Το μεγαλύτερο ορυχείο στον κόσμο…

[by Peter G.Tzeferis]
To Bingham Canyon, ορυχείο χαλκού της Rio Tinto, στη Γιούτα των Ηνωμένων πολιτειών (16 μιλια ΝΔυτικά του Salt Lake City) είναι σήμερα το μεγαλύτερο επιφανειακό ορυχείο στον κόσμο. Είναι τόσο μεγάλο που ξεπερνά την ανθρώπινη φαντασία και φαίνεται από το διάστημα, έχει διάμετρο 4 χλμ, βάθος πάνω από 1200 μέτρα, εμβαδό 7,7 km2 και απασχολεί πάνω από 1700 μονίμους υπαλλήλους. Το αντικείμενο με κόκκινο κύκλο στην επόμενη φωτογραφία που μοιάζει με ...μυρμήγκι είναι ένα από τα 320-τονα φορτηγά τα οποία χρησιμοποιούνται στην καθημερινή λειτουργία του και καθένα από τα οποία ειναι βαρύτερο από ένα boeing 747...Επιπλέον ορυχείο χαλκού της Kenneccott λειτουργεί από το 1903 συνεχώς , αποτελώντας ταυτόχρονα και το παλαιότερο επιφανειακό ορυχείο χαλκού στον κόσμο.. Το 2013 σχεδιάζεται λήξη των εργασιών και η «μουσειοποίησή του» ως ιστορικό και περιηγητικό προορισμό, ενώ ήδη από το 1966 έχει περιληφθεί στα εθνικά ορόσημα των ΗΠΑ (National Historic Landmark ) με το όνομα Bingham Canyon Open Pit Copper Mine .

Μέχρι το 2004 είχαν παραχθεί συνολικά πάνω από 17 εκατ. τόνοι χαλκού καθώς και περισσότεροι από 700 τόνοι χρυσού και 6000 τόνοι αργύρου. Ο χρυσός και το ασήμι αποτελούν «παραπροϊόντα» που ανακτώνται κατά την διαδικασία ραφιναρίσματος του χαλκού. Εντούτοις, ο χρυσός που έχει διαχρονικά παραχθεί από το Bingham Canyon ξεπερνά όλο το χρυσό του California gold rush και του Klondike river μαζί, ενώ ο χαλκός που έχει παραχθεί επίσης συνολικά ξεπερνά κάθε άλλο ορυχείο παγκοσμίως πλην του επίσης τεράστιου ορυχείου Chuquicamata της Χιλής (παραγωγή 29 εκατ. Τόνων χαλκού μετά από 90 χρόνια συνεχούς λειτουργίας).
H αξία όλων των χρήσιμων ορυκτών που ελήφθησαν από το Bingham Canyon υπερέβησαν κατά πολύ το σύνολο του πλούτου που εξορύχθηκε στην Καλιφόρνια, στο Κολοράντο (gold and silver rushes), στον ποταμό Klondike αλλά και στη Νεβάδα (Comstock Lode), υποδηλώνοντας πόσο σημαντικό είναι διαχρονικά το συγκεκριμένο ορυχείο για την μεταλλευτική ιστορία αλλά ταυτόχρονα δικαιολογώντας και τον χαρακτηρισμό του Scott Crump ως η "πλουσιότερη τρύπα της γής" (“The Richest Hole on Earth”) .
Ισως δεν είναι υπερβολή να πούμε οτι η αγριάδα και η δυσπλασία που χαρακτηρίζουν τα τοπία που έχουν διαταραχθεί από λατομεία κλπ. στην περίπτωση του Bingham έχει δώσει σιγά σιγά με το πέρασμα του χρόνου τη θέση της σε κάτι διαφορετικό, πιο αναμενόμενο και παράλληλα πιο ιλιγγιώδες και γραφικό. Η αγριάδα και η δυσμορφία δίνει τη θέση της στη γραφικότητα... όπως έγραφε πριν πολλά χρόνιο ο Uvedale Price (Three Essays on the Picturesque,1810). Με συγκλονίζουν το τοπίο, ο κόπος των ανθρώπων που πέρασαν από εκεί και δημιούργησαν αυτό το τεράστιο γλυπτό για να ζήσουν. Μόνο που σκέφτομαι τα εκατομμύρια τις εργατοώρες, με πιάνει δέος. Μπορεί ο χρόνος να γλυκάνει μια δυσπλασία αλήθεια;

Για την εξαγωγή του χαλκού από τα οξειδωμένα ορυκτά με μέση περιεκτικότητα 0.56% σε Cu, εφαρμόζεται υδρομεταλλουργική μέθοδος (εκχύλιση σε σωρούς με θεικό οξύ και στην συνέχεια ηλεκτρόλυση) η οποία επιτρέπει την ανάκτηση του χαλκού με καθαρότητα πάνω από 99,9%.

Μάλλον δεν χρειάζεται να προσθέσω ότι στην χώρα μας δεν υπάρχει καμία υδρομεταλλουργική εφαρμογή, ούτε στους νικελιούχους λατερίτες (για το νικέλιο) ούτε στα μεικτά θειούχα των δύο κοιτασμάτων Μαύρων Πετρών και Ολυμπιάδας (για το χρυσό), ούτε φυσικά για το χαλκό εφόσον το χρυσούχο - χαλκούχο κοίτασμα πορφύρη των Σκουριών Χαλκιδικής δεν έχει υποστεί εκμετάλλευση μέχρι σήμερα. Η Λάρκο ως γνωστόν εφαρμόζει (στη λάρυμνα φθιώτιδας) πυρομεταλλουργική μέθοδο για την παραγωγή σιδηρονικελίου ενώ το αλουμίνιο της ελλάδος κατεργάζεται (στα άσπρα σπίτια φωκίδας) τους βωξίτες με την μέθοδο Bayer παράγοντας αλουμίνα με τη χρήση καυστικού νατρίου για να ακουλουθήσει ηλεκτρόλυση.
Αν υπάρχει ενδιαφέρον για την υδρομεταλλουργία θα επανέλθω.
[Δρ. Τζεφέρης Πέτρος]

See also: Bingham Pit, Utah: The biggest hole on earth

See also: One Hundred Years Towards Hell

Δρ. Πέτρου Τζεφέρη: Το μεγαλύτερο ορυχείο στον κόσμο… και η υπέρβαση της «μεταλλείας»