς, θα τους συμφέρει να τα φέρνουνε σε μεγάλες ποσότητες από αλλού, με εξευτελιστικές τιμές... Μέχρι στιγμής, νομίζω, ότι οι μόνοι που κερδίζουνε πολλά χρήματα, είναι οι ντόπιοι εργολάβοι, και ο υπόλοιπος πληθυσμός, ωφελείται από τους μηχανικούς και τους άλλους επαγγελματίες που εργάζονται τώρα στο εργοτάξιο, και που αναγκαστικά μένουνε στην γύρω περιοχή μιας και οι περισσότεροι δεν είναι ντόπιοι..
Όσο για την περιβαλλοντική ευαισθησία των εμπλεκόμενων, από όλες τις πλευρές, απλά θεωρώ ότι είναι ανέκδοτο...
πες στα να τα ακούνε διάφοροι που μπαινοβγαίνουν και ασχολούνται μόνο με την βιοποικιλότητα των ορυχείων...
Αυτή μας μάρανε.. όταν παντού αλοού περισσεύει η περιβαλλοντική ευαισθησία..
Ο τουρισμός δεν είναι τίποτε άλλο από τη μετατροπή ενός τόπου σε σκουπιδότοπο. Είναι ούτως ή άλλως μη-βιώσιμος διότι στηρίζεται στην εισαγωγή, κατανάλωση και απόρριψη στον ίδιο τόπο (η παραγωγή σε τοπικό επίπεδο για να θραφεί ο μαζικός τουρισμός είναι αδύνατη). Μη-μαζικός τουρισμός που ίσως να ήταν βιώσιμος, δεν υφίσταται. Ως γνωστών, τα λίγα από πολλούς είναι πιό σίγουρα από τα πολλά από τους λίγους. Τα τελευταία άλλωστε ουδέποτε μπόρεσαν να δώσουν λύση.
Ο τουρισμός, ως "βιομηχανία" είναι καταδικασμένος να μην είναι βιώσιμος. Μόνο ως απλή, τυχαία δραστηριότητα, χωρίς "επαγγελματική οπτική", μπορεί να σταθεί.
οτι πρέπει ναχουμε κι εμεις οι καθαρίστριες δουλίτσα.
Σκουπίδια παντού, απόβλητα παντού, βιωσιμότητα πουθενά.
ΑΚΟΥΕΙ ΚΑΝΕΙΣ?
ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΛΟΙ ΠΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑΙ?
ολα αυτά που λες σοφία αποδεικνύουν οτι δεν έχουμε καμία ουσιαστικά πολιτική στον τομέα του τουρισμού. Μας ήρθε αυτό το all inclusive απέξω το ακολουθήσαμε. Ο Πύλιος μαγαζάτορας οπως λες, οταν καταλαβαίνει ότι κανεις δεν θα πατάει στο μαγαζί του, είναι πλέον αργά. Ομως δεν ειναι αμοιρος ευθυνών για τις "πολιτικές" που ακολουθούνται: δηλαδή το εική και ως έτυχε.. κι ακόμη την παροχή προϊόντων με την ελάχιστη δυνατή ποιότητα και την μέγιστη δυνατή τιμη...
"Πολιτικές" που ναι οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια εναν τόπο σε ..σκουπιδότοπο..
Κανείς δεν είναι άμοιρος ευθυνών. Απλά οι ευθύνες αυξάνουν με γεωμετρική πρόοδο όσο υψηλότερα βρίσκεται κανείς στην πυραμίδα της εξουσίας. Οπότε είναι μάλλον εσφαλμένο να κατηγορεί κάποιος τον μαγαζάτορα κάποιας περιοχής που ακολουθεί την πολιτική που χαράσσεται, αντί να κατηγορείς αυτόν που τη χαράσσει.
Συμφωνούμε απόλυτα!
Δυστυχώς ομως αυτό δεν φτάνει.
Μήπως αυτη η περίφημη πυραμίδα της εξουσίας που έπρεπε να ειναι και πυραμίδα των ευθυνών, πρέπει να αντιστραφεί?
Αυτό μπορεί να γίνει εφικτό μόνο μέσω μιας κοινωνίας της γνώσης. Με την έννοια φυσικά ότι όχι απλά η κοινωνία γνωρίζει, αλλά ότι οι δράσεις της πηγάζουν από τη γνώση, καταλήγοντας έτσι σε ένα αιτιοκρατικό σύστημα, και όχι από την χρηματική επιδίωξη – ανάγκη (καταλήγοντας τελικά λόγω της ανταγωνιστικής επιδίωξης σε μια άλλη μορφή αιτιοκρατικού πάλι συστήματος, για να μην έχουμε αυταπάτες δηλαδή περί «ελευθερίας επιλογών»).
Γνωρίζοντας την ιστορία του ανθρώπινου γένους, αλλά και έχοντας άμεση εμπειρία από τα ακαδημαϊκά τμήματα, πιθανολογώ πως η κοινωνία αυτή είναι ουτοπική.
Οπότε καταλήγουμε μάλλον σε ένα φαύλο κύκλο και καλύτερα είναι να ασχοληθούμε με τις μορφές εξουσίας…
Μας υπενθυμίζουν οτι φέτος θα είναι «Δύσκολη χρονιά» για τον τουρισμό, λόγω της κρίσης γενικότερα, της αρνητικής δημοσιότητας για τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας αλλά και της αύξησης του ΦΠΑ που θα επηρεάσει το κόστος του τουριστικού προϊόντος. Και ακόμη οτι ο τομέας συμμετέχει κατά 18% στο ΑΕΠ της χώρας.
Συμφωνοι,αλλά εμείς μιλάμε για το πρότυπο της ανάπτυξης. Αν είχαμε φροντισει για εναλλακτικές μορφές ανάπτυξης θα είχαμε περισσότερες δυνατότητες τώρα. Κι ακόμη μιλάμε για την ποιότητα, που όπως και νάχει πρέπει να την προασπίσουμε όσο μπορούμε. Πως όμως να τα καταφέρουμε οταν εφαρμόζουμε εδώ και χρόνια το μοντέλο των κρατήσεων της «τελευταίας στιγμής»...
Δημοσίευση σχολίου
Προσβλέπω σε έναν ευπρεπή διάλογο χωρίς κακόβουλα και υβριστικά σχόλια που προσβάλλουν την αισθητική μας αλλά κι εκείνη της ελληνικής γλώσσας. Εντούτοις, όλα τα σχόλια δημοσιεύονται!