Λᾶας, Lapis, λατομείο, πέτρα , πύργος, πολεμόπυργος, Μάνη!

 

Λας λοιπόν σημαίνει πέτρα. Στη Μάνη η πέτρα λέγεται λαλούδα.

Στη δωρική γλώσσα η λέξη "λᾶας" σημαίνει λίθος. Η λέξη Lapis στα λατινικά είναι δάνεια λέξη από τα ελληνικά, όπως και η σύνθετη λέξη ¨λατομείο". Λας λοιπόν σημαίνει πέτρα. Στη Μάνη η πέτρα λέγεται λαλούδα.

Ο Λας ή Λᾶας ή η Λα ήταν ακμάζουσα πόλη από τους προϊστορικούς μεχρι τους βυζαντινούς χρόνους, με αποκορύφωμα την δημιουργικότερη περίοδο του Κοινού των Ελευθερωλακώνων. Η πόλη Λας αναφέρεται από τον Ομηρο, τον Θουκυδίδη και τον Στράβωνα.

Ο περιηγητής Παυσανίας μετά το Γύθειο προς την Αρεόπολη, φθάνει στη Λάα, την οποία ορίζει σαφώς "Τα δε εν δεξιά Γυθείου, Λας εστί" . Η μυθολογία λέγει ότι την πόλη ίδρυσαν άνθρωποι γεννημένοι απο τους λίθους, που έρριχναν ο Δευκαλίων και η Πύρρα μετά τον ομώνυμο κατακλυσμό.

Πέτρα πιάνουν όταν γεννηθείς,
σε ριζωμιά πατάει ή και κάθεται η νύφη
 όταν πρωτομπαίνει στo σπίτι,
σε πέτρα ριζωμιά χτίζεις τα θεμέλια του σπιτιού
και τέλος πέτρα θα σκεπάσει το μνήμα σου.. 

Η οικοδόμηση του οικογενειακού πύργου, του πύργου της
πατριάς, ήταν ο απώτερος στόχος της ζωής του Μανιάτη, ο οποίος
έχει συνυφασμένη τη ζωή του με την αγέρωχη κορμοστασιά του 
πύργου του και την ιστορική διαδρομή των προπατόρων του!

Στη Μάνη, εκείνο που ευδοκιμεί είναι η πέτρα. Πέτρα πιάνουν όταν γεννηθείς, σε ριζωμιά πατάει ή και κάθεται η νύφη όταν πρωτομπαίνει στo σπίτι, σε πέτρα ριζωμιά χτίζεις τα θεμέλια του σπιτιού και τέλος πέτρα θα σκεπάσει το μνήμα σου.. 

Ολα τα κύρια γεγονότα της ζωής του Μανιάτη, δένονται απο την πέτρα.

Στην Μάνη, στον τόπο της πέτρας, η πέτρα έγινε πύργος, σύμβολο δύναμης και status.. 

Οι πύργοι, πάνω από 800 τον αριθμό, με την ανεξάρτητη μανιάτικη αρχιτεκτονική είναι καμωμένοι από ασβεστολιθικά υλικά της περιοχής απολύτως ενερμονισμένοι με το φυσικό περιβάλλον..

Από τον 18ο αι. και μετά έχουν εξαιρετική δόμηση και στέρεη αρχιτεκτονική με πέτρινα πολυώροφα κτίσματα, αυστηρών γραμμών τοιχοποιίας με λίγα μικρά παράθυρα. Στην αρχική του εμφάνιση ο πύργος ήταν βίγλα-παρατηρητήριο του οικογενειακού οικισμού και δεν κατοικούνταν.  

Οι πολεμόπυργοι, χτίζονταν από αιχμηρές τεφρές πέτρες με ντουφεκότρουπες (πολεμίστρες), με ζεματίστρες* και βέβαια με την εμβληματική αγέρωχη κορμοστασιά τους.

*οι ζεματίστρες ήταν πάνω από την κεντρική είσοδο για να πετούν καυτό νερό ή λάδι στους εχθρούς. Επίσης στις γωνίες των πυργων για να εμποδίζουν τους εισβολείς να προσβάλουν τους πύργους