Πάλι για την εξορυκτική δραστηριότητα..
[by Peter Tzeferis]
Λέγοντας «ναι στο περιβάλλον και ναι στην ανάπτυξη» έχουμε κάνει μια μεγάλη υπέρβαση. Αλλά και έναν μεγάλο συμβιβασμό ταυτόχρονα. Διότι αυτό σημαίνει ναι στην τουριστική ανάπτυξη, ναι στην μεταλλευτική ανάπτυξη.. Ο συμβιβασμός αυτός έχει κόστος. Και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να το αναλάβουμε. Αλλά στην πράξη αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μην χρησιμοποιούμε τακτικές «άσπρου μαύρου» και να θεωρούμε καμία δραστηριότητα «εκ προοιμνίου» καταδικασμένη.
Η μεταλλευτική δραστηριότητα, όπως και κάθε άλλη αναπτυξιακή δραστηριότητα, αποτελεί μια αναπτυξιακή δυνατότητα, όχι δεδομένη, αλλά που θα πρέπει να εξεταστεί με σοβαρότητα στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης. Χωρίς συμψηφισμούς αλλά και χωρίς προκαταλήψεις.
Η εξορυκτική δραστηριότητα είναι εξαιρετικά ευάλωτη στην περιβαλλοντική «καραμέλα», στην «επίφαση» του περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, στην δημοσιογραφική υπερβολή και στον τηλεοπτικό φαρισαϊσμό. Στην μόδα με το οικολογικό περίβλημα.. Στη μόδα που χρησιμοποιείται σήμερα για να πουλήσει πράσινα προϊόντα, για να αναδείξει και να γκρεμίσει ανθρώπους, καταστάσεις, think green, act green, be green…
Είναι γνωστό ότι σε ορισμένες περιοχές του τόπου μας, η εξορυκτική δραστηριότητα αποτελεί ήδη μια αναπτυξιακή πραγματικότητα, με ιστορία, με κοινωνικό προφίλ και αντίκτυπο που αποτελεί παρακαταθήκη για το μέλλον..
Τόσο η δραστηριότητα αυτή και οι άνθρωποί της, όσο και οι πολίτες που επηρεάζονται από την δραστηριότητα, δεν έχουν ανάγκη από τακτικισμούς, σκοπιμότητες και μεθοδεύσεις που αφορούν το περιβάλλον και τη ζωή τους. Ούτε κάποιους να καλύψουν το κενό της πολιτείας και να πάρουν αυτοβούλως τη δική τους την τύχη στα χέρια τους.
Χρειάζονται ορθολογικές και επιστημονικά τεκμηριωμένες απόψεις από τους φορείς που είναι εξουσιοδοτημένοι γι’ αυτό, ρεαλιστικές τεχνικές και διαδικασίες, καλές υπηρεσίες από την πολιτεία και προοπτικές για βιώσιμη ανάπτυξη, ανάπτυξη που θα επιβιώσει στις επόμενες γενιές.
[Πέτρος Τζεφέρης]
5 comments:
Δυστυχώς, ένα μεγάλο μέρος της εξορυκτικής δραστηριότητας πλέον είναι μη βιώσιμο αν λάβουμε υπ' όψη την καταστροφή που δημιουργεί στο περιβάλλον. Όσο φτωχαίνουν τα κοιτάσματα, τόσο πιο βρώμικη θα γίνεται η εξόρυξη.
Λόγου χάρη, για την παραγωγή σήμερα ενός κιλού ορυκτού χρυσού χρειάζονται 691000 λίτρα νερού, 141 κιλά κυανιούχου άλατος (εξαιρετικά τοξικό) 143 δισεκατομμύρια joule ενέργειας και 11,5 τόνοι εκπομπών θερμοκηπίου, ενώ παράγονται 540 τόνοι άχρηστων κατάλοιπων!
"Τα λιβάδια καταστρέφονται, τα δάση και τα δέντρα κόβονται, μετά εκλείπουν τα πουλιά. Επιπλέον, το νερό που χρησιμοποιείται για την απόπλυση των μεταλλευμάτων δηλητηριάζει τα ποτάμια, τις λίμνες και τις θάλασσες και σκοτώνει τα ψάρια." Georgius Agricola, 1550 (Πατέρας της σύγχρονης ορυκτολογίας)
Σήμερα οι περιεκτικότητες των κοιτασμάτων σε ορυκτά είναι πολύ φτωχές, κάνοντας την εξόρυξη πολύ βρώμικη διεργασία. Μήπως είναι καιρός να σφραγίσουμε για πάντα το εσωτερικό της γης και να στραφούμε σε νέα υλικά και ανακύκλωση των υπαρχόντων μετάλλων με κάθε κόστος;
H ιδέα σου δεν θα ήταν ασχημη αν μπορούσε να εφαρμοστεί. Ζούμε την εποχή της ανακύκλωσης και όχι την εποχή του σιδήρου και του χαλκού.
Ομως δυστυχώς υπάρχουν υλικά που δεν μπορούν να βρεθούν παρά μόνο με εξόρυξη. πχ. πολλά μέταλλα υψηλής τεχνολογίας (σπάνιες γαίες-λανθανίδες, τιτάνιο, λευκόχρυσος, κοβάλτιο, κράματα ρηνίου, ίνδιο, ταντάλιο, βιομηχανικά ορυκτά, πυρίτιο για Φ/Β κλπ. Θυμίζω οτι ακόμη και στο φεγγάρι γίνονται έρευνες για το περίφημο ήλιο 3 της πυρηνικής σύντηξης..
Κι ακόμη η πράσινη τεχνολογία ή ανακύκλωση που δεν θα έχει τη βασική οικονομικότητα (δηλ. το κόστος της θα είναι πολλαπλάσιο εκείνου της εξόρυξης)και δεν θα δημιουργεί οικονομικές ευκαιρίες, γνωρίζεις πολύ καλά οτι ανεξαρτητα το δέον γενέσθαι, είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.
Για τον χρυσό δεν θέλω να σχολιάσω γιατί το σχόλιο μπορεί να είναι μόνο ενα ...βιβλίο ολόκληρο.
Μπορώ να πω μόνο οτι ακριβώς λόγω του "πυρετού" του χρυσού που ξεκίνησε από την αρχαιότητα και δεν λέει να κοπάσει μέχρι σήμερα δίνοντας ζωή, λάμψη και θάνατο, αλλά και των θέμάτων σκοπιμότητας της εξόρυξής του (αν πρέπει δηλ. να προσθέτουμε κάθε μέρα στους κατά πολλούς "άχρηστους" 160 χιλιάδες τόνους χρυσού που ήδη έχουν εξορυχθεί παγκόσμίως), το παράδειγμα του χρυσού ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ αντιπρωσωπευτικό για να κρίνουμε γενικά την μεταλλεία και την εξορυκτική δραστηριότητα. Ειναι παράδειγμα ακραίο και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής..
Δεν χρησιμοποίησα το παράδειγμα του χρυσού για να καταδικάσω την μεταλλεία, αρκούμαι στην καταδίκη που της έκανε ο Agricola. Το παράδειγμα του χρυσού δεν είναι αντιπροσωπευτικό και σίγουρα αποτελεί «τη βρώμικη άκρη» της μεταλλείας (απλά είχα άμεσα διαθέσιμα στοιχεία), αλλά τα υπόλοιπα μέταλλα, όλα μαζί, βρίσκονται ας πούμε κατά μέσο όρο στο 50% των απαιτήσεων του χρυσού; Ακόμα δεν μπορώ να αντιληφθώ έστω και το ήμισυ των ποσοτήτων που αναφέρω για το χρυσό, να δαπανώνται σε εξόρυξη, επειδή το σημερινό οικονομικοπολιτκό και εκπαιδευτικό σύστημα έχει φροντίσει ώστε να αποτυγχάνουν οι βιώσιμες λύσεις αν δεν είναι κερδοφόρες.
Μιλάμε για εξόρυξη στο διάστημα; Έστω πως βρίσκουμε πλούσια κοιτάσματα. Τα εργαλεία μας δουλεύουν σε εκείνες τις συνθήκες; Τα μισά από τα εργαλεία της εξόρυξης στηρίζονται στην δύναμη της βαρύτητας. Με την έλλειψη αέρα τι θα κάνουμε; Το κόστος μεταφοράς; Το κόστος κατεργασίας στο διάστημα; Ή η κατεργασία θα γίνει στη γη; Νερό από πού θα εξοικονομήσουμε για την κατεργασία; Τα προβλήματα της εξόρυξης στο διάστημα μάλλον απομακρύνουν την λύση, τουλάχιστον από την δική μας ζωή, αν δεν αποτελεί ουτοπία τουλάχιστον προ της αποίκησης του διαστήματος. Μετά μάλλον το σημερινό πρόβλημα θα μετατραπεί απλά σε διαπλανητικό, χωρίς όμως να λυθεί πραγματικά.
Και όλα αυτά γιατί; Για να μπορεί να καταναλώνει ο μέσος δυτικός άνθρωπος έντεκα τόνους ορυκτού μετάλλου (!) κατά τη διάρκεια της ζωής του; (Ο μέσος ανατολικός αρκείται σε λιγότερο από 1!!) Και τελικά, τείνοντας ασυμπτωτικά προς αυτή, κάποια μέρα τα μέταλλα θα εξαντληθούν. Ενώ όλα τα χρήματα που δαπανώνται σε εξόρυξη θα μπορούσαν να οδηγηθούν στη μελέτη συνθετικών υλικών και φυσικά σε μια εκπαίδευση που θα ελάττωνε και την κατανάλωση αλλά θα άλλαζε και τις νοοτροπίες.
[Ξέρω, συζητάμε την ουτοπία, αλλά το καλό είναι ότι ξεκινήσαμε να τη συζητάμε]
Ετσι το μόνο που μας μένει να κάνουμε ειναι
1) να μειώσουμε όσο μπορούμε την κατανάλωση των πρωτογενών πρώτων υλών προσφεύγοντας παράλληλα σε πιο αποδοτική χρήση των πόρων, ανακύκλωση, υποκατάσταση κλπ.
και 2) να προωθήσουμε αυτό που ονομάζεται σήμερα "βιώσιμος εφοδιαμός" με πρώτες ύλες πράγμα που απαιτεί συγκεκριμένες πολιτικές βιώσιμης ανάπτυξης. Απαιτεί βελτίωση των γνώσεων σχετικά με τα κοιτάσματα, δικτύωση των εθνικών γεωλογικών ισντιτούτων, ένταξη στα σχέδια χρήσης γης και τα εθνικά χωροταξικά, ερευνητικές πρωτοβουλίες, νομοθετικές πρωτοβουλίες, ευαισθητοποίηση κοινού κλπ.
Ειδικά για την ΕΕ είναι πολύ σημαντικό πρέπει να αρθούν και τα εμπόδια πρόσβασης στις πρώτες ύλες που προέρχονται απο χώρες του τρίτου κόσμου.. Απαιτείται δηλ. αυτό που λένε στην ΕΕ (στην γνωστή πλέον πρωτοβουλία Verheugen) "γεωπολιτική" αλλά και "διπλωματία" πρώτων υλών, ώστε αφενός οι πρώτες ύλες να παράγονται εκεί με όρους βιώσιμης ανάπτυξης αλλά και να να μην υπάρχουν εμπόδια στην πρόσβαση σε αυτά μέσω μια διεθνούς κανονιστικής πολιτικής στα πλαίσια του ΠΟΕ.
Να πω και κάτι που φαίνεται άσχετο αλλά δεν ειναι καθόλου.
Και σχετίζεται με την διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ελλάδα από τα ξημερώματα της Τρίτης, λόγω της διένεξης της Gazprom με την Ουκρανία για τις τιμές. Και τα γνωστά προβλήματα του εφοδιασμού με φυσικό αέριο που εμεις που τα παρακολουθούμε ξέρουμε οτι υφίστανται κάθε χρόνο.
Ξερετε τι κάνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις?
Πέραν φυσικά από τα αποθέματα της Ρεβυθούσας που είναι μόνο 20 ημερών. Και τα τάνκερ υγροποιημένου αερίου από την Αλγερία που και κόστος έχουν και περιορισμένη δυνατότητα επίσης..
Κάνουμε περικοπές στη χρήση φυσικού αερίου από τη βιομηχανία. Και στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ αλλά και των ιδιωτών, που λειτουργούν με φυσικό αέριο, όπου αντικαθιστούμε το φυσικό αέριο με μαζούτ.
Και φυσικά βάζουμε στο σύστημα περισσότερο ενέργεια από τους λιγνιτούς σταθμούς...
Το κακό, κάκιστο, λιγνιτάκο που δεν αρέσει σε κανένα μας..
Αλλά που ειναι δικός μας, καταδικός μας και δεν κλείνει με καμία ουκρανική η άλλη στρόφιγγα...
Οχι αλλο κάρβουνο λοιπόν. Οχι άλλο κάρβουνο, μέσα στα μάτια μας...
Ο νοών νοείτο..
Δημοσίευση σχολίου
Προσβλέπω σε έναν ευπρεπή διάλογο χωρίς κακόβουλα και υβριστικά σχόλια που προσβάλλουν την αισθητική μας αλλά κι εκείνη της ελληνικής γλώσσας. Εντούτοις, όλα τα σχόλια δημοσιεύονται!