Οι ειδικές αρχές του περιβαλλοντικού δικαίου της ΕΕ

Οι ειδικότερες αρχές στις οποίες στηρίζεται η πολιτική της Κοινότητας στον τομέα του
περιβάλλοντος   (άρθρο 191-2 της ΣΛΕΕ (πρώην 174-2 της ΣΕΚ):

1. Αρχή της προφύλαξης και της προληπτικής δράσης. Η θεμελιώδης αρχή της πρόληψης της βλάβης του φυσικού περιβάλλοντος θεσπίζεται χάριν της οικολογικής ισορροπίας και της διατήρησης αυτού και των φυσικών, προς όφελος όχι μόνο της παρούσας γενεάς αλλά και των επόμενων[1].
Κάθε δημόσια πολιτική γενική ή ειδική και κάθε διοικητική ή τεχνική παρέμβαση του κράτους στο φυσικό αλλά και στο ανθρωπογενές περιβάλλον πρέπει να έχει ενσωματώσει τα προσήκοντα κριτήρια προστασίας στο φυσικό περιβάλλον, ώστε να διασφαλίζεται η αρχή της πρόληψης της βλάβης του περιβάλλοντος και η προστασία που παρέχεται βάσει αυτών των κριτηρίων να είναι πλήρης και αποτελεσματική[2].

Η αρχή της προφύλαξης επεκτείνει και διευρύνει την αρχή της πρόληψης και συμφώνως προς αυτήν τα προστατευτικά μέτρα του περιβάλλοντος πρέπει να λαμβάνονται και όταν δεν υπάρχει πλήρης επιστημονική βεβαιότητα και απόδειξη για τις δυσμενείς περιβαλλοντικές συνέπειες μίας δραστηριότητας. Αρκεί να υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για πιθανές περιβαλλοντικές βλάβες[3]

2. Αρχή της επανόρθωσης των καταστροφών του περιβάλλοντος κατά προτεραιότητα στην πηγή.Όταν τα προληπτικά μέτρα δεν έχουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και επέρχεται οικολογική ζημία το άρθρο 191-2 (πρώην 174-2) της Συνθήκης της ΕΚ επιτάσσει την αποκατάσταση της ζημίας κατά προτεραιότητα στην πηγή. Η αρχή της επανόρθωσης της περιβαλλοντικής ζημίας στη πηγή εφαρμόζεται ευρέως, τόσο σε επίπεδο κανονιστικών ρυθμίσεων, όσο και σε νομολογιακό επίπεδο, για την εξεύρεση λύσης στο ακανθώδες ζήτημα της διαχείρισης και διάθεσης αποβλήτων[2].

3. Η αρχή  «ο ρυπαίνων πληρώνει».Ο ρυπαίνων βαρύνεται με τα έξοδα για την υλοποίηση των μέτρων που αποφασίζουν οι δημόσιες αρχές για να εξασφαλιστεί η διατήρηση του περιβάλλοντος σε αποδεκτή κατάσταση. Με άλλα λόγια, το κόστος των μέτρων αυτών θα πρέπει να αντανακλάται στο κόστος των αγαθών και των υπηρεσιών που είναι ρυπογόνες κατά την παραγωγή ή και την κατανάλωσή τους. Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» σημαίνει ότι το έννομο αγαθό περιβάλλον δεν εκτιμάται ως υπέρτερο εκείνου της οικονομικής ανάπτυξης, δηλαδή του συντελεστή κεφάλαιο. Έτσι, νομίμως επιτρέπεται η προσβολή του περιβάλλοντος αρκεί να αποτιμάται σε χρήμα. Εξάλλου, τα πρόστιμα σε βάρος των επιχειρήσεων επιβαρύνουν την τιμή των προϊόντων ή των υπηρεσιών, δηλαδή τελικώς τους καταναλωτές –πολίτες ως έμμεσος φόρος. Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» συμπληρώνεται από την ύπαρξη κινήτρων μη ρύπανσης ή αντιρρύπανσης.

Πλήρες άρθρο εδώ