Οι υγρότοποι στο έτος της βιοποικιλότητας!

Κάθε χρόνο, το Φεβρουάριο, γιορτάζουμε τη παγκόσμια μέρα των υγροτόπων. Η Ελλάδα έχει περισσότερους από 400 μικρότερους και μεγαλύτερους υγροτόπους, συνολικού εμβαδού πάνω από 2 εκατομμύρια στρέμματα.
Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έχει αναγνωρίσει ότι τα σύνθετα οικοσυστήματα που περιέχουν οι υγρότοποι είναι σημαντικά για την διατήρηση της βιοποικιλότητας, προσφέροντας ενδιαίτημα σε πολλά απειλούμενα είδη πανίδας και χλωρίδας, ενώ παράλληλα παρέχουν ουσιαστικές υπηρεσίες στον άνθρωπο, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ομαλή λειτουργία του υδατικού κύκλου.
Οι υγροτοπικές εκτάσεις χρήζουν ιδιαίτερης διαχείρισης και η φροντίδα τους τόσο από την πολιτεία όσο και από τους ίδιους τους πολίτες είναι επιβεβλημένη. Πολλοί από τους υγροτόπους στην χώρα μας έχουν χαρακτηριστεί προστατευόμενες περιοχές, και έχουν διαμορφωθεί φορείς διαχείρισης για την προστασία και ανάδειξή τους. Η Ελλάδα έχει εντάξει (μόλις) 11 υγροτόπους της στον Κατάλογο της Συνθήκης Ραμσάρ πχ. το Δέλτα του Έβρου, τη Λίμνη Βιστονίδα και τη λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος, το Δέλτα του Νέστου, τη Λίμνη Κερκίνη, τις Λίμνες Βόλβη και Κορώνεια (Λαγκαδά), τη μικρή Πρέσπα κλπ.
Οι περισσότεροι όμως υγρότοποι βρίσκονται ακόμη στο περιθώριο και παραμένουν στο "έλεος" του κάθε γειτνιάζοντα βιομηχάνου, αναμένοντας τελικά βοήθεια μόνο από ευαισθητοποιημένους πολίτες που μοιραία σκοντάφτουν κάθε φορά πάνω στην απουσία ρυθμιστικού πλαισίου αλλά και την ευκολία με την οποία η ανθρώπινη δραστηριότητα πολλαπλασιάζει την υπέργεια και υπόγεια ρυπανση των απροστάτευτων χώρων.

Αν πάρουμε για παράδειγμα την περιφέρεια αττικής , η οποία βρίσκεται στα πόδια μας, οι υγρότοποί της ειναι ανεκτίμητης αξίας αλλά παράλληλα σε μεγάλο βαθμό υποτιμημένοι. Η Λίμνη Κουμουνδούρου στον Ασπρόπυργο, το Βουρκάρι στα Μέγαρα, το Στόμι στον Σχοινιά, η Λιμνοθάλασσα στον Ωρωπό, ο Ερασινός Ποταμός στην Βραυρώνα, ο Κηφισός και ο Ασωπός προταμός πρέπει άμεσα να καθαριστούν, να προστατευθούν από τις αρμόδιες αρχές και να αναδειχτούν ως περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής σπουδαιότητας για την Αττική.
Ολοι οι παραπάνω υγρότοποι βρίσκονται αντιμέτωποι με παράνομες επιχωματώσεις, με ατμοσφαιρική και υπόγεια ρύπανση και ειδικά στην Δυτική Αττική με εγκαταστάσεις βιομηχανιών και δεξαμενών καυσίμων από την ανεξέλεγκτη βιομηχανική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στο Θριάσιο Πεδίο και τη Μεγαρίδα. Η απουσία ολοκληρωμένου κανονιστικού πλαισίου για την επεξεργασία των εργοστασιακών λυμάτων, οι μεγάλες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των αποχετευτικών δικτύων και βιολογικών καθαρισμών, η ανεπαρκής μέχρι σήμερα διαχείριση των απορριμμάτων έχει καταστήσει τους αττικούς υγρότοπους ανεξέλεγκτες χωματερές και υποδοχείς κάθε είδους βιομηχανικών ή αστικών λυμάτων. Δεν είναι λίγοι οι ασυνείδητοι που ξεφορτώνονται με ευκολία τα μπάζα τους μετατρέποντας περιοχές με πολύτιμα οικοσυστήματα σε σκουπιδότοπους που καταστρέφουν την χλωρίδα και την πανίδα.

Οφείλουμε όλοι να αντιστρέψουμε αυτή την πραγματικότητα που δεν μας ταιριάζει και παράλληλα μας προσβάλλει. Ας μην επιτρέπεται πλέον καμία ανοχή σε ενέργειες που υποβαθμίζουν το περιβάλλον και την βελτίωση της ποιότητας ζωής μας. Αν και η χώρα μας δυστυχώς δεν διαθέτει αυτή την στιγμή πόρους για τις απαιτούμενες ολοκληρωμένες περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, υπάρχουν ευτυχώς αρκετά που μπορούν να πραγματοποιηθούν και τα οποία δεν απαιτούν μεγάλα κονδύλια . Ο σχεδιασμός των παρεμβάσεων που απαιτούνται καθώς και ο χαρακτηρισμός των περιοχών υψηλής περιβαλλοντικής σπουδαιότητας, δεν θα πρέπει να καθυστερήσουν περισσότερο. Επίσης ο καθαρισμός των περιοχών από σκουπίδια και μπάζα μπορεί να γίνει με την ενίσχυση και στήριξη από την Πολιτεία των εθελοντικών οργανώσεων πολιτών οι οποίοι έχουν την θέληση να προσφέρουν αλλά πολλές φορές δυσκολεύονται να βρουν τα μέσα. Τέλος είναι σχετικά εύκολο οι περιοχές αυτές να φυλάσσονται και να διαμορφωθούν έτσι ώστε να είναι ανοικτές και φιλόξενες σε επισκέπτες (ειδικότερα σε μαθητές) οι οποίοι θα μπορούν να απολαύσουν την φύση και να κατανοήσουν στην πράξη ότι είναι προς το συμφέρον τους η προστασία των περιοχών αυτών.
[ειρήνη τζεφέρη , μαθήτρια γυμνασίου, φωτο από http://limnik.blogspot.com/ ]