Πέντε «αγκάθια» για το οικολογικό κίνημα...

[της Μαρίας Βιτωράκη]

Aρκετές φορές έχω αναρωτηθεί γιατί στην Ελλάδα η πολιτική οικολογία, αλλά και τα κοινωνικά οικολογικά κινήματα, παραμένουν (σχετικά) στο περιθώριο, παρά τα σημαντικά θέματα ιδιαίτερου οικολογικού ενδιαφέροντος που μπαίνουν στην πολιτική και κοινωνική ατζέντα, παρά την «ευαισθητοποίηση» της κοινωνίας σε θέματα οικολογίας και παρά τον -κατά βάση- ελκυστικό και κοινά αποδεκτό χαρακτήρα των οικολογικών αιτημάτων για περιβαλλοντική βιωσιμότητα, διαγενεακή δικαιοσύνη και αλληλεγγύη. Ομολογώ ότι δεν έχω βρει καθαρές απαντήσεις, έχω όμως εντοπίσει ορισμένα σημεία που αποτελούν "αγκάθια" για το οικολογικό κίνημα και πιστεύω ότι εμείς οι (ρεαλιστές) οικολόγοι έχουμε χρέος να τα συζητήσουμε και -σε όποιο βαθμό μπορούμε- να τα αλλάξουμε.

Σημείο 1: Περιβαλλοντική Καταστροφολογία και Καταστροφο-λαγνεία

Συχνά τα επιχειρήματα των οικολόγων στηρίζονται σε εικόνες «βιβλικής» περιβαλλοντικής καταστροφής που μάλιστα περιγράφεται ως αναντίστρεπτη, δηλαδή τέτοιας έκτασης και βαθμού που δεν θα μπορέσει ποτέ να αποκατασταθεί μέσω φυσικών μηχανισμών. Αυτό (επιστημονικά μιλώντας) σπάνια είναι αλήθεια. Η φύση έχει μοναδικούς μηχανισμούς αναγέννησης και επανάκαμψης σε νέες θέσεις ισορροπίας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να αγνοήσουμε τις ανθρώπινες (συχνά πολύ αρνητικές) επιδράσεις στο περιβάλλον, αλλά να προτείνουμε ένα διαφορετικό μοντέλο αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον στη λογική της βιωσιμότητας- δηλαδή συνεκτιμώντας –σε κάθε περίπτωση- το περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό κόστος.

Θα πρέπει οι πολίτες να αντιληφθούν ότι οι οικολόγοι δεν είμαστε περιβαλλοντικοί «ταλιμπαν», αλλά ενδιαφερόμαστε για το συμφέρον της κοινωνίας που – πολύ απλά- δεν μπορεί παρά να συμβαδίζει με ένα βιώσιμο περιβάλλον!

Η καταστροφολογία έχει ένα επιπλέον αρνητικό αποτέλεσμα: ενισχύει την αντίληψη ότι στην σύγχρονη τεχνολογική εποχή είναι αδύνατον να αποφύγουμε την περιβαλλοντική υποβάθμιση – άρα θα πρέπει να την αποδεχθούμε, περίπου ως «αναγκαίο κακό», ενώ στην πραγματικότητα η τεχνολογική καινοτομία μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης για την περιβαλλοντική προστασία και αναβάθμιση.

Σημείο 2: Πόλεμος κατά των "μεγάλων επενδύσεων" παντού και πάντα! Αδυναμία αναγνώρισης και αξιολόγησης των προβλημάτων που αποτελούν πράγματι προτεραιότητα και απόδοσης των αντίστοιχων ευθυνών.

Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις τα τοπικά οικολογικά κινήματα αντιμετωπίζουν με μεγάλη εχθρότητα τις υποψήφιες επενδύσεις είτε σε ΑΠΕ, είτε σε μονάδες διαχείρισης αποβλήτων ή και σε πιο «βαριές» δραστηριότητες όπως η εξόρυξη. Αυτό συχνά γίνεται από κεκτημένη ταχύτητα! Το «όχι» έρχεται πιο γρήγορα στο χειλάκι των οικολόγων από το «ναι υπό όρους». Έχω συχνά ασχοληθεί με τις συνέπειες αυτού του «όχι» που τις βρίσκω σχεδόν τόσο καταστροφικές όσο και του «χωρίς όρους ναι». Τι θα έπρεπε να κάνουμε: Οι ώριμες και δημοκρατικές κοινωνίες μπορούν να παίρνουν αποφάσεις συζητώντας - σχεδιάζοντας - συναποφασίζοντας- αξιολογώντας - λογοδοτώντας - τροποποιώντας. Όλο αυτό το μοντέλο το ονομάζω «σχέδιο δράσης» για τοπικά ή υπερ-τοπικά θέματα. Η δημοκρατία επιβάλλει την συν-ευθύνη και συν-απόφαση με κριτήριο το κοινό συμφέρον και όχι την προώθηση είτε ιδιωτικών είτε μικροπολιτικών/ πελατειακών συμφερόντων, αλλά ούτε και τη δικαίωση της συμπεριφοράς του κοινωνικού «τσαμπουκά» όπως συχνά βλέπουμε στην Ελλάδα.

[Πλήρες άρθρο εδώ]