4.7.19

Δρ. Π. Τζεφέρη: Η ανάπτυξη και οι επερχόμενες εκλογές

Πότε θα αντιληφθούμε  ότι η ανάπτυξη από μόνη της είναι συνυφασμένη  με  μια "δέουσα εκτίμηση" που πρέπει να γίνεται σε κάθε περίπτωση, συνεκτιμώντας την αξία της προτεινόμενης επένδυσης για την ευρύτερη κοινωνία αλλά και τις επιπτώσεις της τυχόν απόρριψης του έργου;
Θα επαναλάβω, παραμονές εκλογών, την ίδια απορία που όσο έξυπνη ή χαζή κι αν είναι, ουδείς μπόρεσε να την απαντήσει επαρκώς:

Γιατί αλήθεια σ’ έναν τόπο τόσο προικισμένο, δεν μπορούμε να κάνουμε ανάπτυξη; Χωρίς φυσικά να γκρεμίσουμε ό,τι όμορφο υπάρχει, χωρίς να φανούμε ασύδοτοι και αχάριστοι στην τόσο μεγάλη γενναιοδωρία της φύσης που μας χάρισε την ανείπωτη ομορφιά του τοπίου; Και όχι μόνο. Γιατί, αλήθεια, το μόνο που μπορούμε τελικά να πετύχουμε είναι η ανάπτυξη του σουβλατζίδικου, της καφετέριας και του ενοικιαζόμενου δωματίου; Γιατί αισθανόμαστε διαρκώς ως μπατίρηδες στην πιο πλούσια χώρα του κόσμου; Γιατί οι κάτοικοι στον τόπο αυτό, τιτλούχοι της ιστορίας και του πολιτισμού, δεν αισθάνονται ούτε μια στάλα ως υπεύθυνοι να συνεισφέρουν στο κοινωνικό σύνολο και στην πολιτεία όπου ζούν; Γατί το μόνο που κυριαρχεί είναι η αειθαλής “υποκρισία” και η πολιτική των άκρων;

Μάλιστα, τελευταία έχουν προκύψει και οι "τζάμπα μάγκες" σκεπτικιστές της ανάπτυξης που μας περιτριγυρίζουν πανταχόθεν ανεξαρτήτως το πόστο τους.. Είναι οι αυτόκλητοι προστάτες του πολύφερνου δημοσίου συμφέροντος που δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη επειδή τάχα αυτή φαίνεται από κάπου μακριά όπου υπάρχει προστατευτέο μνημείο, φυσικό ή πολιτιστικό, την αισθητική του οποίου η ανάπτυξη, κατ'αυτούς,  προφανώς αντιστρατεύεται! Είναι οι ίδιοι που φορώντας (ευτυχώς σε ελάχιστες περιπτώσεις) τον δικαστικό μανδύα κι επικαλούμενοι μετά παρρησίας και αδιακρίτως την αρχή της ...προφύλαξης, δεν επιτρέπουν καμία ανάπτυξη διότι στο μεταξύ ενδέχεται να υπάρξουν αβέβαιες επιπτώσεις στο περιβάλλον, ομοίως φυσικό ή ανθρωπογενές. Είναι οι ίδιοι υπαλληλίσκοι που αναγράφουν στα γνωμοδοτικά τους έγγραφα ένα μονολεκτικό "ΟΧΙ" και μάλιστα θεωρώντας ότι  επιτελούν θεάρεστο έργο..και μετά τελεία, χωρίς να μπουν δηλαδή στην βασανιστική διαδικασία του «appropriate assessment» και όλα τα λοιπά προβλεπόμενα από τις ευρωπαϊκές και εθνικές διατάξεις νόμων!

Δυστυχώς δεν διαφέρουν και πολύ από τους αντίστοιχους .. προστάτες άλλων (θέλω να πιστεύω) εποχών που το φακελάκι και ο "μπάρμπας από την Κορώνη" έλεγαν "ΝΑΙ ΣΕ ΟΛΑ",  δίνοντας έτσι πρόκριμα σε κάθε περίπτωση στην ...ανάπτυξη με γνώμονα το φακελάκι, την άγρια ανάπτυξη, την χαοτική ανάπτυξη έξω και πέρα από  κάθε χωροταξία  κλπ. πολιτικές που μας έφεραν σε αυτά τα χάλια του σήμερα. Ομως και η αντίστροφη τάση δεν προσφέρει και πολλά, οδηγεί μαθηματικά στο "αειφόρο τίποτε" που αναστέλλει τα όνειρα των παιδιών μας και τα ξαποστέλνει ανεπιστρεπτί στο εξωτερικό...

Ξέρετε η άνευ τεκμηρίωσης απόρριψη και η μηδενική λύση, το ΟΧΙ ΣΕ ΟΛΑ,  είναι μεν ευκολότερη διοικητικά αλλά δεν κρίνεται ως ενδεδειγμένη σε κάθε περίπτωση ούτε εξυπηρετεί ολιστικά το εθνικό συμφέρον. Η προσπάθεια προστασίας της ιστορίας  μας και των μνημείων της φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς με μοναδική μεθοδολογία και επιχειρησιακή πρακτική τον αποκλεισμό άλλων δραστηριοτήτων πέριξ αυτών χωρίς να εξετασθούν επιμέρους κριτήρια και να γίνει σε κάθε περίπτωση η «δέουσα εκτίμηση» («appropriate assessment»), είναι προφανώς αποσπασματική, λανθασμένη και τελικώς μη αποδεκτή. Πότε αλήθεια θα αντιληφθούμε ότι η ανάπτυξη αρχίζει όταν αρχίσουμε να την βλέπουμε συναινετικά, όταν ο ένας τομέας δεν κοιτάζει μόνο τον εαυτό του αλλά όταν συνυπάρχει τουλάχιστον χωροταξικά με τους γείτονες τομείς; Πότε θα αντιληφθούμε  ότι η ανάπτυξη από μόνη της είναι συνυφασμένη  με  μια "δέουσα εκτίμηση" που πρέπει να γίνεται σε κάθε περίπτωση, συνεκτιμώντας την αξία της προτεινόμενης επένδυσης για την ευρύτερη κοινωνία αλλά και τις επιπτώσεις της τυχόν απόρριψης του έργου;

Οι επερχόμενες εκλογές θα έπρεπε να αναδεικνύουν και τα υποψήφια κόμματα θα έπρεπε να παίρνουν θέση πρωτίστως στο μείζον ζήτημα της ανάπτυξης. Οχι όμως γενικόλογα και αποσπασματικά.. Το "Ναι σε όλα" και το "Οχι σε όλα" δεν εντάσσονται στις επιλεκτικές λύσεις που θέλουμε, και επιπλέον πίσω τους κρύβονται είτε συμφέροντα είτε ιδεοληψίες είτε πολιτικές μισαλλοδοξίες.. Αντιθέτως πρέπει να σκύψουμε σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά, να στοχεύσουμε στην λεπτομέρεια, να θεραπεύσουμε ad hoc επιμέρους ζητήματα, να βρούμε εναλλακτικές λύσεις.   Ναι, η ανάπτυξη είναι πολιτική επιλογή.  Δεν φτάνει όμως αυτό. Όχι γενικά και αορίστως, αλλά συγκεκριμένα, με στοχοθεσία, με αίτιο και αιτιατό. Ποιός είναι αλήθεια ο αναπτυξιακός μας προσανατολισμός; Τί να πούμε στα παιδιά μας να σπουδάσουν για να έχουν δουλειά στον τόπο τους αύριο;

 Θέλουμε αλήθεια να κάνουμε την Ελλάδα τουριστική θεραπαινίδα των Ευρωπαίων,  των Αμερικανών και λοιπών εχόντων και κατεχόντων; Κάτι σαν Ευρωπαϊκή Φλόριντα;  Και πώς θα το κάνουμε αυτό, με ποιό πρόγραμμα; Και ποιό θα είναι το τίμημα και το ρίσκο αυτής της επιλογής; Ας το αποφασίσουμε λοιπόν. Ας προετοιμάσουμε τα παιδιά μας για το παπιγιόν ή το σουβλακοτύλιγμα. Η έστω τις ανάλογες σπουδές τουριστικών στελεχών. Κι ακόμη ας  προετοιμάσουμε πολλά από αυτά, πχ. αυτά που θέλουν να γίνουν επιστήμονες,  για τη μετανάστευση που σημαίνει ότι στον τόπο τους θα έρχονται αύριο μόνο ως τουρίστες. 

Θέλουμε να κάνουμε και άλλου είδους ανάπτυξη; Πρωτογενή παραγωγή, εξόρυξη, μεταποίηση, βιομηχανία, τεχνικά έργα, καινοτόμα περιβαλλοντικά έργα  κλπ. Ας το πούμε πάλι ξεκάθαρα –χωρίς περιστροφές– και ας προετοιμάσουμε τόσο τη διοίκηση όσο και το επιχειρηματικό/φορολογικό περιβάλλον για το σκοπό αυτό.

Τo κλίμα σύγχυσης και αβεβαιότητας στην οικονομία καταστρέφει κάθε ελπίδα προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Το country risk της Ελλάδας ήταν και παραμένει μεγάλο και αποθαρρύνει κάθε λογικό πλην ανυποψίαστο επενδυτή που θέλει να επενδύσει στη χώρα. Οι ξένες επενδύσεις απαιτούν σταθερότητα,  μακροχρόνιο προγραμματισμό και κλίμα εμπιστοσύνης. Πρέπει επιτέλους να αντιληφθούμε, ως κοινωνία, πως χωρίς Υγιή Επιχειρηματικότητα μακράς πνοής δεν μπορούν να παραχθούν, πλέον, βιώσιμες θέσεις εργασίας και βιώσιμη ανάπτυξη… Και κάτι ακόμη. Ας πάψουμε να χρησιμοποιούμε επιτέλους αυτήν την καραμέλα της "βιωσιμότητας" και της "βιώσιμης ανάπτυξης" μόνο με το περιτύλιγμα, χωρίς περιεχόμενο και στοιχεία. Χωρίς αυτά τα στοιχεία μόνο σουβλατζίδικα, καφετέριες και ενοικιαζόμενα δωμάτια, θα ανοίγουν. Ναι, μην ανησυχείτε, την ίδια ετικέτα θα έχουν, βιώσιμα θα θεωρούνται κι αυτά!

Άποψή μου είναι ότι δεν θα πρέπει να ενθαρρύνεται η αναπτυξιακή μονοκαλλιέργεια όποια κι αν είναι αυτή. Βλέπετε τα χάλια της Βενεζουέλας,  μολονότι διαθέτει τα μεγαλύτερα στον κόσμο διαπιστωμένα αποθέματα πετρελαίου και μολονότι ήδη στη χώρα αυτή παράγεται πετρέλαιο (δεν είναι δηλ. στη φάση του upstream). Το ίδιο ισχύει και για την τουριστική μονοκαλλιέργεια, ειδικότερα αν πρόκειται για μαζικό τουρισμό. Δυστυχώς στον τόπο μας, τα τελευταία χρόνια μόνο αυτό προκρίνεται ως αναπτυξιακός προορισμός,  η τουριστική μονοκαλλιέργεια...

Όχι στην επιχειρηματικότητα του “hit & run“, την επιχείρηση τύπου Mp3, την κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα που για δεκαετίες απομύζησε ό,τι μας έδωσε η φύση και καλλιέργησε ο μόχθος του λαού μας, είναι όχι μόνο τυχοδιωκτική, ανεπαρκής και χωρίς καμία στρατηγική προοπτική, αλλά εν κατακλείδι βαθιά κοινωνικά επιζήμια.

Όχι στην άγρια ανάπτυξη που εξαντλεί τα αποθέματα, τα δάση, το έδαφος, το νερό, τα ορυκτά. Και που υποκριτικά χρησιμοποιεί το άλλοθι της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής, εκμεταλλευόμενη τις περιόδους που η κρίση βαθαίνει οπότε we are back to basics.. και οι οικολογικές αντιστάσεις μειώνονται…

Από την άλλη, όχι και στον περιβαλλοντικό δογματισμό και την a priori άρνηση κάθε αναπτυξιακής προσπάθειας που εν δυνάμει θεωρείται ότι καταστρέφει το περιβάλλον. Το άλλοθι αυτής τη υποκρισίας είναι η (επαναλαμβανόμενη χωρίς επιχειρήματα) επίκληση της βιωσιμότητας των οικοσυστημάτων, η περιβαλλοντική προστασία και o βερμπαλισμός του αειφόρου τίποτε…

Ναι στην βιώσιμη ανάπτυξη, όχι ως λεκτική καραμέλα, αλλά ως πολιτική πλατφόρμα που έχει κανόνες σε στρατηγικό και τακτικό επίπεδο (ασχολήθηκε ποτέ κανείς με αυτό;;) και δεν αποτελεί μόνο μια “φούσκα” (“sustanababble“) που χωράει τα πάντα και ομοίως απορρίπτει ενδεχομένως τα πάντα κατά το δοκούν.

Ναι στην αποενοχοποίηση της επιχειρηματικότητας, την προσέγγιση του πολίτη και της τοπικής κοινωνίας. Η ανάπτυξη δεν πρέπει να αποτελεί ...ηρωϊσμό όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά bussiness as usual... Ναι στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, με συγκεκριμένα μέτρα. Ναι στην χρήση νέων καινοτόμων τεχνολογιών, την απελευθέρωση της δημιουργικότητας , την διάχυση νέας γνώσης. Ναι στην ποιότητα και την προστιθέμενη αξία των προϊόντων μας. Ναι στις θεσμικές μεταρρυθμίσεις εκ μέρους της Πολιτείας με στόχο την θεσμική θωράκιση, την σταθεροποίηση και απελευθέρωση του περιβάλλοντος tτης επιχειρηματικής δράσης.

Η ανάπτυξη δεν έρχεται χωρίς λειτουργικές υπηρεσίες και υποδομές του δημοσίου, διότι ούτε οι ιδιώτες πρέπει να διαχειρίζονται την δημόσια περιουσία αλλά ούτε και το πατριωτικό καθήκον ελάχιστων δημοσίων υπαλλήλων φτάνει αν δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές του δημοσίου. Για παράδειγμα, δεν μπορείς να κάνεις ανάπτυξη του Ορυκτού Πλούτου, δηλ. ενός αγαθού είτε κατεξοχήν δημοσίου είτε σε κάθε περίπτωση δημοσίας ωφελείας και  συμφέροντος,  χωρίς να διαθέτεις έτοιμες κατάλληλα προετοιμασμένες διοικητικές δομές. Δεν μπορείς να κάνεις διεθνείς πλειοδοτικούς διαγωνισμούς χωρίς άρτια καταρτισμένους νομικούς και συμβάσεις που θα πρέπει να είναι προτυποποιημένες με στόχο την διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος και του ελληνικού λαού.   Ούτε μπορείς να επικουρείς πανελλαδικά  ως κεντρική διοίκηση  έναν τομέα, πχ. τον τομέα της παραγωγής των μαρμάρων, τόσο σημαντικό για τον τόπο μας, με 1-2 το πολύ επιτελικούς υπαλλήλους στο κεντρικό υπουργείο...Και να θέλουν δεν μπορούν...

Την ανάπτυξη δεν την φέρνουν οι κυβερνήσεις, αλλά οι επιχειρήσεις που δημιουργούν δουλειές, θέσεις εργασίας και εισοδήματα. Οι κυβερνήσεις δημιουργούν το πλαίσιο, το θεσμικό, το φορολογικό. Και δεν θα πρέπει να γκρεμίζουν ότι καλό υπάρχει, αλλά αντιθέτως θα πρέπει να το καταλογίζουν εκεί και όπου αναλογεί. Και κάτι ακόμη. Δεν ξέρω αν η ελπίδα έρχεται πάλι και ποιον μανδύα φοράει αυτή τη φορά, αλλά ο λαός  δεν αρκείται πλέον μόνο στην ελπίδα, αυτή τη φορά  απαιτεί  συγκεκριμένα μέτρα, απολύτως στοχευμένα, κοστολογημένα, χρονολογημένα και επιτεύξιμα...

Στις δημοκρατίες, τις κρίσιμες αποφάσεις δεν τις παίρνει η τηλεόραση,  ούτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης,  τις παίρνουν πάντα οι λαοί.. Ας ψηφίζουμε λοιπόν, για την Ελλάδα, για το εγωιστικό αυτό γονίδιο που μας κάνει να μην σκύβουμε το κεφάλι και να γινόμαστε και πάλι ένα όταν είμαστε στο χείλος του αφανισμού.. 

Για τον σεβασμό στην αξιοκρατία, την τέχνη, την επιστήμη, τη διαφάνεια και το δημοκρατικό διάλογο, το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη.. Για τη συνείδηση πολίτη…


0 comments:

Δημοσίευση σχολίου

Προσβλέπω σε έναν ευπρεπή διάλογο χωρίς κακόβουλα και υβριστικά σχόλια που προσβάλλουν την αισθητική μας αλλά κι εκείνη της ελληνικής γλώσσας. Εντούτοις, όλα τα σχόλια δημοσιεύονται!