Κινεζικό ενδιαφέρον για τις Ελληνικές σπάνιες γαίες

Οι Σπάνιες Γαίες βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνάντησης του Υπουργού ΠΕΚΑ, Γιάννη Μανιάτη, με τον Πρέσβη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στην Ελλάδα, Zou Xiaoli, ο οποίος συνοδευόταν από υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία Αξιωματούχων και ειδικών της χώρας του, με αντικείμενο την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και επιστημονικών γνώσεων για την αξιοποίηση των Σπάνιων Γαιών, στο πλαίσιο της στρατηγικής που έχει διαμορφώσει η Ε.Ε. επενδύοντας στην έρευνα και ανάπτυξη.

Λόγω της συνεχούς αυξανόμενης ζήτησης, αλλά και της περιορισμένης διάθεσης τους, η Ε.Ε. έχει συμπεριλάβει τις REE στην ομάδα των 14 κρίσιμων ορυκτών, με βιομηχανικές ανάγκες, τις οποίες αδυνατεί να καλύψει σήμερα ο μεταποιητικός κλάδος της Ευρώπης. Υπολογίζεται ότι, η ζήτηση παγκοσμίως για σπάνιες γαίες θα ανέλθει σε 200.000 τόνους το έτος 2015, από 130.000 που ήταν το 2010.

Η αποστολή της Κινεζικής αντιπροσωπείας στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε σε συνέχεια των συνομιλιών που είχαν οι Πρωθυπουργοί των δύο χωρών, κατά την επίσκεψη του Κινέζου Πρωθυπουργού, LiKeqiang, τον περασμένο Ιούνιο στη Ρόδο.

Παρακάτω οι παρατηρήσεις του  Σωτήρη Ν. Καμενόπουλου* για το θέμα.

Με ενδιαφέρον διάβασα την είδηση για το ενδιαφέρον των Κινέζων για τα Ελληνικά ορυκτά. Προφανώς ορισμένα εξ αυτών των ορυκτών, αν όχι αποκλειστικά και μόνο, αφορούν τις Ελληνικές σπάνιες γαίες.

Θα είμαι σαφής: το θέμα δεν είναι απλά να προσελκύσουμε επενδύσεις.

Εμείς ως χώρα έχουμε τρία διακυβεύματα:

Διακύβευμα 1: Το διακύβευμα προστασίας του περιβάλλοντος. Οποιαδήποτε εκμετάλλευση των Ελληνικών σπάνιων γαιών πρέπει να γίνει με όρους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Με αυστηρή τήρηση περιβαλλοντικών κανονισμών και προστασίας του ανθρώπινου δυναμικού. Όταν αυτά τηρηθούν δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα όπως έχουν δείξει τα αδιαμφισβήτηταπαραδείγματα εκμετάλλευσης σπάνιων γαιών στη Φινλανδία και στη Σουηδία.Παραδείγματα τα οποία καταδεικνύουν πως υπάρχουν τρόποι βιώσιμης εξόρυξης των σπάνιων γαιών. Αυτό το σημειώνω για να προλάβω τις συνηθισμένες κινδυνολογίες που διαφημίζουν μόνο τον «Κινεζικό τρόπο εξόρυξης» σπάνιων γαιών....

Διακύβευμα 2: Το διακύβευμα των ανταλλαγμάτων.Μόνο χρήμα ΔΕΝ αρκεί. Εμείς θέλουμε την ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ στην κατεργασία των σπάνιων γαιών.Η τεχνογνωσία θα παραμείνει στη χώρα μας.Παγκοσμίως υπάρχουν μόνο δύο μέρη στον κόσμο στα οποία πραγματοποιείται κατεργασία σπάνιων γαιών και διαμόρφωσή τους σε τελικά προϊόντα. Το ένα βρίσκεται στη Γαλλία, και το άλλο στην Κίνα.Και για αυτόν επίσης το λόγο (μαζί με άλλους) δημιουργούνται παγκόσμια προβλήματα στην προσφορά σπάνιων γαιών. Όταν η υπεραξία των σπάνιων γαιών από-το-ορυχείο-στο-τελικό-προϊόν (κινητά τηλέφωνα, ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, οπλικά συστήματα-δορυφόροι, μαγνητικοί τομογράφοι, ανεμογεννήτριες κλπ.) είναι της τάξης των 1666 δολλαρίων, εμείς δεν πρέπει να μείνουμε στην είσπραξη του ενός μόνο δολλαρίου. Οφείλουμε να πιέσουμε ως χώρα και να απαιτήσουμε τεχνογνωσία. Ειδάλλως να μη παραχωρήσουμε τις Ελληνικές σπάνιες γαίες μόνο ως ορυκτό.

Διακύβευμα 3: Το γεωπολιτικό-γεωστρατηγικό διακύβευμα. Παρά το γεγονός πως η Κίνα ελέγχει το 95% της παγκόσμιας παραγωγής σπάνιων γαιών, διαρκώς προσπαθεί να πατήσει πόδι στα αποθέματα/πιθανά κοιτάσματα άλλων χωρών. Το είδαμε να συμβαίνει στη Βόρεια Κορέα, στη Γροιλανδία, στην Αφρική. Ως διπλωματικό εργαλείο η Κίνα χρησιμοποιεί την πολιτική της συγχώρεσης του χρέους (“DebtForgiveness”). Το είδαμε πολύ πρόσφατα στην Αργεντινή...Ο κίνδυνος να τα τσουγκρίσουμε άσχημα με τους δυτικούς συμμάχους μας είναι μεγάλος...Το γεωπολιτικό-γεωστρατηγικό παίγνιο των σπάνιων γαιών είναι τεράστιο. Ισάξιο αυτού των υδρογονανθράκων.Αυτό το παίγνιο αφορά και την Εθνική Ασφάλεια.

* Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος - Υπ. Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης - Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

Υπάρχουν σπάνια μέταλλα/γαίες στην Ελλάδα;