Θα επιβιώσει τελικά το Τουβαλού;

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Peter]

Τα νησιά Τουβαλού, οι εννέα κοραλλιογενείς ατόλες, των 26 τετρ. χιλ. και των 10.000 ανθρώπων, που εκτείνονται μόλις λίγα μέτρα (4-5) πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας σε μια μακρινή γωνιά του Ειρηνικού Ωκεανού, ανοικτά της Αυστραλίας, κινδυνεύουν να "βυθιστούν"  στα επόμενα 30-50 χρόνια εάν συνεχισθεί ο σημερινός ρυθμός ανόδου της στάθμης των υδάτων.


Θα βυθιστεί άραγε το Τουβαλού; Το ερώτημα φαντάζει εύλογο. Τι πιο εύλογο άλλωστε για ένα μικρό έθνος που βρέθηκε ξαφνικά να αγωνίζεται για την επιβίωσή του,  απλώς και μόνο επειδή οι μεγαλύτεροι γείτονές του υπερκαταναλώνουν και ρυπαίνουν; Κι ακόμη πρόκειται για ένα ερώτημα που "επεκτείνεται" σε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους που  ζουν σήμερα σε κοραλλιογενή νησιά σε ολόκληρο τον κόσμο, και τα οποία κινδυνεύουν να σβήσουν για πάντα από το χάρτη, δημιουργώντας τους πρώτους πρόσφυγες της κλιματικής αλλαγής στην ιστορία της ανθρωπότητας.  Και δεν είναι μόνο αυτοί.  Εκτός από τα νησιά Τουβαλού και τις Μαλδίβες, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας απειλεί σήμερα την περιοχή γύρω από το δέλτα του Γάγγη στο Μπανγκλαντές και στην Ινδία, που σήμερα φιλοξενεί 150 εκατομμύρια κατοίκους, καθώς και ορισμένες περιοχές του Βιετνάμ.

READ MORE

Θα βυθιστεί τελικά το Τουβαλού; Το ερώτημα φαντάζει απολύτως δίκαιο αλλά και εξίσου πιεστικό.  Πώς αλλοιώς άλλωστε μπορείς να δικαιολογήσεις το γεγονός ότι μια χώρα, όσο λιλιπούτεια κι αν είναι,  κινδυνεύει να χαθεί για πάντα κάτω από τα νερά του ωκεανού, αφανίζοντας έναν πολιτισμό 2.000 ετών; Και μάλιστα μέσα σε λίγες δεκαετίες. Οι δραματικές εκκλήσεις του Ιαν Φρέι, του Αυστραλού που εκπροσώπησε το μικρό νησιωτικό έθνος των Τουβαλού στη σύνοδο κορυφής της Κοπεγχάγης τον περασμένο Δεκέμβριο, ηχούν ακόμη στα αυτιά μας..  Κι έρχονται να προστεθούν στις στρατιές των λεγόμενων «περιβαλλοντικών προσφύγων» που αναμένεται να φτάσουν στα 200 εκατομμύρια (μέχρι το 2050), δημιουργώντας ένα άνευ προηγουμένου πρόβλημα για την ανθρωπότητα. 

Εντούτοις, υπάρχουν  και οι σκεπτικιστές της κλιματικής αλλαγής που αμφισβητούν ως αυθαίρετες και χωρίς επιστημονική βάση,  τις εκτιμήσεις για την άνοδο της στάθμης των ωκεανών και αμφισβητούν τα εκατομμύρια των προσφύγων. Επίσης πολλοί ερευνητές ,  έχοντας μελετήσει επί σειρά ετών τα φαινόμενα που απειλούν τα κοραλλιογενή νησιά, υποστηρίζουν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατή η μετεγκατάσταση σε υψηλότερα σημεία των νήσων, καθώς θεωρούν πως η άνοδος της στάθμης των υδάτων  (αλλά και η περίφημη παλίρροια του "Βασιλιά")   δεν θα οδηγήσουν απαραίτητα σε αφανισμό όλων των κοραλλιογενών νήσων, αλλά θα διαμορφώσουν συνθήκες για την δημιουργία κάποιων σημείων υψηλότερων από αυτά που υπάρχουν σήμερα.  Αλλωστε, όπως υποστηρίζουν οι πλέον κυνικοί, γεγονός είναι ότι ούτως ή άλλως μέσα στις επόμενες δεκαετίες κάποιοι λαοί θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τη γη τους, γιατί οι συνθήκες θα είναι τέτοιες που θα καθιστούν αδύνατη την επιβίωση. Είτε γιατί θα υφίσταται "καθεστώς βύθισης"  είτε όχι..

Μήπως λοιπόν τα ερωτήματα  "Θα βυθιστεί τελικά το Τουβαλού;" ή "Πνίγεται το Τουβαλού;" και άλλες παρόμοιες ηχηρές κορώνες, είναι καθαρά επικοινωνιακά και ρητορικά σχήματα που επιχειρούν να εκμεταλλεύονται τις όποιες καταστάσεις; Και η ουσία (τουλάχιστον η δική μας!) δεν βρίσκεται στην επιστημονική διαμάχη ή έστω αν θέλετε στα science politicics που παίζονται καθημερινά και με το ...αζημείωτο, εφόσον υπάρχουν τα δισ. που αναμένονται να διατεθούν για τα θέματα της υπερθέρμανσης και των κλιματικών αλλαγών.


Η ουσία, τουλάχιστον όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς,  είναι ότι η παγκόσμια κοινότητα και ειδικότερα η ανεπτυγμένη Δύση, οφείλει να φροντίσει το δυνατόν  συντομότερα για την έγκαιρη μετεγκατάσταση αλλά και αποκατάσταση των κατοίκων των περιοχών αυτών σε ασφαλέστερα σημεία του πλανήτη, αποφεύγοντας έτσι την δημιουργία ανιθαγενών, δηλ. ανθρώπων χωρίς πατρίδα.  Πώς όμως θα γίνει αυτό όταν οι άνθρωποι αυτοί δεν θεωρούνται υπήκοοι από κανένα κράτος, δεν εγγράφονται σε ληξιαρχεία, δεν έχουν πολιτικά δικαιώματα,  όταν από νομική άποψη δεν υφίστανται καν, όταν  ζουν και πεθαίνουν ως ανύπαρκτοι, θαμμένοι στο κοινωνικό περιθώριο...

Δυστυχώς, αν εξετάσει κανείς τι ισχύει μέχρι σήμερα για τους ήδη υπάρχοντες ανιθαγενείς (πχ. τους "μπιντούν" του Κουβέιτ, τους «μπιχάρις» του Μπανγκλαντές,  τις «φυλές των λόφων»  της Ταϊλάνδης κλπ) θα συμπεράνει σχετικά εύκολα ότι η διεθνής κοινότητα ελάχιστα ενδιαφέρεται για το θέμα. Γιατί λοιπόν να ενδιαφερθεί για τους "οικολογικούς" πρόσφυγες, όταν δεν νοιάζεται για τον  κόσμο των υπολοίπων ανιθαγενών; Oταν φέτος για παράδειγμα, οι ηγέτες προσποιούνται ότι δεν γνωρίζουν κατά που πέφτει το ..Κανκούν, όπου γίνεται η παγκόσμια διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα;

Μόνο για ένα λόγο. Αν το θέμα πουλάει.. και αυτό είναι πλέον ευρέως γνωστό και στους κόλπους των υποψηφίων κοινοτήτων αυτών, οι οποίες  προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν όσο περισσότερο μπορούν. Και πράγματι έτσι είναι αν δει κανείς το πως το αντιμετωπίζουν και τι δηλώνουν διεκτραγωδώντας σε κάθε ευκαιρία την κατάσταση : "Η εναλλακτική λύση είναι να γίνουμε ψάρια και να ζούμε κάτω από το νερό...", δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του -εξαιρετικά πλέον προβεβλημένου παγκοσμίως- Τουβαλού, Ταβάου Τέιι, στο περιθώριο μιας διάσκεψης για το Περιβάλλον στη Σεούλ. 

Και είναι αλήθεια ότι η ίδια η «παγκοσμιοποίηση" που  ενέπλεξε κι έχρισε τις κοινότητες αυτές ως υποψήφιες προς αφανισμό, διαμόρφωσε ήδη τις προϋποθέσεις για πολλές εναλλακτικές λύσεις: εκμεταλλεύθηκαν το ευτύχημα να έχουν την εθνική κατάληξη «.tv» στις διευθύνσεις του Διαδικτύου, το περίσσευμα τηλεπικοινωνιακών ζεύξεων και το πλεόνασμα ιχθύων στα εθνικά τους χωρικά ύδατα. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η κατασκευή της πρώτης μονάδας παραγωγής βιοαερίου ενώ ένα δεκαετές πρόγραμμα με όνομα «Small Is Beautiful» ετέθη σε εφαρμογή με σκοπό το Τουβαλού να βοηθηθεί σε θέμα βιώσιμης ανάπτυξης και κλιματικών αλλαγών. Πούλησαν τα δικαιώματα του Διαδικτύου σε έναν διεθνή πάροχο υπηρεσιών Internet έναντι πολλών εκατ. δολαρίων κατ' έτος για τα επόμενα 20 χρόνια. Νοίκιασαν τα τηλεφωνικά τους δικαιώματα σε «ροζ γραμμές», έδωσαν άδεια αλιείας στους Ιάπωνες και τυπώνουν πολύχρωμα γραμματόσημα που τα μοσχοπουλούν στους τουρίστες και όχι μόνο. Το αποτέλεσμα ήταν οι φτωχοί ψαράδες του άγονου Τουβαλού να γνωρίσουν ανάπτυξη του ΑΕΠ κατά 15% και ενδέχεται να μεταβληθούν στους πλουσιότερους του πλανήτη τα επόμενα χρόνια! 


Δεν θα "βυθιστεί" ο Παράδεισος του Τουβαλού λοιπόν, μην ανησυχείτε φίλοι μου.  Και αν ποτέ βυθιστεί στην κυριολεξία ο τόπος αυτός και δεν είναι πλέον "Τουβάλου" (και οι "οκτώ νησίδες μαζί") παρά μόνο κάτω απ' το νερό,  ο κόσμος του θα επιβιώσει αλλού και μάλιστα με περισσή βιτρίνα κι επίπλαστη πολυτέλεια. Το πρόβλημα δεν θα το έχουν οι 10 χιλιάδες του Τουβαλού, άλλωστε 2 χιλιάδες από αυτούς βρίσκονται ήδη και ζουν στη  Νέα Ζηλανδία. Τουλάχιστον στην αρχή. Αν μάλιστα μετακινηθούν οργανωμένα μπορούν να διατηρήσουν κάποια από τα πολιτιστικά τους δεδομένα στον χώρο μεταγκατάστασης. Οπως, πχ. τα κατάφεραν οι έλληνες σπογγαλιείς  του Τarpon Springs  εδω και 100 και πλέον χρόνια..

Θα το έχουν όμως όλες οι ανώνυμες στριατιές των εκατομμυρίων που δεν θα βγουν μπροστά στις τηλεοπτικές βιτρίνες και δεν θα εκτεθούν στην επικοινωνιακή αγοραπωλησία.. Που απλά θα εκδιωχθούν ατάκτως την τελευταία στιγμή από τον τόπο τους για να γλιτώσουν από την συμφορά.  Αυτοί οι δύσμοιροι, που θα προστεθούν στους άγνωστους απάτριδες, τους περιβαλλοντικούς ανιθαγενείς που θα είναι τα νέα θύματα ενός ανύποπτου έως σήμερα εχθρού, εκείνου της κλιματικής αλλαγής.. Αλήθεια, ποιός νοιάζεται αλλά και ποιός μπορεί;




SOS εκπέμπει το Τουβαλού λόγω οξείας λειψυδρίας

Σημείωση Συγγραφέα: Η όποια αναδημοσίευση υπόκειται στην εφαρμογή των όρων χρήσης της ιστοσελίδας http://elladitsamas.blogspot.com