Η Ελλάδα πάσχει από την Κατάρα των Πλουτοπαραγωγικών Πηγών και την Ολλανδική Ασθένεια!

Σε παλαιότερο άρθρο στο Energypress αναφέρθηκα στους λόγους στους οποίους πρέπει να ψάξουμε, να ανακαλύψουμε και να εξορύξουμε τους ορυκτούς μας πόρους.

Σε αυτό το άρθρο ανέφερα πως βάσει της ακαδημαϊκής βιβλιογραφίας, μία χώρα πάσχει από την κατάρα των πλουτοπαραγωγικών της πηγών εφόσον αποδεδειγμένα διαθέτει πλουτοπαραγωγικές πηγές και ταυτόχρονα πληρεί και τα τρία κάτωθι κριτήρια:

• το πολιτικό της προσωπικό είναι διεφθαρμένο,
•  οι θεσμοί της είναι ασθενείς λόγω της διαφθοράς, και
•  το πολιτικό της σύστημα είναι πελατειακό (clientelism)

Σε αυτό το σημείο να σημειώσω πως δεν θεωρούνται μόνο οι ορυκτοί πόροι ως πλουτοπαραγωγικές πηγές μίας χώρας. Η θάλασσα δεν είναι πλουτοπαραγωγική πηγή; Τα βουνά της δεν είναι; Τα ποτάμια της δεν είναι; Το οικιστικό της περιβάλλον, δηλαδή οι όμορφες πόλεις της δεν είναι (π.χ. Βενετία);

Κάποιοι αντικρούουν την άποψή μου για την ανάγκη αναζήτησης και εξόρυξης των ορυκτών μας πόρων με το επιχείρημα της κατάρας των πλουτοπαραγωγικών πηγών αναφερόμενοι στο φαινόμενο resource curse.

Όμως ας σκεφτούμε το εξής ερώτημα: μήπως η Ελλάδα από το 1963 μετατράπηκε σε χώρα η οποία υποφέρει διαρκώς από την ασθένεια των πλουτοπαραγωγικών της πηγών; Μήπως δηλαδή η Ελλάδα πάσχει από το 1963 από την ασθένεια resource curse; Γιατί το λέω αυτό;

Το 1963 πρωτο-εφαρμόστηκε ένας καταστροφικότατος νόμος: ο νόμος της αντιπαροχής.Ένας νόμος ο οποίος στηρίχτηκε στο πελατειακό αλισβερίσι, και στην καταστροφή του φυσικού πλούτου της χώρας χάριν του οικονομικού κέρδους και του πολιτικού πελατειακού αλισβερισίου.Ένας νόμος ο οποίος μετατράπηκε σε συνήθεια καταστροφής του φυσικού μας περιβάλλοντος χάριν της άναρχης οικιστικής και τουριστικής δόμησης.Ένας νόμος ο οποίος κατέστρεψε κυριολεκτικά τη φύση της χώρας.Ένας νόμος αντίθετος σε κάθε έννοια βιώσιμης ανάπτυξης.Ένας νόμος καταπάτησης δασών, αιγιαλών, συνειδήσεων.Ένας νόμος καθρέφτης της διαφθοράς και του πελατειακού πολιτικού μας συστήματος.Ένας νόμος ο οποίος μπήκε καλά στο πολιτικό DNA του Έλληνα ψηφοφόρου...Ένας νόμος που ακόμη και όταν έπαψε να ισχύει, είχε αφήσει παρακαταθήκες διαφθοράς, σήψης και καταστροφής της βιώσιμης ανάπτυξης: κάθε λόγγος και ξενοδοχείο. Κάθε βουνό και resort. Κάθε resort και χαβούζα της Μεσογείου.

Όποιος θεωρεί πως ο τουρισμός δεν έχει καταστρέψει το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας υπό τις πολιτικές συνθήκες των τελευταίων 50 ετών είναι απλά ανόητος...Ό,τι ακριβώς ορίζει η έννοια της κατάρας των πλουτοπαραγωγικών πηγών υφίσταται στη χώρα μας από το 1963...

Από την άλλη πλευρά, ας αναλογιστούμε και την Ολλανδική Ασθένεια (Dutch Disease). Στην επιστήμη των Οικονομικών, συνοπτικά, μία χώρα πάσχει από την Ολλανδική Ασθένεια όταν το οικονομικό της μοντέλο είναι προσανατολισμένο αποκλειστικά και μόνο προς ένα τομέα ο οποίος συνήθως σχετίζεται με την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών της πηγών εγκαταλείποντας ταυτόχρονα τους υπόλοιπους τομείς ανάπτυξης. Μήπως όμως αυτό δεν συνέβαινε στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες όπου εγκαταλείφθηκε πλήρως η πρωτογενής παραγωγή και «αξιοποιήσουμε» μόνο τον τουρισμό ο οποίος σχετίζεται με τη θάλασσα, τα βουνά και τα ποτάμια μας σε βάρος πολλές φορές του φυσικού μας περιβάλλοντος;

Άρα, οποιοδήποτε επιχείρημα το οποίο αντικρούει τις προσπάθειες αξιοποίησης των ορυκτών μας πόρων με τη δικαιολογία πως τάχα η χώρα μας κινδυνεύει να υποπέσει σε μία από τις δύο ασθένειες καταπέφτει. Καθώς η χώρα μας πάσχει από την Κατάρα των Πλουτοπαραγωγικών Πηγών (Resource Curse) και από την Ολλανδική Ασθένεια (Dutch Disease) εδώ και δεκαετίες.

Όλοι οι παίκτες του Ελληνικού πολιτικού παίγνιου το έκρυβαν κάτω από το χαλάκι της βόλεψης...πολίτες, κυβερνώντες, οικολόγοι κλπ...καιρός να το αντιληφθούμε όλοι μας και να προχωρήσουμε με σωστό στρατηγικό σχεδιασμό στη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Ορυκτών μας Πόρων.

[του Σωτήρη Ν. Καμενόπουλου, Διπλ. Μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης (M.Eng.), Υποψήφιος Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης, Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων]