Η Αγία Σοφία και τα Μανιάτικα Πειραιά

Παλαιά φωτο του Σινε Καλιφόρνια στην Άγια Σοφία

Η περιοχή της Αγίας Σοφίας στον Πειραιά, ονομάσθηκε έτσι εξ αφορμής της ομώνυμης εκκλησίας της οποίας η ανέγερση ξεκίνησε περίπου το 1895 και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα.

Η Αγία Σοφία όπως είναι σήμερα.

Ήταν απρόσιτοι προς τους ” ξενομερίτες” σε αντίθεση με τους συμπατριώτες τους με τους οποίους υπήρχε αλληλοβοήθεια και στήριξη, με αποτέλεσμα όλοι μαζί να επηρεάσουν ακόμα και τα πολιτικά πράγματα στον Πειραιά, σκηνικό που έναν αιώνα μετά δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου.

Μάλιστα ο Δήμος Πειραιά δια του Δημάρχου τότε (1898) κου Τρύφωνα Μουτζόπουλου ανέλαβε ένα μέρος εξόδων για την θεμελίωση της προς τιμήν του ονόματος της συζύγου του η οποία ονομάζονταν Σοφία.

Η περιοχή εθεωρείτο βιομηχανική περιοχή και ήταν αρχικώς “απομονωμένη” διότι εκεί περνούσαν πληθώρα σιδηροδρομικών γραμμών όπως των σιδηροδρόμων Λαρίσης και του Σ.Π.Α.Π.

Οι πρώτοι κυρίως κάτοικοι της ήταν οι μόλις αφιχθέντες Μανιάτες οι οποίοι μετά το τέλος της επανάστασης του 1821 προς εύρεση εργασίας μετακινήθηκαν στον Πειραιά και στα νησιά του Αργοσαρωνικού, όπως Ύδρα, Αίγινα , Σπέτσες.

Η πλειοψηφία βέβαια των Μανιατών ή και γενικότερα των Λακώνων εγκαταστάθηκε στον Πειραιά κυρίως στην περιοχή του Καραβά-αυτή ήταν η επίσημη ονομασία της περιοχής- , λόγω της παρουσίας του λιμανιού που συνέτεινε στην γρήγορη ανάπτυξη του, άρα και στην πιο εύκολη εύρεση εργασίας.

Οι Μανιάτες που εγκαταστάθηκαν στην Άγια Σοφιά , απασχολήθηκαν κυρίως στη λατόμευση και τα καμίνια για ασβέστη που είχαν δημιουργηθεί στο λόφο του Βώκου, στους αλευρόμυλους του Κουμαντάρου, του Βουρβούλη κ.α .Επίσης απασχολήθηκαν και σε λιμενικές εργασίες, σε βιομηχανίες, βιοτεχνίες αλλά και στις σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις.


Η ακμάζουσα κοινότητα πλέον των Μανιατών στην φτωχή κατά τα άλλα περιοχή της Αγίας Σοφίας έφερε τα ήθη και τα έθιμα τους.

Η περιοχή “μανιάτικα”, όπως ονομάστηκε ατύπως, ακόμα και σήμερα διατηρεί τους δικούς της κανόνες , ήθη και έθιμα και συνήθως είναι αφιλόξενη για εγκατάσταση οικογενειών εκτός του Μανιάτικου τόξου. Είναι γεγονός όμως ότι σήμερα έχουν “τρυπώσει” και εγκατασταθεί αρκετοί οικονομικοί μετανάστες με δεδομένο το χαμηλό κόστος ενοικίων στην περιοχή.

Η εκκλησία της Αγίας Σοφίας, όπως και η Παναγία η Οδηγήτρια η οποία βρίσκεται στο λόφο του Βώκου , στην καρδιά της “μικρής Μάνης” είναι εκείνες που δέχονται στην πλειοψηφία πιστούς με καταγωγή από την Μάνη.

Τα δε καταστήματα ανήκουν σε μανιάτικες οικογένειες πράγμα που το αντιλαμβάνεται κάποιος μόνο με στη θέα των επιγραφών όπως Καφενείο του Κούζηλου, Του Μανωλάκου, το Αρτοποιείο Καρακατσάνη, το ψιλικατζίδικο Φραγκάκου κ.α.

Άλλο σχετικό άρθρο εδώ: Tα Μανιάτικα του Πειραιά