Ο αμφίσημος χαρακτήρας της αντιδημοκρατίας..
[του Τζεφέρη Πέτρου] [by tzeferis Petros]
Μια παλιά συνιστώσα της δημοκρατίας, «γνώριμη» από την εποχή του Μοντεσκιέ αλλά και του Κονστάντ, φαίνεται να επανακάμπτει δυναμικά σήμερα. Είναι η «αντι-δημοκρατία», η τάση των πολιτών να ασκούν έμμεση εξουσία και να θέτουν υπό διαρκή αμφισβήτηση και κατηγορία την κάθε κυβερνητική πρωτοβουλία και γενικότερα την εξουσία. Σήμερα στο «λαό–εκλογέα» προστίθενται ολοένα και πιο δραστικά, οι μορφές του «λαού–επιτηρητή» και του «λαού–δικαστή». Ο πολίτης εκλογέας ψηφίζει, ο πολίτης–επιτηρητής επαγρυπνά και αξιολογεί τη δράση και τις αποφάσεις των κυβερνώντων και, τέλος, ο πολίτης–δικαστής ελέγχει, αποδίδει ευθύνες, και ορισμένες φορές ενοχοποιεί, παρεμποδίζει και αντιστέκεται ασκώντας βέτο σε κάποιες από αυτές.
Και τα ερωτηματικά που τίθενται είναι : τούτες τις έμμεσες εξουσίες που δεν πηγάζουν από κάποια αναγνωρισμένη αρχή, αλλά από ένα σύνολο αποτελεσμάτων και πρακτικών, μπορούμε και σε ποιο βαθμό να τις εκλάβουμε ως λειτουργικό μέρος της δημοκρατίας; Και αν είναι έτσι, μπορεί ο απλός πολίτης να “εγκολπωθεί” τελικά την παγκόσμια γνώση κι εμπειρία και, στο όνομα της εμπλοκής του στις όποιες συνέπειες της επένδυσης που τυχόν σχεδιάζεται στην περιοχή του, να εκφέρει αποφασιστική άποψη; Που ενδέχεται να σημαίνει επιστημονική άποψη; Να πει π.χ. «δεν θέλω την τάδε μέθοδο βιολογικής γεωργίας ή μεταλλουργικής επεξεργασίας διότι είναι τεχνικά μη ώριμη, ακατάλληλη κι επιβλαβής για την περιοχή μου;»
Οι «αντι-δημοκρατικές» δραστηριότητες έχουν πάντα έναν διττό κι αμφίσημο χαρακτήρα.
Από τη μια μπορεί να είναι πολύ χρήσιμες ενισχύοντας τη δημοκρατία, ενώ από την άλλη μπορεί να την αποδυναμώσουν τροφοδοτώντας την στείρα αντιπολιτική. Υπάρχει πράγματι μια ασυμμετρία ανάμεσα στην ικανότητα να παρεμποδίζουμε και στην ικανότητα να δρούμε θετικά στη δημοκρατία. Είναι πολύ πιο εύκολο να πετυχαίνουμε αποτελέσματα όταν διαφωνούμε και αντιδρούμε, από όσο είναι να συμμετέχουμε και να υλοποιούμε θετικές προτάσεις.
Η θετική «αντι-δημοκρατία» υποβάλλει την εξουσία σε έλεγχο και κριτική, που την υποχρεώνουν σε προσπάθεια καλύτερης υλοποίησης της κοινωνικής αποστολή της.
Η αρνητική «αντι-δημοκρατία», αντίθετα, διευρύνει το χάσμα ανάμεσα σε εξουσία και κοινωνία, καθιστώντας την εξουσία όλο και περισσότερο απόμακρη. Ο διαρκής και αβασάνιστος στιγματισμός της κάθε κυβερνητικής αρχής όχι μόνο δεν οικειοποιεί την εξουσία αλλά αποδυναμώνει τη δημοκρατία αποξενώνοντας τους πολίτες από τις δημοκρατικές διαδικασίες. Το όριο ανάμεσα στην «καλή» αντι-δημοκρατία και τη μηδενιστική της «βέρσιον» είναι λεπτό.
5 comments:
Ο Λένιν έλεγε:
Το μεγαλύτερο πρόβλημα της
Ρώσικης επανάστασης είναι
"η αδράνεια των μαζών"(αντιδημοκρατια)
και ότι οι μάζες πείθονται
μόνο μέσα από την πείρα τους.
Τα πετυχιμένα παραδείγματα ορισμένων βιοκαλλιεργητών
έπεισαν τους γεωργούς να
ασχοληθούν με τη βιολογική γεωργία.
Η αποτυχημένη πολιτική του Υποργείου Γεωργίας τους οδήγησε
στην επιφυλακτικότητα.
Καλησπέρα.Καλή χρονιά.
ευχαριστώ ζήση για ολες τις παρεμβάσεις.
Δεν υπάρχει καλή δημοκρατία και κακή δημοκρατία. Υπάρχει μόνο δημοκρατία (ή μή).
Ειδάλλως, γυρνάμε πίσω κατάδύο χιλιετίες, τότε που οι αυθεντικοί δημοκράτες εψήφιζαν, αφήνοντας απέξω τις γυναίκες, τυς φτωχούς, και όσους οι ίδιοι θεωρούσαν ανάξιους. Ακόμα και τότε, αναγνωρίζονταν αυτή η πλευρά που εσείς χαρακτηρίζετε αντιδημοκρατική, όμως αυτή είναι που καλλιεργεί τη νόηση του κοινωνικού ανθρώπου και όχι του ιδιώτη.
Τί νόημα έχει η δημοκρατία αν όλοι συμφωνούν?
Την καλησπέρα μου.
μακάρι να ήταν ολα τόσο απλά σήμερα όπως πριν 2,5 χιλιάδες χρόνια που ο κόσμος (έστω μονο οι "πολίτες") μαζεύονταν στην Πνύκα και ασκούσαν δημοκρατία. Η ακόμη και δια βοής στην Σπαρτάτικη συνέλευση των πολιτών, την απέλλα.
Σήμερα ομως, δεν έχουμε πνύκα και απέλλα εχουμε ιντερνετ..
Ας πούμε, λοιπον, ότι έχουμε μια κυβέρνηση που ψηφιζεται δημοκρατικά με τα ισχύοντα συστήματα. Και μετά έρχεται ως ασκούσα τα εκ του συντάγματος δικαιώματά της και λεει "εγω θα κάνω αυτο το εργοστάσιο, αυτή την επένδυση, εκεί". Λίγη σημασία έχει αν ήταν αυτό στο εγκριθέν πρόγραμμά της ή οχι, διότι λίγη σημασία του δίνουμε...
Κι έρχεται τότε η "αντιδημοκρατία" και ασκεί το δικό της δικαίωμα μέσω κυρίως της δημόσιας διαβούλευσης και του διαδικτύου. Και λεει οχι..με διαδηλώσεις, αλλά και με κοπυ πειστ, με πραγματικά ονόματα, με ψευδώνυμα, με οτι θελεις.. Με αυτό που λέμε αντιδημοκρατία,γενικότερα, την οποία σημειωτέον ουδέποτε κατέκρινα, παρά μόνο την αρνητική!!!!
Τί θα πρέπει να γίνει τότε; Η κυβέρνηση θα πάρει πίσω τα νομοσχέδια, όπως κάνουν ολες σήμερα ασκώντας την μέθοδο πολιτικής by "by trial and error.." ή να επιμείνει στο πρόγραμμά της;
Εννοείται ότι δεν είναι δυνατόν να αποφασίζει ο μέσος πολίτης για θέματα που δεν γνωρίζει σε βάθος. Εφόσον όμως ακούγονται όλες οι φωνές, τότε είναι δυνατόν όποιες αποφάσεις τελικά ληφθούν να είναι τέτοιες που να λαμβάνουν υπόψιν το δημόσιο αίσθημα και να εξυπηρετούν κάποιες απλές ανάγκες πρακτικής φύσεως.
Στο μεταναστευτικό γι απαράδειγμα, ή στο εργασιακό, όλοι γνωρίζουν τις δυσκολίες που υπάρχουν, και όλοι φοβούνται ότι θα θιγούν, ο καθένας από τη μεριά του. Είναι δυνατόν να βρεθεί από μία έξυπνη κυβέρνηση μία λύση που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των περισσότερων, χωρίς να βλάπτει όμως το σύνολο. Μπορεί (για παραδειγμα και μόνο) να δοθεί ιθαγένεια στους μετανάστες, αλλά τα προνόμια να είναι λιγότερα σε σχέση με τους γεννημένους έλληνες ή τους μετανάστες 2ης και 3ης γενιάς, πράγμα που θα δώσει κάποιο δίκιο σε όσους έχουν αντιρρήσεις, αλλά από την άλλη θα καλύψει μία τεράστια αναγκαιότητα των καιρών μας, και θα κλείσει το στόμα του Καρατζαφερη....
Μπορεί να πάρει κανείς τις αποφάσεις που πρέπει, χωρίς να αψηφήσει την κοινή γνώμη.
Δημοσίευση σχολίου
Προσβλέπω σε έναν ευπρεπή διάλογο χωρίς κακόβουλα και υβριστικά σχόλια που προσβάλλουν την αισθητική μας αλλά κι εκείνη της ελληνικής γλώσσας. Εντούτοις, όλα τα σχόλια δημοσιεύονται!