Τουρκικός Ορυκτός Πλούτος: είδες η Τουρκία;

Ο ορυκτός πλούτος της Τουρκίας είναι αξιόλογος, περιλαμβάνoντας κυρίως βιομηχανικά ορυκτά, αλλά και λιγνίτες (μέτριας ποιότητας), πετρέλαιο σε περιορισμένες ποσότητες , φυσικό αέριο, σιδηρομεταλλεύματα, μεταλλεύματα χρωμίου (χρωμίτες), χαλκού, μολύβδου, ψευδάργυρου, αντιμόνιου, μαγγάνιου κ.ά.

Ο λιγνίτης αποτελεί τη πιο σημαντική πηγή ενέργειας για την Τουρκία και τα συνολικά του αποθέματα υπολογίζονται στα 8 δις τόνους. Όσον αφορά τα βιομηχανικά ορυκτά, το βόριο είναι το πιο σημαντικό εξαγωγικό ορυκτό της Τουρκίας (η Τουρκία θεωρείται συνώνυμη με τα ορυκτά του βορίου παγκοσμίως, διαθέτοντας τις 4 από τις 13 επιχειρήσεις εξόρυξης βορίου στον κόσμο) και τα τουρκικά αποθέματα αποτελούν το 72% των παγκοσμίων αποθεμάτων (περίπου 3,05 δις. Τον).

Η γεωλογία της Τουρκίας χαρακτηρίζεται από μια πολύπλοκη δομή ευρισκόμενη επάνω στην ορογενετική ζώνη των Αλπεων - Ιμαλαΐων (Alpine-Himalayan Orogenic Belt). Στη συντριπτική πλειοψηφία του, ο ορυκτός πλούτος της γείτονος, περιλαμβάνει πολυάριθμα και μικρά σε μέγεθος αποθέματα ορυκτών πόρων, λόγω κυρίως της μεγάλης διαφοροποίησης και της ποικιλίας τους. Επιπλέον, ο τομέας παρουσιάζει μειονεκτήματα, αφενός επειδή δεν έχει πλήρως ερευνηθεί το μεταλλευτικό υπόβαθρο και, από την άλλη, παρουσιάζει το πρόβλημα της διασποράς και του γεωγραφικού εντοπισμού σε πολυάριθμες θέσεις με αποτέλεσμα οι απηρχαιωμένες συγκοινωνίες να δυσκολεύουν τόσο την έρευνα όσο και την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης.

Ο νέος νόμος των μεταλλείων (Μάιος 2004), ο οποίος ήταν βασική απόρροια των μελετών του ΔΝΤ με τίτλο "Μεταρρυθμιστικό Πρόγραμμα για τη Βελτίωση του Επενδυτικού Περιβάλλοντος", είχε σκοπό την προσέλκυση των επενδυτικών ευκαιριών κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα. Αποτέλεσμα του νέου νόμου ήταν η ιδιωτικοποίηση ενός μεγάλου αριθμού δημοσίων επιχειρήσεων εξόρυξης και κυρίως ενεργειακών ορυκτών και σπανίων μετάλλων. Εντούτοις, όπως άλλωστε ήταν αναμενόμενο, ειδικά για τα κοιτάσματα βορίου σύμφωνα με τον Ν. 2840, όλα τα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης των παγκοσμίων γνωστών τούρκικων κοιτασμάτων βορίου, θα εξαιρούνται πλέον υπέρ του δημοσίου.

Το 2004 το μερίδιο των επενδύσεων στο κλάδο ήταν 1,8% του συνόλου και η παραγωγή αποτελούσε το 1,2 του ΑΕΠ, το οποίο σε πραγματικά μεγέθη μεταφράζεται σε 2,5-3,5 δις. Για το 2008, τα αποτελέσματα δίνονται στην εικόνα.


Πάντως, οι Τούρκοι δείχνουν ότι έχουν καταλάβει την αξία του ορυκτού τους πλούτου και προσπαθούν, όπως υποδηλώνει τόσο η δραστηριότητα της γνωστής Γενικής Διεύθυνσης για την Μεταλλευτική Ερευνα κι Εκμετάλλευση (General Directorate of Mineral Research & Exploration of Turkey , ΜΤΑ ) , η οποία υφίσταται από το 1935, και στην ιστοσελίδα της οποίας βλέπουμε να υπάρχουν σαφώς εκπεφρασμένοι «Strategic Goals and Targets»

Το ίδιο συμπέρασμα εξάγεται και από την εκπόνηση του νέου στρατηγικού σχεδίου που εξήγγειλαν για την ανάπτυξη του Ορυκτού Πλούτου της Χώρας για την περίοδο 2010-2014.

Το όντως φιλόδοξο αυτό σχέδιο είναι χωρισμένο σε τέσσερεις ενότητες: την επιστημονική και γεωλογική έρευνα, τις μεταλλευτικές έρευνες, την οργάνωση της πληροφορίας και τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες.

Η γεωλογική κι επιστημονική έρευνα περιλαμβάνει:
• Πλήρη ενημέρωση των γεωλογικών χαρτών της χώρας (243 χάρτες σε κλίμακα 1:100.000) μέσα σε πέντε χρόνια.
• Σεισμολογική χαρτογράφηση και σεισμολογικές εργασίες σχετικά με ενεργά ρήγματα
• Ψηφιακή μοντελοποίηση αποθεμάτων ορυκτών
• Συλλογή δεδομένων γεωθερμικού δυναμικού και γεωθερμικών ταμιευτήρων
• Δορυφορική ανάλυση δεδομένων 150.000 km2/έτος

Το στρατηγικό σχέδιο για την εξερεύνηση των μεταλλικών, βιομηχανικών και ενεργειακών πόρων περιλαμβάνει:

• Συγκέντρωση κι ανάλυση των προοπτικών του τομέα
• Συνέχιση κι εντατικοποίηση της δραστηριότητας της έρευνας σε μεταλλικά και βιομηχανικά ορυκτά
• Εξερεύνηση των γεωθερμικών πόρων και καθορισμό των προστατευόμενων περιοχών γύρω από τους πόρους αυτούς.
• Γεωφυσική έρευνα κι εντατικοποίηση της γεωτρητικής έρευνας

Είναι αλήθεια ότι για πολλά χρόνια o σημαντικότατος ορυκτός πλούτος της γείτονος παρέμενε ξεχασμένος κι υποανάπτυκτος, χωρίς όραμα και στόχους. Το μερίδιο των επενδύσεων στον κλάδο επί του συνόλου των επενδύσεων ήταν περιορισμένο, με σημαντικές εισαγωγές ορυκτών προϊόντων (7-10% του συνόλου των εισαγωγών) και η προστιθέμενη αξία της επεξεργασίας επίσης περιορισμένη.

Εντούτοις σήμερα φαίνεται να έχουν καταλάβει την αξία του Ορυκτού πλούτου που βρίσκεται στα σπλάχνα της τουρκικής γης, όπως ανάγλυφα φαίνεται αν μελετήσει κανείς τους στόχους που παρατίθενται.
Tο μήνυμα πλέον της χώρας στον τομέα είναι: “Turkey’s industries are fast developing and more and more markets for industrial minerals are opening up. All that is needed is companies to develop the mineral resources…”
Crystallising Turkish minerals potential

Θα μου πείτε: «και το περιβάλλον; ποιος θα διασφαλίσει την περιβαλλοντική αποκατάσταση και ποιος θα διαμοιράσει τον πλούτο στο κοινωνικό σύνολο, ώστε να μην έχουμε το γνωστό τριτοκοσμικό μοντέλο;”
Το περιβαλλοντικό και κοινωνικό δίλημμα είναι παντού. Και οι Τούρκοι, δεν φαίνονται έτοιμοι να δώσουν τη λύση στα ερωτήματα αυτά. Ούτε να τα εντάξουν έμπρακτα στη στοχοθεσία τους παρά μόνο σε μια φιλολογική οριοθέτηση αξιών και στόχων. Εντούτοις, από την άλλη, ο ορυκτός πλούτος δεν έχει ουσιαστική, μετρήσιμη, οικονομική αξία αν δεν τον παράγει κάποιος. Ο πλούτος που κοιμάται στα έγκατα της γης δεν είναι πλούτος, είναι μια προίκα, που δεν ξέρουμε αν αύριο θα έχει και πόση αξία.. Primum vivere…έλεγα οι λατίνοι. Ειλικρινά δεν ξέρω τελικά ποιος κοιμάται και ποιος είναι ξυπνητός… Η ποιος προσποιείται το ένα ή το άλλο…
[πέτρος Τζεφέρης] [by Tzeferis peter]
Σημείωση Συγγραφέα: H οποιαδήποτε χρήση υλικού αλλά και γενικότερα η όποια αναδημοσίευση υπόκειται στην εφαρμογή των όρων χρήσης της ιστοσελίδας http://elladitsamas.blogspot.com