Τα "τσεράτσια" της Μάνης...

"Ξυλοκέρατο" ή "Τσεράτσι" ή "χαρούπι" ονομάζουν τον καρπό στη Μάνη. Χαρουπιά η τσερατσιά είναι το αειθαλές δέντρο ή θάμνος, ύψους μέχρι 10-12 μ. από το οποίο προέρχεται ο καρπός. Το επιστημονικό όνομα (Ceratoni Asiliqua) προέρχεται από το "κέρατον", που υποδηλώνει και τη μορφή που έχει ο καρπός.

Τα χαρούπια κατάφεραν να θρέψουν όχι μόνο τον Ιωάννη το Βαπτιστή στην έρημο αλλά και χιλιάδες παιδιά κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Κι αυτό διότι στην άσχημη, σκουρόχρωμη και ζαρωμένη σάρκα τους περιέχουν τα δέκα σπουδαιότερα άλατα και ιχνοστοιχεία και περίπου 8/10 πρωτεΐνη, ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο και βιταμίνες.

Βράζοντας τα χαρούπια παρασκευάζουμε από το μέλι που υπάρχει στο εσωτερικό του ένα απλό υδατώδες εκχύλισμα, το "χαρουπόμελο" το οποίο και χρησιμοποιούσαν ως κύρια γλυκαντική ουσία. Πολλοί την ίδια ακριβώς περίοδο τα φούρνιζαν, τα άλεθαν και ανακάτευαν τη σκόνη τους με το λιγοστό αλεύρι για την παρασκευή του απαραίτητου για την οικογένεια ψωμιού. Οι Τούρκοι παρασκεύαζαν το καλοκαίρι από το "μέλι" των χαρουπιών ένα δροσιστικό σερμπέτι που σέρβιραν με χιόνι ή κρύο και ονόμαζαν "χαρουπάδα" ή "χαρουπιά".

Ο σπόρος της χαρουπιάς αντικατέστησε στο παρελθόν ακόμα και τον καφέ, καβουρντιζόμενος με αμύγδαλα και ρεβύθια. Εάν κάποιος κόψει στα δύο τον καρπό του ώριμου χαρουπιού θα διαπιστώσει ότι στάζει μέλι, το οποίο μάλιστα θυμίζει έντονα γεύση σοκολάτας. Το αφέψημα από κοπανισμένα χαρούπια είναι ιδανικό για τα παιδιά που πάσχουν από βροχίτιδα και κοκίτη. Βρασμένα επίσης μαζί με ξερά σύκα και σταφίδες χρησιμοποιούνται ως άριστο αντιβηχικό φάρμακο.

Στη Μάνη ήταν βασική τροφή των γουρουνιών και γενικότερα χρησιμοποιήθηκαν ως ζωοτροφή. Υπάρχουν επίσης μελέτες που τα χαρούπια έχουν χρησιμοποιηθεί ως πηγή σακχάρου σε ζυμωτική διαδικασία παραγωγής υδατανθράκων υψηλής θρεπτικής αξίας ζωοτροφών.Στην Κύπρο η χαρουπιά καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια, και το 90% της παραγωγής εξάγεται σε διάφορες μορφές (χαρουπάλευρο, ολόκληρος καρπός, χαρουποπυρήνας, αλεσμένα, γόμα) σε Ιταλία, Αγγλία, Αμερική, Ισπανία, Αυστραλία, Ιαπωνία, και Αίγυπτο.