Ένα συνέδριο, δύο εντυπώσεις, τρία διακυβεύματα

Του Σωτήρη Ν. Καμενόπουλου*

Πρόσφατα είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω με ομιλία σε ένα συνέδριο γεωπολιτικού χαρακτήρα σχετικό με τους υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο τίτλος του συνεδρίου ήταν «Politics and Energy in the Eastern Mediterranean». Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο μεταξύ 29 και 30 Σεπτεμβρίου. Συνδιοργανωτές του συνεδρίου ήταν το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Harry Truman Research Institute του Ισραήλ.

Το συνέδριο ξεχώριζε από όλα τα σχετικά συνέδρια που έχουν πραγματοποιηθεί ή θα πραγματοποιηθούν στη χώρα μας για ένα λόγο: σε αυτό συμμετείχαν να συζητήσουν για ενεργειακά ζητήματα για πρώτη φορά στη χώρα μας επιστήμονες από χώρες οι οποίες μεταξύ τους στο παρελθόν δεν διακατέχονταν με ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις μεταξύ τους. Χώρες οι οποίες έμμεσα ή άμεσα εμπλέκονται στο γεωπολιτικό παίγνιο της περιοχής. Συγκεκριμένα συμμετείχαν επιστήμονες από την Ελλάδα, την Τουρκία, το Λίβανο, το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία, την Αλγερία, και την Ιορδανία. Ακόμη μεγαλύτερη σημασία έχει το γεγονός πως όλοι αυτοί οι επιστήμονες συζήτησαν για τους τρόπους εκείνους με τους οποίους θα αξιοποιηθούν οι υδρογονάνθρακες της Ανατολικής Μεσογείου με βιώσιμο τρόπο: δηλαδή με τρόπο ώστε να αποφευχθούν οι εντάσεις και οι συγκρούσεις μεταξύ των εμπλεκομένων μερών (stakeholders).

Μεταξύ άλλων, ιδιαίτερη παρουσία υπήρξε ο καθηγητής Eytan Sheshinski ο οποίος θεωρείται ο άνθρωπος που «έχτισε» το φορολογικό σύστημα του Ισραήλ σχετικό με τα φορολογικά έσοδα του κράτους του Ισραήλ από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων (Sheshinski law/Sheshinski Committee Ι & ΙΙ). Στο Ισραήλ τόσο το ύψος όσο και το είδος του φορολογικού συντελεστή που καθιέρωσε η Επιτροπή Sheshinski στο Ισραήλ είναι τελείως διαφορετικά σε σχέση με την Ελλάδα: 46% επί των μεικτών κερδών από τις εισπράξεις των εταιρειών. Στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει στο 20% επί των καθαρών κερδών (νόμος 4001/2011). Αναζητήστε την αιτία καθιέρωσης του νόμου Sheshinski στο Ισραήλ στα πιθανά mega-profits των mega-εταιρειών και την προσπάθεια του κράτoυς του Ισραήλ να αποφύγει τις περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες οι mega-εταιρείες θα προσπαθήσουν μελλοντικά να αποκρύψουν κέρδη με αποτέλεσμα τα χαμηλά έσοδα του κράτους.

Το Ισραήλ θεωρείται η χώρα των start up επιχειρήσεων και των hubs. Οι σπάνιες γαίες χρησιμοποιούνται κατά κόρον σε προϊόντα των start up/hubs επιχειρήσεων.

Η Ελλάδα διαθέτει κοιτάσματα σπάνιων γαιών. Αν αυτά αποδειχθούν αξιοποιήσιμα, δημιουργείται πεδίον δόξης λαμπρό για πιθανή συνεργασία Ελληνικών και Ισραηλινών start up/hubs επιχειρήσεων σε πολλαπλά επίπεδα. Η Κρήτη με το αξιοθαύμαστο επιστημονικό της προσωπικό (Πολυτεχνείο Κρήτης, Πανεπιστήμιο Κρήτης, ΙΤΕ, ΤΕΙ Κρήτης, ΜΑΙΧ, ΙΘΑΒΙΚ) θα μπορούσε να πρωταγωνιστήσει σε αυτό. Η πολιτική βούληση κρίνεται απαραίτητη.

Στόχος της Ελλάδας πρέπει να είναι η αξιοποίηση των Ελληνικών σπάνιων γαιών με προσήλωση στα τρία σχετικά Εθνικά διακυβεύματα.

*Ο κ. Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος είναι Υπ. Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης, Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων