Mία ευχή για το 2025: έλεος, όχι άλλo brainrot!

 Εκτός από την γενικόλογη ανησυχία και τις χλιαρές ψευτο-απαγορεύσεις χρήσης των κινητών στα σχολεία, γίνεται κάτι άλλο; Η εκ των υστέρων εκλογίκευση (απαγόρευση) της χρήσης φαντάζει μάλλον αστεία...Το brainrot ήρθε για να μείνει... εκείνο που δεν μπορώ να εκτιμήσω είναι αν πραγματικά πρόκειται για brainrot...ή για μια μια ακόμη πιο επικίνδυνη μετάλλαξη του σύγχρονου νέου ανθρώπου... H καθημερινή βία στα παιδικά και εφηβικά δρώμενα περνάει σήμερα στα φτηνά καθημερινά ρεπορτάζ της τηλεόρασης και μένει εκεί. Ομως δεν είναι τυχαία.. Μπορεί από τον παραπληγικό υπεράνθρωπο του Πωλ Βιριλιό  που απλώς ασκούσε κριτική στον Κυβερνοκόσμο, να βαδίζουμε ολοταχώς σε κάτι άλλο ακόμη πιο δριμύ, βίαιο και απροσδόκητο που οδηγεί στην κοινωνική αποσύνθεση και που δεν τολμώ να κατονομάσω. Σε καλό να μας βγει... Χρόνια Πολλά!

Η φράση «brain rot» αποτυπώνει την επιρροή στην ψυχική ή πνευματική κατάσταση ενός ατόμου, από την υπερκατανάλωση περιεχομένου και δη διαδικτυακού περιεχομένου. Η φράση ανακηρύχθηκε για το 2024 ως «λέξη της χρονιάς» από το Oxford University Press. Οι γενιές Gen Z (η πρώτη που μεγάλωσε σε έναν πλήρως ψηφιακό κόσμο) και Gen Alpha (αλλά και τα millennials) ξέρουν τη φράση, ουδόλως όμως γνωρίζουν τους κινδύνους...Οι γονείς τους;

Οταν το 1854, ο αμερικανός συγγραφέας και νατουραλιστής φιλόσοφος Thoreau Henry-David (Χένρι-Ντέιβιντ Θορώ), ανέφερε για πρώτη φορά τη φράση «brain rot» στο εμβληματικό του έργο Walden, δεν μπορούσε φυσικά να φανταστεί ότι η φράση αυτή θα ήταν η φράση της χρονιάς του 2024.

Ο Thoreau στο έργο αυτό περιγράφει τις εμπειρίες του από τα δύο χρόνια (1845-1847) της παραμονής του σε μια καλύβα, στις όχθες της λίμνης Walden, κοντά στο Κόνκορντ της Μασαχουσέτης. Ο πρωτεργάτης -για πολλούς μελετητές- των σύγχρονων οικολογικών κινημάτων Thoreau ανακαλύπτει τη δύναμη της επαφής με τη Φύση και πρεσβεύει έναν εναλλακτικό, πιο λιτό και αντισυμβατικό τρόπο ζωής, σε σχέση με το πνεύμα εκβιομηχάνισης της εποχής του!!

 «Η επικοινωνία λοιπόν, των παιδιών είναι μέσω οθονών. Επικοινωνούν, αλλά δεν είναι η επικοινωνία που είχε η ανθρωπότητα, η διά ζώσης επικοινωνία. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι εκλογίκευση της χρήσης. Εκεί λοιπόν, φαίνεται ότι η παρέμβαση θα είναι να χρησιμοποιούν όσο δυνατόν λιγότερο τα έξυπνα κινητά και τις ταμπλέτες και να μην τα χρησιμοποιούν στο σχολείο. Και σε πολλά σχολεία στην Αμερική, εκεί που το έχουν ψάξει το πράγμα έχουν σταματήσει. Δεν επιτρέπονται τα smartphones στα σχολεία. Και τώρα τα πιο μικρά παιδιά, η γενιά Άλφα, αυτά έχουν μεγαλύτερη ζημιά πάθει στον εγκέφαλό τους. Δηλαδή ποιο είναι το πρόβλημα εκεί; Ότι χάνουν την ικανότητα της προσοχής, που σημαίνει ότι δεν μπορούν να πάνε σε βάθος, να μάθουν κάτι σε βάθος και δεν μπορούν να δημιουργήσουν. Τα παιδιά λοιπόν, αυτά στην ουσία χάνουν ευφυΐα (…)».

 Από το βιβλίο του κ. Πέτρου Τζεφέρη,
Εξορύσσοντας ένα Πράσινο Μέλλον, 2024.

Δεν είναι τυχαίο που το Προφητικό οικολογικό μανιφέστο του Thoreau επιστρέφει και σήμερα με έναν τρόπο άκρως αφοπλιστικό που μάλλον αποδεικνύει πόσο ουτοπικό ειναι το εγχείρημα της επιστροφής στη Φύση στη σύγxρονη ζωή, όπως την έχουμε επιλέξει και δομήσει. 

Πάντως, ο κόσμος φαίνεται να ανησυχεί για το θέμα. Περισσότεροι από 37.000 άτομα ψήφισαν τη συγκεκριμένη φράση ανάμεσα σε άλλες πέντε λέξεις.

Πρόκειται για μια φράση που φαίνεται να αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη ανησυχία στην κοινωνία ανακηρύχθηκε για το 2024 η «λέξη της χρονιάς» από το Oxford University Press. Από το «Rizz»  που είχε επιλεγεί το 2023, επιτέλους σε κάτι πολύ πιο σημαντικό!

Ο λόγος για τη φράση «brain rot» ή διαφορετικά «σήψη εγκεφάλου». Η φράση «brain rot» αποτυπώνει την «επιρροή στην ψυχική ή πνευματική κατάσταση ενός ατόμου, από την υπερκατανάλωση περιεχομένου (και δη διαδικτυακού περιεχομένου.

Ο όρος έχει αποκτήσει νέα σημασία στην ψηφιακή εποχή, ειδικά τους τελευταίους 12 μήνες. Κερδίζοντας έδαφος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και του TikTok που χρησιμοποιείται περισσότερο από τις γενιές Gen Z και Gen Alpha, η φράση «σήψη του εγκεφάλου» χρησιμοποιείται για να εκφράσεις μια γενικευμένη ανησυχία για τον αρνητικό αντίκτυπο της υπερκατανάλωσης διαδικτυακού περιεχομένου. Δυστυχώς οι γενιές αυτές δεν είναι μόνο οι γενιές της της συμπερίληψης και της εξ αποστάσεως εργασίας αλλά και των παρενεργειών του brain rot ή demure που ορθώς αναδεικνύονται «λέξεις της χρόνιας».

Το 2024, το «brain rot» χρησιμοποιείται για να περιγράψει τόσο την αιτία όσο και το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας και αφορά το περιεχόμενο χαμηλής ποιότητας που βρίσκεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο διαδίκτυο.

Εκτός από την γενικόλογη ανησυχία και τις χλιαρές ψευτο-απαγορεύσεις χρήσης των κινητών στα σχολεία, γίνεται κάτι άλλο; Η εκ των υστέρων εκλογίκευση (απαγόρευση) της χρήσης φαντάζει μάλλον αστεία...

Το brainrot ήρθε για να μείνει... και προφανώς να μετεξελιχθεί σε κάτι χειρότερο...